Getuigenissen van vluchtelingen
De terreur van IS in Syrië of van Al-Shabaab in Somalië treft gewone lui. De vluchtelingen die hun leven wagen door de Sahara of over de Middellandse Zee, zijn gewone mensen, op zoek naar een beter leven. Die mensen wil conflictjournalist Rudi Vranckx een gezicht en een stem geven in zijn tv-reportages, en nu ook in een journalistieke strip met beklijvende getuigenissen.
Drie jaar geleden al werkten de Leuvense VRT-buitenlandreporter Rudi Vranckx en de Limburgse jeugdboekenillustrator Caryl Strzelecki samen: De Gierenclub was een bundeling van anekdotes die het hachelijke werk van oorlogsjournalisten (Vranckx documenteert vooral de bloedige gevolgen van de Arabische Lente) aanschouwelijk maakten. Meer dan eens ontsnappen de ‘gieren’ die rond de oorlog zwermen – en ook Vranckx – aan de dood. In dat boek nam Vranckx de lezer mee achter de schermen van zijn werk, maar kwamen de gruwel en de waanzin van het geweld en hun meedogenloze weerslag op het leven van gewone burgers prominent naar voren.
In die zin is Verloren een voortzetting van deze werkwijze: ook hier krijgt de lezer in fragmenten, verspreid over tijd en ruimte, te zien hoe terreur en armoede inhakken op gewone mensen. Vranckx staat in dit boek niet meer stil bij zijn eigen moeilijke werkomstandigheden, maar de ontzetting is vaak genoeg af te lezen op zijn gezicht. Bovendien aarzelt de journalist niet af en toe zijn afschuw uit te spreken in korte commentaren, onder meer over onze onverschilligheid voor de dagelijkse drama’s die zich aan de poort van Europa afspelen.
Een scheepsdrama voor Lampedusa omstreeks de publicatie van hun vorige boek was voor Vranckx de aanleiding op zoek te gaan naar de motivatie en verhalen van vluchtelingen die na een gevaarlijke tocht door de Sahara ook nog eens de verdrinkingsdood riskeren. Tweeënhalf jaar geleden zond hij op de Vlaamse televisie de reeks ‘Vranckx in Niemandsland’ uit, waarin hij van oost naar west de Sahara doorkruiste, van Mogadishu tot Timboektoe, in door islamitische terreur geteisterde landen. ‘Een van mijn moeilijkste tochten ooit’, zo noemde hij zijn reis: fysiek én psychisch.
Verloren is de verstripte versie van enkele van die emotioneel zware getuigenissen uit de tv-serie. Hij bezoekt in Somalië vluchtelingen in een kerkruïne (een man die halfblind geslagen werd door islamisten omdat hij rookte, een vader die de ware islam er een van vrijheid en verdraagzaamheid noemt), een hoogopgeleide werkloze die naar Europa wil, een psychiatrische kliniek die naam nauwelijks waardig, een moeder die gechanteerd door mensensmokkelaars haar huis verkocht. In Libië bezoekt hij opgesloten en wanhopige vluchtelingen. Na een kort intermezzo met een uit Syrië gevlucht jong Koerdisch gezin (dat tussen deze Afrikaanse verhalen wat vreemd staat, al gaat het hier ook om geluk-zoekers) besluit Vranckx zijn getuigenissen met de letterlijk (met zwarte achtergronden rond de kaders) donkerste pagina’s van het boek: in Niger ontmoet hij de 14-jarige Chappa, die haar zussen en moeder verloor in de Sahara. Van een groep van 90 vrouwen en kinderen, in de steek gelaten door de smokkelaars die hen vervoerden, was zij de enige overlevende. Omdat zij het graf van haar moeder wil zien, reconstrueert Vranckx met haar hun noodlottige tocht door de woestijn. Elders in het boek krijg je vooral pratende hoofden, maar hier laten de auteurs de stilte en het decor hun aangrijpende werk doen.
Ook in de journalistieke strips van bijvoorbeeld Joe Sacco (in Joegoslavië of Palestina) komen veelvuldig getuigen aan het woord, maar Sacco tóónt vaker wat die vertellen. Show, don’t tell is een hoofdregel in de literatuur (zéker bij beeldverhalen) die Vranckx en Strzelecki hier wat uit het oog verloren. De tekeningen van Strzelecki zijn niet perfect of consistent (Vranckx zelf ziet er op de tekeningen nauwelijks twee keer hetzelfde uit), maar dat hindert de boodschap niet. Die vooral jongeren kan aanspreken, afgaande op de toon en eenvoudige stijl van dit boek.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Koen Driessens
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
