Verborgen stem, verborgen parel

Dit is het verhaal van het Iraanse gezin van Nasser en Maryam met hun drie kinderen Arash, Shahaab en Shadi. De oorspronkelijke verliefdheid is verwelkt door de alledaagse sleur. Nasser werkt hard zodat zijn gezin materieel gezien niets te kort komt. Maryam heeft gestudeerd, maar heeft haar job opgezegd om voor haar gezin te zorgen. Arash studeert hard, zodat zijn vader met zijn schitterende schoolprestaties kan opscheppen. Shadi is het prinsesje dat door iedereen op handen wordt gedragen. Shahaab wordt stom genoemd, omdat hij niets zegt. Zelfs zijn eigen neef Khosrow houdt hem voor de gek. Zijn nichtje Fereshteh was lief voor hem, maar sinds de geboorte van Shadi heeft ze meer oog voor haar. Voor Nasser is Shahaab een smet op zijn blazoen. Er is niet echt ruzie in het gezin, maar er zijn veel spanningen en Shahaab lijdt daaronder. Hij houdt van zijn moeder, maar Nasser ziet hij enkel als Arash' vader, wat verder in het verhaal tot misverstanden leidt.

De oorspronkelijke titel is Pedar-e aan digari, wat vader van een ander betekent. De namen in het boek vind ik ook erg betekenisvol. Maryam verwijst naar bitterheid, Nasser is een overwinnaar, Fereshteh is een engel en Shadi betekent geluk.

Shahaab ondergaat eerst de pesterijen, maar er komt een moment, waarop de gelatenheid omslaat in woede. Dan verschijnen ook zijn vrienden Asi en Babi op het toneel, met wie hij overlegt, hoe hij het best wraak kan nemen. Ze doen me denken aan de film Inside Out van Pixar. Voor Shahaab is praten een torenhoge drempel. Als zijn moeder ontroostbaar is en hij plots het woordje "mama" laat ontsnappen, wordt er dan ook direct zoveel belang aan gehecht dat hij weer dichtklapt. Wie kan hem over deze drempel helpen?

Af en toe maak je ook kennis met de dagelijkse realiteit in Iran zoals de zedenpolitie. Ook de grote invloed van het geloof komt aan bod: wie niet sterk genoeg gelooft, wordt "gezegend" met een gehandicapte zoon. De romans van Parinoush Saniee moeten wachten op de goedkeuring van het Iraanse bureau voor censuur. Vandaar dat ze volgens mij niet erg diep kan ingaan op wat er zich in Iran afspeelt.

Het is ook een universeel verhaal over hoe verliefdheid verdwijnt, de grote druk van de familie, het pushen van een zoon of dochter om hard te studeren, het niet aanvaarden van wat van de norm afwijkt enz.
De hoofdstukken worden afwisselend vanuit het standpunt van Shahaab en van zijn moeder geschreven en vloeien mooi in elkaar over. Knap hoe het beginpunt en het eindpunt van het boek bij elkaar komen en de rest lijken te omsluiten.

Zowel de titel "verborgen stem" als "vader van een ander" zijn heel toepasselijk, maar vooral vind ik dit boek een verborgen parel die nog door weinig Hebban-lezers werd ontdekt. Een absolute aanrader!