Dit boek zou iedereen moeten lezen, want het gaat over iedereen

Yuval Noah Harari, wie kent hem niet, de geschiedkundige en futuroloog met de gave des woords.
Dit boek is eigenlijk geschreven voor de jeugd maar het is zo goed en verhelderend dat ook volwassenen ademloos aan zijn lippen hangen want de verhalen over onze oorsprong, onze ontwikkelingsgang en hoe het allemaal uit de hand is gelopen, zijn meeslepend en slaan in als een bom.

Neem nou de overgang van jager/verzamelaar naar boer. Harari laat twee tieners met elkaar praten, de één een boerenzoon, de ander behorende bij de jagers/verzamelaars. Ze vergelijken elkaars leefwijze en denken na over de verschillen. In klare taal, eenvoudige tweespraak, worden beiden zich bewust van de voor-en nadelen van elk van beide leefwijzen. We zijn getuige van een gesprek dat duizenden jaren geleden plaatsvond. Het is natuurlijk verzonnen maar wetenschappelijk onderbouwd en dat maakt het geloofwaardig.
Daarna legt Harari uit dat het vervolgens helemaal uit de hand liep met die landbouwers, ach, we zien er dagelijks de gevolgen van.

En daar gaat deel 2 over: De onbedoelde, niet voorziene gevolgen van boerensamenlevingen. De verstedelijking, eenzijdige voeding, ziekten en plagen.
De jagers/verzamelaars leefden zeker niet in het paradijs maar het kwam dichter in de buurt dan het gezwoeg en de eeuwige zorgen van de landbouwers en de ambachtslui die zich vervolgens ontwikkelden en de stad heel complex maakten.

Ja, het liep helemaal uit de hand en daar gaat deel 3 over. Alles moest worden vastgelegd, opgeschreven en gestructureerd. Zo ontwikkelde zich het schrift. Er kwamen belastingen, verschillen tussen rijk en arm, tussen hooggeplaatsten en laaggeplaatsten
Het boeiendst zijn de verhalen die ontstonden. Verhalen waarin mensen geloofden, ook al berustten ze niet op waarheid. Over het ontstaan van religies en de functies daarvan. Veel van die verhalen worden nog steeds verteld en geloofd. Harari zegt, verhalen zijn mooi en we hebben ze nodig maar als die sommige mensen schaden dan zijn het slechte verhalen en dan kun je die beter veranderen. Als voorbeelden noemt hij Aaron Fricke die ervoor zorgde dat we nu anders tegen homoseksualiteit aankijken. Of neem Malala Yousafzai die meisjes en vrouwen verhief zodat ze naar school konden.
Verhalen die schadelijk zijn, bestonden vroeger, neem de heksenverbrandingen, maar ook nu: neem nepnieuws en kwaadsprekerij. Vooral internet zorgt ervoor dat dat helemaal uit de hand kan lopen.

Dit boek zet je aan het denken, kritisch nadenken over waar we eigenlijk allemaal mee bezig zijn. Je gaat even naast ons eeuwige gedoe staan en bekijkt hoofdschuddend onze immense mierenhoop.

Niet vergeten mag worden dat het boek is voorzien van prachtige illustraties van de hand van Ricard Zaplana Ruiz. Dat vergroot de aantrekkingskracht van dit boek enorm.
Volgend jaar wordt mijn kleindochter 10. Ik weet nu al wat voor kado ik ga geven. Misschien is ze nog net te jong maar voorlezen en toelichten, uitleggen en vertellen, daar is dit boek heel geschikt voor.

Een fantastisch boek dat vijf sterren verdient en een ereplaats verdient in elke biblioteek, op elke school!