Een literair salontafelboek

In het Wereldmuseum in Amsterdam, dat tot 2023 het Tropenmuseum heette, loopt momenteel de expo ‘Onze Koloniale Erfenis’. De tentoonstelling laat zien hoe kolonialisme de wereld heeft gevormd en hoe mensen de koloniale periode doorstonden.

Bij die tentoonstelling hoort ook een boek met dezelfde titel, geschreven door Wayne Modest en Wendeline Flores. Modest is 'Director of Content' van de Wereldmusea van Amsterdam en Rotterdam. Hij is ook professor 'Material Culture and Critical Heritage Studies' aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij schreef eerder al verschillende publicaties over hoe musea omgaan met hun koloniale en etnische collecties. Flores is historica en de curator van 'Caraïben en koloniale geschiedenis' van het Wereldmuseum in Amsterdam.

In het boek bundelen Flores en Modest essays, verhalen en objectbeschrijvingen van een dertigtal wetenschappers en kunstenaars die allen een link hebben met het onderwerp. Zo is er bijvoorbeeld een gesprek met de nabestaanden van Albert Sabayo, stichter van een culturele vereniging voor Surinamers in Nederland. In een ander hoofdstuk wordt teruggekeken naar de ‘koloniale tentoonstelling’ op de wereldtentoonstelling van 1833 in Amsterdam. Daar moesten mensen uit Suriname ‘alledaagse taferelen’ naspelen in een circustent. Elders kan de lezer een essay lezen over Jan Pieterszoon Coen, held voor de VOC, maar met een bedenkelijke reputatie in Indonesië.

Het boek is zowel qua omvang -je neemt het niet eenvoudig mee op de trein- als qua opzet monumentaal. Het proberen verenigen van tientallen wetenschappelijke en artistieke stemmen in het koloniaal debat in één boek blijkt een hele opgave. Doordat elke wetenschapper of kunstenaar een ander onderwerp bespreekt, schiet het alle kanten uit. Het zorgt voor een mengelmoes aan geschreven stijlen die, het moet gezegd, door de redactie zo goed mogelijk op elkaar zijn afgestemd, maar desalniettemin toch duidelijk verschillen. Deze mozaïek zorgt er ook, niet verrassend, voor dat de ene schrijver je helemaal in een onderwerp meezuigt waar je als lezer het gevoel hebt dat het stukje veel te snel stopt. Aan de andere kant zijn er dus onvermijdelijk ook de langdradige, soms ronduit formele essays waarbij de verveling snel toeslaat. Dit is vermoedelijk niet te vermijden in een werk als dit. Onze koloniale erfenis is ook geen werk dat je van A tot Z hoort te lezen. Eigenlijk laat het zich nog het best omschrijven als een ‘literair salontafelboek’. Je slaat het open voor de vele foto’s van voorwerpen of kunstinstallaties en je blijft voor de essays. Het boek aanbevelen is moeilijk. Daarvoor is de inhoudelijke kwaliteit niet consistent genoeg.

Wil jij ook meer en leuker lezen? Lees dan dit boek voor de Hebban Reading Challenge van 2024!

Vink er bijvoorbeeld de volgende checklistcategorieën mee af: 'Lees een groot boek' en 'Lees een duister boek'. Meedoen kan via Hebban.nl/challenge.