De mens als wandelend wezen

Ooit moet er een moment geweest zijn dat onze soort het een goed idee vond om recht te staan en zijn vier poten te laten voor wat ze waren. We stelden vast dat het op twee benen ook wel kon en duizenden jaren later hebben we, grotendeels al wandelend, de wereld veroverd.

Shane O’Mara, hoogleraar experimenteel hersenonderzoek aan de universiteit van Dublin, besloot het effect van lopen op ons als mens te onderzoeken en daar een boek aan te wijden, naar het Nederlands vertaald door Luud Dorresteijn. In acht hoofdstukken stelt hij zich de vraag waarom wij als enige primatensoort nou net rechtop zijn gaan staan en waarom dat de juiste gok voor ons als diersoort is gebleken. Hij onderzoekt in elk hoofdstuk een ander aspect van het voortbewegen op twee benen. O’Mara steekt van wal met de uittocht uit Afrika en eindigt met de voordelen die de hedendaagse homo sapiens nog altijd kan ondervinden door zich als een sociale groep voort te bewegen.

In de hoofdstukken ertussen kom je alles te weten over het onderwerp. Onze volledige mechanica wordt als het ware blootgelegd en er is, gezien de academische  specialisatie van de schrijver, erg veel aandacht voor de hersenactiviteit tijdens het lopen. Er worden ook heel wat tips meegegeven om een stad beter af te stemmen op de voetganger. Om ze beter ‘beloopbaar’ te maken, waardoor je niet overal met de wagen naartoe moet.

In een volledig hoofdstuk houdt de schrijver een pleidooi om creatief te wandelen. Om de werkkamer te verlaten en al wandelend ideeën op te doen. Frederik Nietzsche zou bijvoorbeeld ooit beweerd hebben dat ‘alleen gedachten die tijdens het wandelen zijn ontstaan, van waarde zijn.’ Zo ver wil de auteur  niet gaan, maar zijn pleidooi om al stappend na te denken, is erg overtuigend en voor velen ongetwijfeld herkenbaar. Er hoeft natuurlijk niet bij gezegd worden dat er ook een volledig hoofdstuk gewijd is aan de gezondheidsvoordelen die het stappen met zich meebrengt.

O’Mara wil de lezer duidelijk meekrijgen in zijn verhaal en laat in sneltreinvaart een hele hoop feiten over het papier razen. Je komt als lezer erg veel te weten over het leven op twee benen en als deze schrijver je niet kan overtuigen om recht te staan en de wereld rondom jou al wandelend te gaan verkennen, dan kan wellicht niemand het. Hij kan, zeker wat gezondheid betreft, erg overtuigend zijn. Door de vlugge opvolging van feiten gaat hij daarbij soms voorbij aan het feit dat niet alleen neurowetenschappers zijn boek lezen. Vooral het onderdeel over de hersenwetenschap achter het lopen verplicht de gewone sterveling soms om  bij de les te blijven en hele alinea’s te herlezen. Dat probleem zit in de eerste hoofdstukken van het boek en daardoor is het niet denkbeeldig dat mensen gaan afhaken, omdat het te snel te ingewikkeld wordt. Op het onleesbare af.

De minder technische hoofdstukken zijn daarentegen dan weer wel de moeite waard om dit boek te lezen. Je raakt echt overtuigd van het nut van veel wandelen. In de natuur of in de stad. Of het ook mensen overtuigt die hun wagen zelfs naar de bakker om de hoek nemen, is niet zeker.