Meer dan 6,0 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Empathie verst(r)ikt in een narcistisch web

Lotte Kok schreef al Skydancer en Hine, maar kon haar volgende boek niet afwerken voor ze het autobiografische ‘Wat liefde kan doen’ uit haar pen liet vloeien. Geboren in 1996 lijkt ze erg jong om nu al haar mémoires te schrijven en toch heeft ze een goede reden voor deze roman: nog niet zo lang geleden is ze uit een verstikkend web kunnen ontsnappen, vakkundig om haar heen geweven door een narcistische manipulator, zo goed als onzichtbaar voor haar omgeving.

In het eerste deel gaan haar gedachten alle kanten op. De vorm onderstreept hoe Lotte zich voelt: een speelbal in de handen van haar poppenspeler. In korte, ongenummerde en naamloze hoofdstukken probeert ze zijn beeld te schetsen. Zijn echte naam wordt nergens genoemd, zijn zogezegd traumatische jeugd wordt heel vaag beschreven, want als dader heeft hij blijkbaar meer rechten en zou hij alsnog juridische stappen kunnen ondernemen. Vandaar ook de term 'roman' en niet 'autobiografie'. Als lezer krijg je wel een intieme inkijk in Lottes gevoelens, maar blijf je toch met heel wat vragen achter.

In het tweede deel zit er meer structuur, omdat telkens de maand wordt vermeld. Nu wordt nog duidelijker hoe de poppenspeler aan de touwtjes trekt en hoe Lotte het noorden verliest. Er is sprake van gesprekken met psychologische hulpverleners, er is een opname, drugsgebruik wordt vluchtig vermeld, vrienden en familie komen in zijn invloedssfeer. Voor de lezer worden er zaken duidelijk die de omgeving niet ziet. Soms is het een aanklacht tegen professionele hulpverleners. Toch doorziet Lotte nog niet al zijn leugens: hoe zit dat bijvoorbeeld met het feit dat hij over zijn ‘enige’ vakantie sprak, terwijl hij net daarvoor alleen op reis was geweest? Lotte zit duidelijk nog maar in het begin van haar verwerkingsfase en zal nog veel Aha-Erlebnisse krijgen.

Alles wordt in eenvoudige woorden vanuit een ik-perspectief neergepend. Logisch aangezien het Lottes verhaal is. Toch ontbreekt er een neutrale verteller, een psychologische duiding die algemene patronen schetst, als tegengewicht voor dit heftige getuigenis. Het centrale thema van psychisch partnergeweld zal vooral andere slachtoffers aanspreken. Er zijn echter veel twijfelaars die via objectieve tussenkomsten door een in psychische terreur gespecialiseerde hulpverlener hun ogen zouden kunnen openen. Het nawoord van ‘Het verdwenen zelf’ draagt zeker hiertoe bij.

De grootste gemene deler van alle slachtoffers is hun sterk empathisch vermogen. Het is pijnlijk hoe graag Lotte haar poppenspeler wil liefhebben. De GGD van de daders is hun egoïsme, narcisme en manipulatieve karakter. Bij de poppenspeler is het wraakroepend, hoe hij Lotte zodanig kan manipuleren dat ze aan zichzelf begint te twijfelen. Ze is met haar angstgevoelens zelfs in therapie moeten gaan en toont aan, hoe iemand zelfs zonder fysieke mishandeling een PTSS aan een match made in hell kan overhouden. Dit boek laat je de onzichtbare pijn voelen die door een verbale agressor wordt veroorzaakt.

In de leesclub kwam Lotte Kok zelf in de mate van het mogelijke vragen beantwoorden. Het is duidelijk dat ze nog niet alle antwoorden kan of mag geven. Mijn oprechte bewondering omdat de schrijfster deze orkaan van heftige gevoelens op papier kreeg. Door de wanorde in het begin lijkt het een eerlijk relaas recht uit het hart, maar kan de lezer ook de draad kwijtraken. Daarom kijk ik ernaar uit om over een aantal jaren een vervolg te lezen, waarin ze zelf haarfijn het weven van zo’n web rustiger kan analyseren. Dit Hebban Boek van de Maand is een hart onder de riem voor slachtoffers van huiselijk geweld en zorgt voor een beter begrip bij hun omgeving. Wie weet tot wat Lotte Kok nog meer in staat is, want ze is zeker een beloftevol auteur.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van La vida es bella

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!