Feitenrijk boerenrelaas

Tialda Hoogeveen is journaliste en schrijfster bij onder meer Gooi- en Eemlander, Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland. Ze heeft enkele boeken en dichtbundels gepubliceerd, die laatsten ook in het Fries.

In De geur van hooi beschrijft ze het leven van Siebe Feenstra. Deze Friese melkveeboer hield vanaf zijn huwelijksdag met Pietje in 1947 een dagboek bij, en is onze gids doorheen het grootste deel van  de twintigste eeuw. We maken de volledige transformatie van de boerenstiel mee, vanaf Siebes geboorte in 1923 tot bijna aan het begin van onze eeuw. We zijn getuige als hij op de boerderij van zijn vader begint te werken en elke koe nog met hand en melkkruk moet worden gemolken en elektriciteit iets was voor een verre toekomst. De opkomst van de tractor, de melkmachine en de opmars van kunstmest: allemaal passeert het de revue en wordt het uitgebreid beschreven. Hoogeveen heeft ook, ongetwijfeld vanuit haar achtergrond als schrijfster bij Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland, veel aandacht voor de – vaak valse – tegenstelling tussen natuur en landbouw.

We zitten op Siebes schouder tijdens de oorlogsjaren en zijn een vlieg op de muur als zijn drie kinderen geboren worden. Doordat hij geen aan zijn landbouwbedrijf gekluisterde boer is, krijgen we ook beschrijvingen mee van zijn studietrips naar het nabije buitenland en zijn deelnames aan de Elfstedentocht. Het blijft natuurlijk een Fries. De lezer is erbij als hij een andere boerderij overneemt, die hij langzaam uitbreidt. Tegen het einde van zijn loopbaan wordt het hem te veel om elke dag koeien te melken en stallen uit te mesten, en schakelt hij over op schapenteelt. Alles wordt keurig chronologisch uit de doeken gedaan.

Dat brengt ons meteen bij het manco van dit boek: het is te veel een opsomming. Er staan te veel zinnen in als ‘op 3 september 1963 ging Siebe...’ De stukken die zouden moeten beklijven, doen dat niet omdat ze niet doorleefd genoeg of ronduit clichématig zijn neergepend. Zo zit er bijvoorbeeld een onvoorstelbaar drama in het boek waarbij iemand het leven laat, maar Hoogeveen komt niet veel verder dan ‘Oom (..) en zijn zoons hadden het erg zwaar.’ Het lijkt wel of de schrijfster moeite had om los te komen van Siebes dagboek en er wat pittigheid aan toe te voegen. Je leert natuurlijk heel wat bij over het boerenleven waarvan de romantiek vaak ver zoek is, maar de vele interessante feiten maken de opsommende stijl niet goed. Daarom is dit boek niet meteen een aanrader, behalve dan voor mensen uit Friesland of iedereen die van kortbij of veraf met het Nederlandse boerenleven te maken heeft. Voor hen is het waarschijnlijk een feest der herkenning.