Speels en fris
Joke van Leeuwen (1952) is een veelzijdige auteur en illustrator. Ze schrijft romans, poëzie en kinderboeken. Haar werk is al vele malen bekroond met literaire prijzen. Mijn levens als mens is haar nieuwste roman, waarin een jonge vrouw na haar dood terugkijkt op haar leven.
"Gisteren ben ik doodgegaan, onverwacht en banaal, met mijn hoofd op een harde tegelvloer die een optische illusie vormt van kubussen."
Na deze intrigerende openingszin ontsnapt de ziel van Dinka, de hoofdpersoon, uit haar lichaam en betreedt ze een merkwaardig hiernamaals. Vervolgens kiest Van Leeuwen er echter voor om terug te cirkelen naar de geboorte van Dinka en het verhaal zich vanaf daar te laten ontvouwen. Weliswaar krijgt de lezer sporadisch updates over hoe het de zojuist overledene vergaat in het vreemde na-leven; vanaf dat moment verloopt het verhaal over haar leven grotendeels chronologisch. De verwachtingen gewekt door het bijzondere begin worden door deze plotseling omschakeling naar een conventionele structuur tenietgedaan. Sterker nog, de openingszin lijkt hierdoor enigszins een kunstgreep om de lezer te verlokken, want deze terugblik op een leven is niet wezenlijk anders dan als de auteur simpelweg bij het begin begonnen was in plaats van bij het ogenschijnlijke einde.
Gelukkig bevat de roman genoeg andere onalledaagse elementen – qua inhoud én vorm – waardoor het zijn typische Van Leeuwen-kleur behoudt. Zoals het doodgeboren tweelingzusje met wie Dinka in het hiernamaals mee herenigd wordt, nadat haar afwezigheid een enorm stempel op het leven van Dinka heeft gedrukt. De manier waarop de ouders van Dinka met de dood van haar zusje omgaan wordt treffend en aangrijpend beschreven. De jaloezie die Dinka voelt bij de wijze waarop haar andere helft (letterlijk, want ze waren met elkaar vergroeid) wordt vereerd is begrijpelijk en beklemmend omdat ze nergens heen kan met dat eigenaardige gevoel.
“‘Het was mijn leven,’ zeg ik, ‘niet het jouwe. En als jij levend was gebleven, was mijn leven anders geweest. Nu was je er door er niet te zijn.’”
Een ander origineel onderdeel van het boek zijn de mooie taalvondsten, kenmerkend voor Van Leeuwen. Ze gebruikt haar zelfverzonnen termen altijd om doodgewone dingen dichterbij te brengen. Van het gangbare, niet helemaal bevredigende ‘borrelende darmen’ maakt ze bijvoorbeeld “het broebelen van haar darmen”, waarmee ze het geluid en gevoel perfect in woorden weet te vangen. Het zijn dit soort kleine aanpassingen waardoor je als lezer weet dat je een Van Leeuwen leest. Ook voegen de speelse taaluitvindingen een bepaalde lichtheid toe aan een niet bijster vrolijke roman.
Het hart van de roman wordt gevormd door de relatie tussen Dinka en Mier. De twee zijn vanaf jonge leeftijd met elkaar verbonden. Van Leeuwen geeft het seksuele geëxperimenteer van de twee meisjes heel teder weer – meer dan wat kinderlijk gefriemel is het niet in het begin. Het is bepaald geen sprookjesromantiek, mede doordat Mier tot haar vijfde mishandeld werd, waarna ze in een kindertehuis terechtkomt. Tel daarbij het tamelijk ellendige huwelijk van de ouders van Dinka op en je hebt twee jonge vrouwen die soms niet zo goed weten hoe ze liefde moeten geven of ontvangen. Toch is hun samenzijn een lichtpuntje in het bestaan van beiden en de duurzame basis waarop de roman rust. Wat betekent de dood van Dinka immers als ze geen leegte achterlaat in het leven van anderen?
Mijn levens als mens beroert zware thematiek met een lichte kwast. Hoogstaande literatuur is het niet, maar dat geeft niet, want wat overblijft is een aangename roman met een frisse, aparte schrijfstijl.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Lieke Roovers
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
