Smaakt naar meer ondanks kritiekpunten

Iron Widow van Xiran Jay Zhao is typisch zo’n boek waar mijn oog meermaals op viel, maar wat ik steeds maar niet oppakte. Ik zag het ruim drie jaar geleden voor het eerst en het ging gelijk op mijn TBR. Ik durfde het op de een of andere manier niet helemaal aan, want het is science fiction en ik wist niet of mijn Engelse taalvaardigheid goed genoeg zou zijn om het boek op waarde te kunnen schatten. Toch bleef het knagen, ook al ging het weer van de TBR af. Ik was dan ook blij dat het dit jaar naar het Nederlands vertaald zou worden, nu wist ik zeker dat ik het wilde lezen. Alleen, probleempje. De uitgever heeft alleen een fysiek boek op de markt gebracht en geen e-book en luisterboek. Dus ik kon het alsnog niet in mijn moedertaal lezen, want fysieke boeken zijn niet toegankelijk voor mij. Ik besloot het dan toch maar in het Engels te proberen, want ik wilde nou wel weten waar die hype toch vandaan kwam. Ik luisterde het luisterboek. Was dit een goede keuze of toch net even te pittig?

Ik wist eigenlijk niet goed wat ik van dit boek kon verwachten. Het is young adult en science fiction, een genre cocktail die mij sowieso wat vreemd is. Young adult niet, maar dat lees ik de laatste tijd nauwelijks. Science fiction is sowieso niet echt mijn ding. Andere recensies hebben mij niet echt geholpen, want men vindt dit boek óf helemaal geweldig, óf juist helemaal niks. Er zit weinig tussenin. Het boek wordt nogal opgehemeld en vaak ga ik daar dan juist heel slecht op. Dat klopt hier niet helemaal, ondanks wat kritiekpuntjes ben ik positief verrast.

De hoofdpersoon van dit verhaal is Zetian. Na de dood van haar zus besluit ze zich aan te melden voor het leger om als concubine mee te vechten met een piloot, want ze wil de dood van haar zus wreken. Dit is haar enige doel, ook al betekent dit dat ze het gezag van haar ouders ondermijnt. Haar ouders zijn behoorlijk conservatief en traditioneel, iets waar Zetian klaar mee is. Haar ouders bedoelen het misschien wel goed, ook al lijkt dit vaak niet zo door hun acties. Het echte probleem is alleen veel groter. Meisjes en vrouwen worden in deze wereld gezien als minderwaardig. Ze zijn goed om te trouwen of om te worden opgeofferd in het almaar voortdurende gevecht. Het is tijd voor verandering en Zetian wil deze eigenhandig in gang proberen te zetten. Dit lukt haar aardig. Verfrissend is dat ze een handicap heeft, maar dat deze niet de boventoon voert in het daadwerkelijke verhaal. Het is er en het is onderdeel van het personage Zetian in plaats van dat het boek daar om draait. Ze is interessant, alhoewel ik wel denk dat het goed is als haar personage meer diepgang krijgt. Nu komt ze afstandelijk en oppervlakkig op mij over, wat ze misschien helemaal niet is. Dit geldt ook voor de andere personages, hier zit meer in dan dat er nu al uit komt. Maar oké, dit is dan ook pas het eerste deel in een serie. Ik vond de strategen echt verschrikkelijk, ze zijn erg kortzichtig en vinden de gevechten belangrijker dan de fysieke en mentale gezondheid van hun piloten en concubines. Ik ben erg benieuwd naar hoe dit verder wordt uitgewerkt. Waar ik ook benieuwd naar ben, is de polyamoureuze relatie in dit verhaal, want dit zie ik niet vaak in boeken. De mannelijke personages hebben zeker ook een hoop te vertellen en daar hebben ze nu nog geen kans voor gekregen.

Ondanks dat de schrijfstijl vlot is, moest ik weer enorm wennen aan de vertelvorm. Zetian is de enige die aan het woord is en het verhaal wordt ook nog eens uit de eerste persoon verteld. Dit vind ik een pluspunt, maar doordat ik dit lang niet meer voorhanden heb gehad moest ik hier weer erg aan wennen. Hier had ik in het begin moeite mee, vooral het missen van meerdere perspectieven. Toen ik eenmaal onderweg was ging het lezen vanzelf. Het boek is opgesplitst in meerdere delen. De stukjes mythologie (of althans, daar lijkt het op) aan het begin van ieder deel vind ik een waardevolle toevoeging aan de wereld en daarmee het verhaal. Ook de Chinese uitdrukkingen en gezegden die Zhao in het verhaal heeft verwerkt zijn een leuke toevoeging, dit maakt het boek unieker. Ik luisterde het Engelse luisterboek dat wordt voorgelezen door Rong Fu. Deze voorlezer is van Chinese komaf en dat merk je goed. De uitspraak van de Chinese woorden is goed, evenals de intonatie. Hierdoor voelde het voor mij meer authentiek.

Zoals hierboven al geschreven is dit boek vrij uniek. Misschien is dit anders voor de doorgewinterde science fiction lezer, maar voor mij wel. Het boek is plot gestuurd en hoewel dit passend is, wringt hier ook de schoen. Voor een boek als dit is de wereldbouw enorm belangrijk, onmisbaar zelfs. Ik miste deze alleen. Er is weinig tot geen uitleg over de Chrysalissen, de oorsprong van de oorlog of de levenskracht. De uitleg die er is, is basaal. In het fysieke boek schijnt een tekening te staan, maar deze ontbreekt in het luisterboek. Dit is prettig als je jezelf graag een wereld wilt inbeelden, maar ik hou daar niet zo van. Geef mij maar een goed opgebouwde en beschreven wereld. Ondanks dit punt van kritiek wist het boek wij wel te intrigeren en dat zag ik van te voren niet aankomen. De epiloog eindigt met een cliffhanger die nieuwsgierig maakt naar meer.

Ondanks dat ik dit dus nooit had verwacht, is Iron Widow van Xiran Jay Zhao mij goed bevallen. Hier en daar schort er nog wat aan de uitwerking, maar dat mag de pret niet drukken. Het verhaal wist mij van begin tot eind te boeien en dat terwijl ik bang was voor weer zo’n gehypt boek. Dat gehypte boek klopt, maar met deze hype kan ik wel leven. Het einde maakt mij nieuwsgierig naar meer en hopelijk kunnen de lezers die Engels lezen binnenkort verder met het verhaal van Zetian. De verschijningsdatum verschuift steeds en staat nu op 24 december 2024. Maar eerst zien, dan geloven. Wil je een boek lezen dat eens anders is dan anders? Dan is deze young adult science fiction zeker een aanrader.