Coming of age film in boekvorm

De Duits-Zwitserse auteur Benedict Wells (1984) brak in 2016 door met Het einde van de eenzaamheid. Het boek werd een enorme bestseller. Zijn nieuwste roman, Hard land is vertaald door Gerda Baardman en gaat voornamelijk over de zomer waarin de 16-jarige Sam volwassen wordt.

'Die zomer werd ik verliefd en ging mijn moeder dood.'

Grady, Missouri, is een mistroostige plaats anno 1985. De vader van Sam is zijn baan kwijt, zijn zus neemt zelden contact met hem op en de kanker is terug bij zijn moeder. Het zit al niet mee en dan hangt de vriendeloze Sam ook nog van de angststoornissen aan elkaar. Als hij bij de lokale bioscoop gaat werken, komt daar echter verandering in.

Wells zit Sam dicht op de huid en weet de bijzondere combinatie van bravoure en tergende onzekerheid van de jongen goed te vangen. De roman is in alles een typisch verhaal over een zomer net voordat het volwassen leven op de deur klopt. Het ademt jeugd, hitte en nostalgie voor een heden waarvan je weet dat het al snel tot het verleden zal behoren. De donkere wolken die zich samenpakken aan de horizon doen niets af aan het onbezorgde gevoel dat Wells weet op te roepen, want hij leunt nooit lang tegen de ellende aan zonder de situatie te voorzien van wat humor.

'Als "first base" zoenen is en "homerun" seks, dan zat ik nog steeds in de kleedkamer mijn veters vast te maken.'

Er gebeurt ongelooflijk veel in een korte tijd in Hard land, maar het voelt nooit als té veel. De auteur schuift alles op organische wijze in elkaar, waardoor niets geforceerd aandoet. Zo kan het dat Sam voor het eerst vrienden maakt, voor het eerst verliefd wordt, te maken krijgt met de dood, nog tig andere grote dingen beleeft en het boek toch het kenmerkende, lome ritme van een lange zomervakantie heeft. Wells geeft belangrijke gebeurtenissen grotendeels de ruimte en soms stapelt hij ze juist op elkaar. Waar hij ook voor kiest, de dosering is altijd deskundig en doeltreffend. De tipjes van de sluier over wat Sam te wachten staat zijn eveneens zeer effectief. De parallellen tussen het boek in het boek, een dichtbundel ook genaamd Hard land, dat Sam moet ontleden voor een essay en de ontwikkeling die hij zelf doormaakt, zijn mooi gevonden. De vertaling hiervan is overigens uitstekend. Je hebt geen moment het idee dat je niet de originele gedichten aan het lezen bent.

Het is niet toevallig dat Hard land doet denken aan ‘heartland’, want Wells heeft de actie niet alleen gesitueerd in de VS: hij heeft bewust de sfeer van een John Hughes-tienerfilm proberen te recreëren, inclusief aftiteling & credits aan het eind. Een citaat uit Ferris Bueller’s Day Off dient als motto, Sam maakt een opmerking over een nummer beroemd geworden door The Breakfast Club en de regisseur wordt genoemd in het dankwoord. Muziek speelt sowieso een grote rol in de roman. De hoofdstukjes hebben allemaal een kopje als ‘nummer 1’ et cetera en Wells heeft zelfs een bijbehorende soundtrack samengesteld om die karakteristieke jaren tachtig sfeer nog beter op de lezer over te brengen.

Hard land volgt een bekend patroon van vriendschap, verliefdheid en naderende volwassenheid. Het overstijgt het niveau van het inspiratiemateriaal niet, maar Wells levert een prima eigen versie van een coming of age film af, in boekvorm.