Boerenpsalm anno 2020
Volgens Van Dale is een pastorale een 'toneelstuk, gedicht of muziekstuk waarin het landleven wordt verheerlijkt'. James Rebanks’ boek met die titel, naar het Nederlands vertaald door Catalien van Paassen en uitgegeven door Hollands Diep, gaat zeker over het landleven. Of het verheerlijkt wordt, is een andere vraag. Zijn liefde voor het boerenleven is alleszins oneindig. Dat bewees hij ook al eerder in Het herdersleven, waarin hij al een inkijk gaf in het leven op het Engelse platteland.
Rebanks’ nieuwste worp, Pastorale dus, gaat op dat elan verder. In drie enorme hoofdstukken – 'Nostalgie', 'Vooruitgang' en 'Utopia' – beschrijft hij de evolutie van het Engelse boerenleven zoals het tijdens zijn leven is geweest. Of beter; zoals hij zich dat herinnert, telkens aan de hand van het leven van respectievelijk zijn grootvader, zijn vader en zichzelf.
De auteur is een telg van een oud Engels boerengeslacht die de stiel leerde kennen op de boerderij van zijn grootvader. Een tijd waarin boeren diversifieerden in hun gewassen, heel wat verschillende dieren hadden lopen en heel veel met paard en kar deden. Rebanks’ opa had een afkeer van alle ‘moderniteiten’ zoals trekkers en besefte dat een succesvol boerenbedrijf niet zonder een gezonde omgeving kon.
Tegen het einde van diens carrière nam zoon Tom het bedrijf over. Het was ook rond deze tijd dat de monocultuur in de landbouw zijn intrede deed. Onder druk van steeds dalende prijzen in de supermarkten, werden boeren verplicht om meer van hetzelfde gewas te produceren. In plaats van afwisselende velden kwamen monoculturen, die de bodem vernietigden. Rebanks neemt ons in dit deel mee op uitstap naar de Verenigde Staten, waar de bodem in sommige delen zodanig verarmd is dat de boeren geen andere optie hebben dan hun boerderijen te verlaten, waardoor hele gemeenschappen uit elkaar vallen en er spookdorpen ontstaan. Zo ver is het in Noord-Engeland nog niet, maar ook daar ziet de auteur dat gemeenschappen het moeilijk krijgen. Rebanks’ vader weigert tot op zekere hoogte ook mee te gaan in de hele modernisering, waardoor hij weggeconcurreerd wordt. Armoede is dan ook een belangrijke factor in het dagelijkse leven van de kleine James.
Als die laatste de boerderij in handen krijgt, gooit hij het over een totaal andere boeg; de hele monocultuur gaat op de schop, rivieren op zijn land krijgen hun natuurlijke loop terug en sommige velden gaan in hun geheel terug naar de natuur. De boeren uit de omgeving verklaren hem net niet voor gek. Hij houdt met moeite de boerderij boven water, maar ziet hoe de natuur en zijn boerderijdieren helemaal heropleven.
Rebanks sluit zijn verhaal optimistisch af, maar hoe het met zijn bedrijf zal aflopen is verre van zeker. Ondanks een optimistisch laatste hoofdstuk blijf je na afloop toch met een zwaar gevoel achter, vooral dankzij het – bijna dystopische – tweede deel. Waar het verhaal in het eerste deel nog rustig voortkabbelt op het kalme ritme van de seizoenen die hij daarin beschrijft, hakt dat tweede deel er stevig in. Na het lezen van dit boek zal een tripje naar de supermarkt nooit meer hetzelfde zijn. Een tripje naar de boekhandel is dan weer zeer aan te bevelen: om dit boek in huis te halen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van kristofsjongers
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
