Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

‘Panta rhei’ – alles stroomt in de kabelspoorweg van het leven

Kris 15 januari 2018
Het is opvallend hoe vaak hedendaagse Nederlandstalige romans zich gewoon afspelen ergens binnen de Benelux. In zijn vorige boek ‘Rivieren’ maakte ECI Literatuurprijswinnaar Martin Michael Driessen hierop al een uitzondering door dit drieluik van verhalen te vertellen langs de oevers van rivieren in Frankrijk en Duitsland. In ‘De pelikaan’ verruimt hij de blik van de lezer nog een stuk verder: het verhaal speelt zich af in een niet nader bepaald stadje langs de Kroatische kust, in het nog communistische Joegoslavië eind jaren ’80 van de vorige eeuw, net voor het uitbreken van de Joegoslavische oorlogen die zullen leiden tot etnische conflicten en zuiveringen, het uiteenvallen van de federale Joegoslavische staat van de ‘grote leider’ Tito, en onder meer het ontstaan van een onafhankelijk Kroatië.

Driessen heeft een uitgebreide ervaring in het theater, als acteur en als regisseur, en hiervan maakt hij op een bijzondere manier gebruik om het verhaal van ‘De pelikaan’ in scène te zetten. Met een aantal goed gekozen, veelzeggende zinnen schetst hij in het openingshoofdstuk het decor en de hoofdrolspelers binnen deze kleine stad, “een muurbloempje van de Europese geschiedenis”. En hij plaatst er ook de rekwisieten die doorheen het verhaal een belangrijke plaats zullen krijgen: een kabelspoorweg, een steen, een chantage, een hond, een puzzel, een groep pelikanen. Eenvoudige concrete voorwerpen en elementen die vooral een zeer symbolische rol zullen spelen in het verhaal.

Maar ‘De pelikaan’ is vooral literatuur en Driessen maakt als een literair vakman gebruik van de middelen van het medium. Hij speelt met taal, beeldspraak en symboliek, en maakt vooral op een bijzonder effectieve manier gebruik van de wisselende en mooi in evenwicht gehouden vertelperspectieven van de oudere kabeltreinbestuurder Josip en de jongere postbode Andrej. Het is een boek dat gaat over het vinden van je eigen zinvolle plaats in de ronddraaiende kabelspoorweg van het leven, over het juiste proberen doen doorheen goed en kwaad, alleen en in relatie tot de ander: “Het sloeg allemaal nergens op maar als je iets deed, kon je het maar beter goed doen.”

Alles stroomt en verandert, maar toch blijft er ook veel stabiel. ‘De pelikaan’ (****) is een boek waarin een ogenschijnlijk eenvoudig verhaal op een vakkundige manier wordt ingekaderd in een complex en meerduidig geheel van interacties, thema’s en symboliek. Het is een boek dat je steeds opnieuw kan lezen, heen en weer, van beneden naar boven en weer terug, en waarbij er zich telkens een nieuw perspectief vormt op het verhaal in dit Kroatische kuststadje en de plaats ervan in de geschiedenis.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Kris

Gesponsord

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!