Verstrikt in zichzelf

Grøndahl vertelt het verhaal van een man door in zijn hoofd te kruipen en vanuit deze man te schrijven. Zijn gedachten, overpeinzingen en wat hij zoal meemaakt. Vanaf de kindertijd tot aan zijn zestigste.
Nu lijkt het me onontkoombaar dat in zo'n monomaan verhaal veel autobiografische elementen sluipen, immers, voor zo'n exercitie heeft de schrijver slechts de beschikking over zijn eigen geest. Je kunt nu eenmaal niet zo gedetailleerd in de geest van iemand anders kruipen. Dus, ik neem aan dat we in dit boek de persoon Grøndahl goed leren kennen.

De naamloze hoofdpersoon is een moeilijk levend mens die de voorkeur lijkt te geven aan de ratio boven zijn gevoelens. Alsof hij de ratio belangrijker, waardevoller vindt dan zijn gevoelsleven. Hij slaagt hier echter niet in, laat zich meeslepen door emoties en probeert nadien te ontleden hoe het toch zo heeft kunnen lopen. Hij raakt als het ware verstrikt in zichzelf.
Het boeiende is dat de schrijver hierdoor de lezer, in elk geval mij, confronteert met de eigen gedachtengangen, visies en zelfanalyses, om vervolgens vast te stellen dat ik zo heel anders denk en functioneer. Om een en ander toe te lichten, volgen hier wat aanhalingen:

blz 102: Ze stond net als de vorige keer in de deuropening te wachten: een warme schaduw waar ik in kon stappen en waar ik me door kon laten omsluiten.

blz 155: waar de hoofdpersoon zijn gevoelens voor zijn vrouw vergelijkt met die hij koesterde voor een vorige geliefde: 'Was ik echt zo verliefd geweest?.......Ik zag haar lichaam voor me met de kleine borsten en de welig begroeide driehoek, en opeens was dat een koude. liefdeloze aanblik. Ik vergeleek haar in gedachten met Maria en had diep medelijden met de jonge jongen die ik was geweest. Al zijn op niets gebaseerde dikdoenerij.

blz 160: Terwijl we de liefde bedreven, zwijgend om Julie ( hun kind ) niet wakker te maken, keek ik van buitenaf naar ons. Een samengesmolten teken van ledematen dat op zichzelf geen betekenis had.

blz 176: over een andere vrouw: "Ik zou niet haar man worden. Ik was van haar gaan houden omdat ik dat niet was.

blz 334: Ik meende de balans te hebben gevonden tussen geestelijk leven en annuïteitenhypotheek. Ik ben waarschijnlijk onrechtvaardig geweest . Waarschijnlijk bestond er ook geen rechtvaardigheid. En trouwens ook geen echte liefde, afgezien van de liefde waarmee kinderen je tegemoet traden, die je beantwoordde met het vreemde gevoel dat het leven je kon verrassen als een onverwacht geschenk. Bijna een soort genade.

blz 341: Ze nam me op, terwijl ze nadacht over wat ik had gezegd. Een rustige blik die de samenhang tussen mijn woorden en mijn gezicht registreerde. Terwijl ze zo naar me keek, voelde ik me één grote pleister.

Nee, ik kon de schrijver lang niet altijd volgen maar ik was en bleef geboeid door de vaak dromerige verteltrant, bloemrijk, gedetailleerd, bijna schilderend en soepel, vloeiend heen en weer schakelend tussen toen en nu. Eenmaal voelde ik een dissonant in het verhaal, eenmaal was ik teleurgesteld. Dat gebeurde toen Ivana ten tonele verscheen, enfin, lees dat zelf maar.

De inmiddels zestigjarige hoofdpersoon heeft veel relaties gehad, bedreef de liefde met heel veel meisjes/vrouwen maar is nu alleen. Bewuste keuze of het lot? Als ik bedenk hoe het huwelijk van zijn ouders was dan kan ik wel antwoorden bedenken.

Ruim 360 bladzijden lang heb ik geboeid zitten luisteren naar het verhaal van de hoofdpersoon en vastgesteld dat ik toch heel anders naar de wereld en naar mezelf kijk. Een verrijkend boek!