Meer dan 6,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

“Als wij dood zijn is ’t gedaan”

Kris 17 september 2017
‘De verlossing’ van Willem Elsschot werd door Polis (samen met ‘Pensioen’ en ‘Het tankschip’) gepubliceerd in het voorjaar van 2017 nadat deze uitgeverij de rechten op het hele oeuvre van de auteur had verworven. Het is de derde roman van Elsschot, uit 1921, en daarom ook interessant als overgangsroman tussen zijn debuut, het meer traditioneel-realistische ‘Villa des Roses’ en de latere werken, waarin Elsschot zijn typische zakelijk-realistische stijl volop tot ontwikkeling laat komen.

In het bijna nog feodale gehucht Groendal heerst er een intense strijd tussen de nieuwe dorpspastoor Kips (die eruitziet als een eenogige cycloop) en de atheïst Pol Van Domburg, een manipulatieve winkelier die zijn kennis haalt uit boeken, de wetenschap en zijn socialistische vrienden uit de stad en hierdoor een “gevaar voor de gemeente” vormt. De strijd stuwt zich voort naar een fatale confrontatie, waarna het verhaal echter nog een onverwachte wending krijgt en de aandacht volledig verschuift naar Pols jongste dochter, de vrome Anna, die haar eigen interpretatie van de ‘verlossing’ alsnog probeert te bewerkstelligen.

In de kleurrijke personages, de zakelijke motieven, de onhebbelijke kleine kanten van de mens en de scherpe ironie zitten alvast vele indicaties van de latere ingrediënten van het werk van Elsschot, met vooral ‘Lijmen/Het been’ en ‘Kaas’, waarin het illustere duo Boorman en Laarmans hun opwachting maken. In Pol zitten bijvoorbeeld zowel de harde, sluwe, zakelijke kanten van Boorman als de meer gevoelige en kwetsbare karaktereigenschappen van Laarmans.

In 'De Verlossing' neemt Elsschot ons dus mee naar het Vlaamse platteland (een uitzondering binnen zijn oeuvre) en schetst hij een katholieke dorpswereld die gedomineerd wordt door een aantal fel contrasterende krachten die terugkomen in diverse personages en situaties waarin goed en kwaad door elkaar heen vloeien. De taal en stijl van Elsschot zijn opnieuw scherp, krachtig en overtuigend, maar laten toch ook bewust voldoende ruimte aan de lezer om een persoonlijke mening te vormen over de gepresenteerde motieven en dilemma's. Een eenduidig moraliserend oordeel is immers nooit direct aanwezig in Elsschots romans.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Kris

Gesponsord

Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?

Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.

Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.

Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.

Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.

Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!

Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.

Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft

In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.

De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.

Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.

Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.

De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?

Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.

Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.

Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu

Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?

Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.

Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur