Meer dan 5,6 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Hebban recensie

Duizelingwekkend

Lieke Roovers 23 november 2021 Hebban Recensent

Kruispunt is de zesde roman geschreven door Jonathan Franzen (1959) en het begin van een trilogie. Het is 1971, de Vietnamoorlog loopt ten einde (voor zover het de deelname van de Verenigde Staten aan het conflict betreft) en het huishouden van hulpprediker Russ Hildebrandt staat op ontploffen. Ieder lid van de Hildebrandt familie staat op het punt om een weg in te slaan die de rest van zijn of haar leven zal bepalen. Patriarch Russ is aan het voorsorteren op het plegen van overspel, zijn vrouw Marion vraagt zich of ze het eigenlijk erg vindt dat hun huwelijk dood is gebloed, oudste zoon Clem is van plan om radicaal tegen zijn vaders pacifisme in te gaan, dochter Becky is het beu om altijd braaf te zijn en zoon Perry worstelt met zijn afhankelijkheid van drugs. Alleen de jongste zoon van het gezin, Judson, lijkt geen belangrijke beslissingen te hoeven nemen en hij is dan ook de enige Hildebrandt die uitsluitend zijdelings figureert in de drama’s van de anderen. Kruispunt is naar het Nederlands vertaald door Peter Abelsen.

'"Wat doe je nou weer?"
"Ik bid voor je."
"Ik wil jouw gebeden niet."
"Dan bid ik wel voor mezelf, en hou nou je bek."'

Het narratief kruipt achtereenvolgens in het hoofd van de ouders en de drie oudste kinderen van het Hildebrandt gezin. Het eerste deel van de roman is getiteld 'Advent' en het tweede deel 'Pasen'. Dat zijn niet zomaar willekeurige tijdsaanduidingen: de beide perioden zijn ook gekozen omdat het christelijke geloof nauw verweven is met de problemen van de personages. Allemaal zijn zij op een of andere wijze bezig met goedheid, met wijd uiteenlopende resultaten. Het is interessant om te zien hoe ze religie gebruiken om hun tekortkomingen te compenseren, om zichzelf verheven te voelen of om zich helemaal in te verliezen. Religie is liefde, drugs, politiek, zelfkastijding, een levenswijze: alles wat ze nodig hebben en soms tegelijkertijd verfoeien. Tijdens hun individuele zoektochten laat Franzen de gezinsleden elkaar steeds beter begrijpen waardoor zij zich vaak paradoxaal juist verder van elkaar verwijderen. Elke onderlinge confrontatie levert vuurwerk op. Terwijl het zich voltrekt, kun je niet wegkijken. De neerwaartse spiraal waarin sommigen van hen zich bevinden wordt bedreven gehanteerd om een spanningsboog te creëren aangaande de mate en snelheid waarin levens uit de hand dreigen te zullen lopen.

Op een bijzonder bevredigende manier bevestigt Franzen wat personages over elkaar zeggen. Zo noemt Marion haar delinquente zoon Perry regelmatig een genie en daar is, elke keer dat de lezer toegang krijgt tot zijn gedachten, geen speld tussen te krijgen, aangezien hij voortdurend alles met een indrukwekkende vocabulaire aan het beredeneren en analyseren is. Show en tell vullen elkaar zo perfect aan. Aan de andere kant is het eveneens genieten als de personages ernaast blijken te zitten wat het innerlijke leven van hun familieleden betreft. Door dezelfde gebeurtenissen vanuit verschillende perspectieven voorbij te laten komen, geeft de roman scherpzinnig en waarachtig de werkelijkheid weer. Denken dat je iemand anders volledig kunt doorgronden is een bekende menselijke valkuil, toch? Dat de meeste Hildebrandts moeilijk in hokjes in te delen zijn, is dan weer te danken aan het feit dat ze stuk voor stuk buitengewoon gelaagd zijn. Ze hebben een doel, maar wijken daarvan af, twijfelen, om daarna weer op dezelfde weg verder te gaan of juist ingrijpend van koers te veranderen. Franzen dringt tot het diepste van hun ziel binnen tijdens verwoestende, woedende, neerslachtige, openhartige momenten. Als lezer blijf je achter met het gevoel dat je naar New Prospect, het fictieve stad waar de roman zich afspeelt, af zou kunnen reizen om ze te ontmoeten.

Franzen sleept je mee door de ellende van de gemankeerde en piekfijn gerealiseerde leden van het Hildebrandt gezin, terwijl hij religie, politiek en nog tig draadjes met elkaar verbindt voor een explosieve mix. Kruispunt is het duizelingwekkende begin van wat belooft een magistrale trilogie te worden.

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Lieke Roovers

Gesponsord

Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?

Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.

De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?

Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.

Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...

Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?

De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?

Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.

Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?

Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.

Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.

Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.

Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.

Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.

Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.

Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.

Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.

Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.

Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.

Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.

Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.

Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...

Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!

Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...

Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.

Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.

Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.

De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.

Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.

Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.

Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.

Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …

Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.

Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.

Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.