Geen zwart-wit oorlogsverhaal
De Amerikaanse schrijver Gwenn Strauss schreef eerder al kinderboeken, essays en korte verhalen. Tegenwoordig woont ze in Frankrijk. De negen is haar eerste non-fictieboek. Het werd vertaald door Irene Goes en uitgegeven in ons taalgebied door Boekerij.
'De negen' verwijst naar een groep vrouwen die in de laatste maand van de Tweede Wereldoorlog weet te ontsnappen tijdens een inderhaast geregeld gevangenentransport in Oost-Duitsland. Eén van die vrouwen, Hélène, is Strauss' groottante. Door de naderende Sovjettroepen zijn de Duitsers zwaar in paniek en willen ze nog tienduizenden gevangenen overplaatsen naar andere, volgens hen veiligere, kampen. Tijdens de zogenaamde Dodenmars, vanuit een kamp nabij Leipzig, weten de negen vrouwen te ontsnappen op een moment dat hun SS-bewakers even niet goed opletten.
De vrouwen in kwestie waren allen lid van het verzet in Frankrijk. Elk hoofdstuk is opgebouwd rond het verhaal van één van de negen protagonisten en zit ingebed in een doorlopend verhaal over de ontsnapping.
We komen van elk apart te weten waarom ze zich aansloten bij het verzet. De ene uit liefde voor een man, de ander uit idealisme of gewoon omdat ze op een bepaald moment op een bepaalde plaats waren. We komen van allen te weten – zes Françaises, twee Nederlandse en een Spaanse – hoe ze te werk gingen en uiteindelijk werden verraden. Doordat de schrijver voor elk van hen het transport, de vernederingen in het kamp en de dagelijkse urenlange appèls beschrijft, loert herhaling vaak om de hoek.
De beschrijving van de gruwelijkheden zijn talrijk en Strauss had makkelijk een 'goede verzetsstrijders versus slechte Duitsers'-verhaal kunnen schrijven. In die val trapt ze niet. Tijdens hun dagenlange ontsnapping – die leest als een geschreven roadmovie – in een zwaar in het defensief gedwongen Duitsland kunnen ze op heel wat hulp rekenen van de lokale bevolking. Zelfs als ze weten dat ze met Franse verzetsmeiden te maken hebben, bieden vele Duitsers hen onderdak en voedsel aan. Vaak uit opportunisme – de geallieerden komen er immers aan en dan kan het nooit kwaad om te kunnen zeggen dat je toch hulp hebt geboden aan mensen in nood – maar even vaak ook uit medemenselijkheid.
De echte sterkte van het boek zit dan weer achteraan. De schrijver besteedt bijzonder veel aandacht aan hoe het de vrouwen na de oorlog is vergaan. Ze heeft gesprekken met zonen en dochters en stelt vast dat de littekens van de oorlog de generaties overbruggen. Elke vrouw ging anders met haar trauma’s om, maar er bleek één grote constante: 'Als uit één mond zeiden de families van de negen vrouwen met wie ik heb gesproken dat ze bijna nooit spraken over wat ze in de oorlog hebben meegemaakt,' schrijft Strauss.
De negen is een boek dat wel eens in herhaling durft vallen en misschien wat bladzijden te veel nodig heeft om een spannend, waargebeurd verhaal te vertellen. Het is een boek over de wreedheden die mensen elkaar kunnen aandoen, maar ook – en eigenlijk vooral – een verhaal over moed en menslievendheid.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van kristofsjongers
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
