Boerenpsalm anno 2020
Volgens Van Dale is een pastorale een 'toneelstuk, gedicht of muziekstuk waarin het landleven wordt verheerlijkt'. James Rebanks’ boek met die titel, naar het Nederlands vertaald door Catalien van Paassen en uitgegeven door Hollands Diep, gaat zeker over het landleven. Of het verheerlijkt wordt, is een andere vraag. Zijn liefde voor het boerenleven is alleszins oneindig. Dat bewees hij ook al eerder in Het herdersleven, waarin hij al een inkijk gaf in het leven op het Engelse platteland.
Rebanks’ nieuwste worp, Pastorale dus, gaat op dat elan verder. In drie enorme hoofdstukken – 'Nostalgie', 'Vooruitgang' en 'Utopia' – beschrijft hij de evolutie van het Engelse boerenleven zoals het tijdens zijn leven is geweest. Of beter; zoals hij zich dat herinnert, telkens aan de hand van het leven van respectievelijk zijn grootvader, zijn vader en zichzelf.
De auteur is een telg van een oud Engels boerengeslacht die de stiel leerde kennen op de boerderij van zijn grootvader. Een tijd waarin boeren diversifieerden in hun gewassen, heel wat verschillende dieren hadden lopen en heel veel met paard en kar deden. Rebanks’ opa had een afkeer van alle ‘moderniteiten’ zoals trekkers en besefte dat een succesvol boerenbedrijf niet zonder een gezonde omgeving kon.
Tegen het einde van diens carrière nam zoon Tom het bedrijf over. Het was ook rond deze tijd dat de monocultuur in de landbouw zijn intrede deed. Onder druk van steeds dalende prijzen in de supermarkten, werden boeren verplicht om meer van hetzelfde gewas te produceren. In plaats van afwisselende velden kwamen monoculturen, die de bodem vernietigden. Rebanks neemt ons in dit deel mee op uitstap naar de Verenigde Staten, waar de bodem in sommige delen zodanig verarmd is dat de boeren geen andere optie hebben dan hun boerderijen te verlaten, waardoor hele gemeenschappen uit elkaar vallen en er spookdorpen ontstaan. Zo ver is het in Noord-Engeland nog niet, maar ook daar ziet de auteur dat gemeenschappen het moeilijk krijgen. Rebanks’ vader weigert tot op zekere hoogte ook mee te gaan in de hele modernisering, waardoor hij weggeconcurreerd wordt. Armoede is dan ook een belangrijke factor in het dagelijkse leven van de kleine James.
Als die laatste de boerderij in handen krijgt, gooit hij het over een totaal andere boeg; de hele monocultuur gaat op de schop, rivieren op zijn land krijgen hun natuurlijke loop terug en sommige velden gaan in hun geheel terug naar de natuur. De boeren uit de omgeving verklaren hem net niet voor gek. Hij houdt met moeite de boerderij boven water, maar ziet hoe de natuur en zijn boerderijdieren helemaal heropleven.
Rebanks sluit zijn verhaal optimistisch af, maar hoe het met zijn bedrijf zal aflopen is verre van zeker. Ondanks een optimistisch laatste hoofdstuk blijf je na afloop toch met een zwaar gevoel achter, vooral dankzij het – bijna dystopische – tweede deel. Waar het verhaal in het eerste deel nog rustig voortkabbelt op het kalme ritme van de seizoenen die hij daarin beschrijft, hakt dat tweede deel er stevig in. Na het lezen van dit boek zal een tripje naar de supermarkt nooit meer hetzelfde zijn. Een tripje naar de boekhandel is dan weer zeer aan te bevelen: om dit boek in huis te halen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van kristofsjongers
Gesponsord
Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
