Thriller verliest glans na ijzersterk begin

Stephen King (1947) staat vooral bekend om zijn bovennatuurlijke horror, maar ook zijn thrillers zijn niet te versmaden. Denk bijvoorbeeld aan het angstaanjagende Misery over een doorgedraaide fan die haar favoriete auteur gevangen houdt. Billy Summers, vertaald door Annemarie Lodewijk, valt in dezelfde niet-paranormale categorie en wederom speelt schrijven een belangrijke rol.

Billy Summers is een huurmoordenaar, maar hij rekent alleen af met slechte mensen. Nu wordt hij ingehuurd voor een laatste klus, waar heel veel mee te verdienen valt. Zoveel dat hij daarna met pensioen kan gaan. Dus, Billy neemt de opdracht aan. Hij installeert zich in zijn nieuwe leven met een nieuwe naam en vertelt aan iedereen die het wil horen dat hij een boek aan het schrijven is. Zijn dekmantel bevalt hem zo goed dat hij besluit om daadwerkelijk zijn eigen leven op te tekenen. Terwijl hij wacht op zijn doelwit, bekruipt hem echter steeds meer het gevoel dat deze klus weleens fataal af zou kunnen lopen, voor hemzelf.

'Billy ziet zichzelf niet zozeer op weg naar Wisconsin, maar eerder dood in een greppel langs de weg, tussen de bierblikjes en weggegooide Big Mac-verpakkingen. Dat beeld ziet hij heel duidelijk voor zich.'

Vanaf de eerste pagina is duidelijk dat Billy een rol speelt. Er is eigenlijk maar één persoon die de echte Billy kent; voor de rest van zijn criminele kennissen is de huurmoordenaar ‘domme Billy’. Zo zorgt hij ervoor dat men hem doorgaans onderschat, wat altijd handig is. King slaagt erin om verrassend veel sympathie voor Billy op te wekken. Hij wordt omringd door tal van personages die minder ethisch te werk gaan, dat helpt. Dat zijn levensverhaal, dat de lezer krijgt voorgeschoteld terwijl hij het schrijft, allesbehalve een sprookje is, helpt ook. Zo stevent het de thriller af op de aanslag, waarvan de afloop onzeker is.

Dat King zijn tijd neemt om naar de climax toe te werken, is algemeen bekend. De lange aanlooptijd hier heeft wel wat weg van 22-11-1963, want ook daar wordt het normale leven, gezien door de lens van het wachten op dat ene beslissende schot, vanzelf abnormaal. In de handen van een andere auteur zou de voorbereiding wellicht gezapig aandoen, maar King heeft zo zijn trucjes. De manier waarop hij de spanningsboog strak houdt met omineuze vooruitblikken en ongeruste overpeinzingen blijft onverminderd effectief. Hierdoor worden allerlei alledaagse gebeurtenissen doordrenkt van onheil zodat de aandacht van de lezer geen moment verslapt.

Nadat de eerste climax bereikt is, zakt het verhaal helaas wel een beetje in. Het ‘meeslepende en verrassende’ duo dat de achterflap belooft, is mede het probleem. Als een belemmering voor zijn missie is zijn onverwachte metgezel perfect; als bondgenoot niet. Normaliter is King een expert in het realistisch beschrijven van (extreem) menselijk gedrag, maar nu slaat hij de plank finaal mis. Vrijwel alles aan de relatie tussen Billy en zijn kersverse partner is ongeloofwaardig en, tja, misplaatst. De auteur lijkt voor ogen te hebben gehad om Billy nóg sympathieker te maken, maar in plaats daarvan zorgt hun interactie voor een smet op het personage. Ondertussen sijpelt de spanning langzaam weg om alleen af en toe nog op te vlammen.

Billy Summers is een deels geslaagde thriller. Zodra de klus in het honderd loopt, gaat het jammer genoeg ook mis met het verhaal. De introductie van een nieuw personage is daar grotendeels verantwoordelijk voor. Daarna wordt het zo nu en dan nog spannend, maar de glans is eraf. Zonde, want het begin is ijzersterk.