Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

La douce France vs. deutsche Gründlichkeit

La vida es bella 09 maart 2024
‘In Parijs’ is het tweede deel van de Nederlandse vertaling van het monumentale werk over het leven van de componist Jean-Christophe. Romain Rolland kreeg in 1915 de Nobelprijs voor Literatuur o.a. omdat hij een vriendschap tussen de Duitse Jean-Christophe Krafft en de Franse Olivier Jeannin liet openbloeien. In die tijd stonden Frankrijk en Duitsland vijandig tegenover elkaar en in het boek bereiken die gevoelens in 1908 zelfs een kookpunt. Met eindeloze discussies tussen de twee vrienden tekent Rolland in een heel fijne pentekening de verschillen tussen de twee naties. Het nadeel is dat die uitweidingen de vaart uit het verhaal halen, want eens de auteur op een van zijn stokpaardjes zit, raakt hij er o zo moeilijk weer af. Dat was op het einde van het vorige volume ook al het geval met de minutieuze beschrijvingen over de muziek.

“Elk droeg immense rijkdommen aan, waar de ander zich tot dusver niet bewust van was geweest: de morele schat van hun beide volken. Olivier de brede cultuur en het psychologische genie van Frankrijk. Christophe de innerlijke muziek en het natuurgevoel van Duitsland.”

Wat tegen die vriendschapsbrug afsteekt, is de Jodenhaat en de grove onderschatting van de vrouw. Voor het verhaal begint, voert de auteur hierover een schijngesprek met zijn personage Jean-Christophe, alsof hij zich wil indekken.

“Joden zijn als vrouwen: uitstekend, zolang je ze in toom houdt.”

Over dit onderwerp blaast hij warm en koud: “Hij (Jean-Christophe) houdt niet van Joden, maar nog minder van antisemieten.”

De structuur van het boek is solide met drie delen die in het Frans drie verschillende romans waren. In het eerste deel ‘Kermis op het plein’ zien we hoe Jean-Christophe na zijn vlucht uit Duitsland in Parijs probeert te overleven. Hij kent maar twee personen en met moeite kan hij enkele pianolessen geven en krijgt hij van uitgever Hecht minderwaardig werk. Hij komt in contact met kunstenaars en critici, wordt naar muziekvoorstellingen en het theater meegenomen, maar krijgt nooit het gevoel het echte Frankrijk te leren kennen. Dat neemt niet weg dat het beschrijverstalent van Rolland hoogtij viert, zoals bij de ironische beschrijving van de adellijke rijkdom.

“In de salon van het aristocratische herenhuis, gedecoreerd met enigszins kleurloze wandtapijten, met op een schildersezel midden in de kamer het portret van de robuuste mevrouw Stevens, gemaakt door een schilder die in de mode was en die haar wegkwijnend had afgebeeld, als een bloem zonder water, met gebroken ogen, het lichaam in een spiraal gewrongen, om de zeldzaamheid van haar ziel van miljonaire uit te drukken...”

Herinneren jullie zich nog Antoinette, het Franse meisje met wie hij puur toevallig in een loge in Duitsland naar een Frans toneelstuk keek? Deel twee vertelt haar levensverhaal, brengt weer Schwung in de vertelling en is een uitgekiende schakel tussen het eerste en laatste deel, waarin de onverwoestbare vriendschap tussen Jean-Christophe en Olivier wordt bezongen. ‘Binnenshuis’ speelt zich grotendeels af in het gebouw, waar ze samenwonen en waar het robuuste enthousiasme van Christophe de medebewoners uit hun lethargie haalt. Hij brengt mensen bij elkaar, zonder het zelf te beseffen. Met al die verschillende karakters kan Rolland zich uitleven in de psychologische typeringen. Vooral van de twee tegenpolen krijgt hij niet genoeg en heel subtiel laat hij de vriendschap in liefde veranderen.

“Hij (Olivier) had niet genoeg levenssappen om van zijn eigen organische substantie te leven. Hij was klimop. Hij moest zich ergens aan hechten. Nooit was hij zo rijk als wanneer hij zich aan iemand gaf. Hij was een vrouwelijke ziel, die er altijd behoefte aan had om lief te hebben en te worden liefgehad.”

Ondanks de essays over muziek, kunst en de tegenstellingen tussen Frankrijk en Duitsland, die het verhaal soms afremmen, is ‘In Parijs’ vooral door zijn heerlijke schrijfstijl een chef d’oeuvre. Rolland plaats ik in het rijtje van meesterlijke verhalenvertellers zoals Dickens, Tolstoj, Márquez en Prus.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van La vida es bella

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.