Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Getuigenissen van vluchtelingen

Koen Driessens 03 november 2016 Hebban Recensent

De terreur van IS in Syrië of van Al-Shabaab in Somalië treft gewone lui. De vluchtelingen die hun leven wagen door de Sahara of over de Middellandse Zee, zijn gewone mensen, op zoek naar een beter leven. Die mensen wil conflictjournalist Rudi Vranckx een gezicht en een stem geven in zijn tv-reportages, en nu ook in een journalistieke strip met beklijvende getuigenissen.

Drie jaar geleden al werkten de Leuvense VRT-buitenlandreporter Rudi Vranckx en de Limburgse jeugdboekenillustrator Caryl Strzelecki samen: De Gierenclub was een bundeling van anekdotes die het hachelijke werk van oorlogsjournalisten (Vranckx documenteert vooral de bloedige gevolgen van de Arabische Lente) aanschouwelijk maakten. Meer dan eens ontsnappen de ‘gieren’ die rond de oorlog zwermen – en ook Vranckx – aan de dood. In dat boek nam Vranckx de lezer mee achter de schermen van zijn werk, maar kwamen de gruwel en de waanzin van het geweld en hun meedogenloze weerslag op het leven van gewone burgers prominent naar voren.

In die zin is Verloren een voortzetting van deze werkwijze: ook hier krijgt de lezer in fragmenten, verspreid over tijd en ruimte, te zien hoe terreur en armoede inhakken op gewone mensen. Vranckx staat in dit boek niet meer stil bij zijn eigen moeilijke werkomstandigheden, maar de ontzetting is vaak genoeg af te lezen op zijn gezicht. Bovendien aarzelt de journalist niet af en toe zijn afschuw uit te spreken in korte commentaren, onder meer over onze onverschilligheid voor de dagelijkse drama’s die zich aan de poort van Europa afspelen.

Een scheepsdrama voor Lampedusa omstreeks de publicatie van hun vorige boek was voor Vranckx de aanleiding op zoek te gaan naar de motivatie en verhalen van vluchtelingen die na een gevaarlijke tocht door de Sahara ook nog eens de verdrinkingsdood riskeren. Tweeënhalf jaar geleden zond hij op de Vlaamse televisie de reeks ‘Vranckx in Niemandsland’ uit, waarin hij van oost naar west de Sahara doorkruiste, van Mogadishu tot Timboektoe, in door islamitische terreur geteisterde landen. ‘Een van mijn moeilijkste tochten ooit’, zo noemde hij zijn reis: fysiek én psychisch.

Verloren is de verstripte versie van enkele van die emotioneel zware getuigenissen uit de tv-serie. Hij bezoekt in Somalië vluchtelingen in een kerkruïne (een man die halfblind geslagen werd door islamisten omdat hij rookte, een vader die de ware islam er een van vrijheid en verdraagzaamheid noemt), een hoogopgeleide werkloze die naar Europa wil, een psychiatrische kliniek die naam nauwelijks waardig, een moeder die gechanteerd door mensensmokkelaars haar huis verkocht. In Libië bezoekt hij opgesloten en wanhopige vluchtelingen. Na een kort intermezzo met een uit Syrië gevlucht jong Koerdisch gezin (dat tussen deze Afrikaanse verhalen wat vreemd staat, al gaat het hier ook om geluk-zoekers) besluit Vranckx zijn getuigenissen met de letterlijk (met zwarte achtergronden rond de kaders) donkerste pagina’s van het boek: in Niger ontmoet hij de 14-jarige Chappa, die haar zussen en moeder verloor in de Sahara. Van een groep van 90 vrouwen en kinderen, in de steek gelaten door de smokkelaars die hen vervoerden, was zij de enige overlevende. Omdat zij het graf van haar moeder wil zien, reconstrueert Vranckx met haar hun noodlottige tocht door de woestijn. Elders in het boek krijg je vooral pratende hoofden, maar hier laten de auteurs de stilte en het decor hun aangrijpende werk doen.

Ook in de journalistieke strips van bijvoorbeeld Joe Sacco (in Joegoslavië of Palestina) komen veelvuldig getuigen aan het woord, maar Sacco tóónt vaker wat die vertellen. Show, don’t tell is een hoofdregel in de literatuur (zéker bij beeldverhalen) die Vranckx en Strzelecki hier wat uit het oog verloren. De tekeningen van Strzelecki zijn niet perfect of consistent (Vranckx zelf ziet er op de tekeningen nauwelijks twee keer hetzelfde uit), maar dat hindert de boodschap niet. Die vooral jongeren kan aanspreken, afgaande op de toon en eenvoudige stijl van dit boek. 

2

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Koen Driessens

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.