Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Jean-Christophe raakt een gevoelige snaar

La vida es bella 18 februari 2024
De Franse schrijver Romain Rolland (1866-1944), zelf een gepassioneerd musicus en een uitstekende pianist, schreef een tiendelige serie over de ups en downs van het muzikale genie Jean-Christophe, in 2023 en 2024 naar het Nederlands vertaald door Tatjana Daan en in drie romans samengebundeld. In 1913 wint Rolland de Grand Prix de Littérature van de Académie Française en in 1915 de Nobelprijs voor de Literatuur.

Geboren en getogen aan de Rijn speelt de jonge Jean-Christophe op het einde van de negentiende en in het begin van de twintigste eeuw de hoofdrol in deze roman fleuve. Romain Rolland schildert zowel de natuur als de mensen op zo’n gedetailleerde, impressionistische wijze dat hij de lezer door tijd en ruimte laat reizen. Met zijn rijke woordenschat en een meesterlijke afwisseling in de zinsconstructie geeft hij zijn beschrijvende stijl een persoonlijk cachet.

“Of hij luisterde met de handen onder zijn hoofd en zijn ogen dicht naar het onzichtbare orkest, naar de rondedansen van insecten die als bezetenen in een zonnestraal om de geurige dennenbomen cirkelden, naar het trompetgeschetter van de muggen, naar de orgeltonen van de wespen, naar de zwermen wilde bijen die vibreerden als klokken in de kruinen van de bomen, en naar het goddelijke gefluister van de wiegelende bomen, het zachte ruisen van de takken in het briesje, het lichte gelispel van het golvende gas, als een zachte wind die het voorhoofd van een helder meer rimpelt, als het geritsel van verliefde voetstappen die voorbijkomen en in de lucht vervagen."

Titels als ‘Dageraad’, ‘Ochtend’, ‘Adolescent’ en ‘Opstandigheid’ maken duidelijk dat in het eerste deel van de trilogie de coming of age van Jean-Christophe aan bod komt. Als kind heeft hij paniekaanvallen, zijn jeugd is onstuimig en hij heeft een hekel aan onderdanigheid. Het boek is opgedragen ‘Aan de vrije geesten van alle landen die lijden, strijden en zullen overwinnen.’ Samen met het motief van de rivier stroomt deze drang naar vrijheid door het boek. Het brengt de opvliegende Jean-Christophe meer dan eens in de problemen, maar de ontluikende liefde vormt een mooi tegengewicht.

“Heel zijn lichaam begon te beven. Hij vreesde dat onbekende genot, dat hem al maandenlang riep, en dat daar was, vlak bij hem, waarvan niets hem meer scheidde. Die onstuimige en door liefde bezeten jongen voelde plotseling alleen nog afgrijzen, en weerzin tegen de verwerkelijking van zijn begeerten. Hij schaamde zich ervoor, hij schaamde zich voor wat hij ging doen. Zijn liefde was te groot om te durven genieten van wie hij hield, hij was er eerder bang voor. Liefhebben, is dat dan alleen mogelijk door de schending van wie je liefhebt...?”

De auteur speelt een spel met zijn lezers en zorgt meer dan eens voor een verrassende wending in het verhaal. Hij breit de gebeurtenissen aan elkaar en net als je denkt dat je zijn patroon onder de knie krijgt, verandert hij zijn steken of neemt hij een andere kleur. Onder de titel ‘Bevrijding’ bijvoorbeeld had ik me de ontmoeting met Haßler anders voorgesteld. Geen enkel personage treedt umsonst op in het verhaal. Corinne gebruikt hij om de draak te steken met de Franse inborst, maar ook de Duitsers ontsnappen niet aan zijn ironie. Hij gebruikt zijn roman om kritiek te spuien over de vastgeroeste geesten die collectief iedere poging tot vernieuwing in de kiem smoren.

Sommige lezers zullen de overdadige zinnen willen kortwieken, maar zo verandert het karakter van dit oeuvre. Het is alsof je bij een impressionistisch schilderij enkele penseeltoetsen zou wegnemen: je krijgt een ander beeld. Ik hou van zijn barokke stijl en hoop dat de andere delen op hetzelfde élan verder gaan, nu Jean-Christophe zijn geboortestreek heeft verlaten. Deel twee is ’In Parijs’ getiteld. Welke indruk maken de Fransen op hem? Welke invloed hebben ze op hem en vice versa?

“Waar ging het heen? Wat wilde het? Het zag eruit alsof het wist waar het heen wilde... Het kon door niets worden tegengehouden. Op willekeurig welk uur, met regen of zon in de lucht en vreugde of verdriet in het huis – het bleef voorbijkomen. En je voelde dat alles dit wezen om het even was, dat het nooit droevig was en genoot van zijn kracht. Wat een plezier om zo te zijn, om door de weiden te snellen, onder de wilgentakken door, over de glanzende keitjes en het knisperende zand, en zich nergens zorgen over te maken, door niets te worden gehinderd, vrij te zijn...!”
3

Reageer op deze recensie

Meer recensies van La vida es bella

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.