De afgrond was nog nooit zo mooi
De Amerikaanse auteur Rachel Kushner (1968) debuteerde in 2008 met Telex from Cuba. Daarop volgde in 2013 The Flamethrowers. Waar haar eerste roman nog redelijk onder de radar bleef – voor zover dat mogelijk is bij een boek dat de shortlist van de National Book Award bereikt – betekende de opvolger haar definitieve doorbraak. Nu, vijf jaar later, verschijnt de derde roman van haar hand.
The Mars Room zit dicht op de huid van de 29-jarige Romy Hall. Zij was een nachtclubdanseres met een kind en een vriend. Nu is ze een veroordeelde met twee keer levenslang. Wat is er gebeurd?
Lang voordat onthuld wordt wat Romy heeft gedaan, is al duidelijk dat haar leven tot weinig goeds zal leiden. Er gaat een onvermijdelijkheid uit van de omstandigheden die haar gevormd hebben. Kushner volbrengt hier iets curieus: door de personages zonder sympathie - of afkeer - te beschrijven, wekt ze sympathie op voor het merendeel van hen. Het is niet zozeer dat je met ze meeleeft, dat is vermoedelijk ook niet het beoogde effect; er ontstaat een groeiend besef dat de situatie waarin ze verkeerden behoorlijk heeft bijgedragen aan hun misdaad. Op een gegeven moment merkt Romy op over haar ex-vriend:
“Normal, educated, had a job, felt there was a purpose to his existence and so forth, and he didn’t understand about people who grew up in the city, the nihilism, the inability to go to college or join the straight world, get a regular job or believe in the future.”
Het is alsof Kushner hiermee tegen de lezer wil zeggen, ‘dat ben jij, maar maak je geen zorgen: aan het einde van het boek snap je het’. Criminelen worden vaak gereduceerd tot dieren, gekken, monsters et cetera, maar met The Mars Room doet Kushner juist het omgekeerde: ze maakt weer mensen van ze. De titel verwijst dus niet alleen naar de naam van de stripclub waar Romy ooit haar kost verdiende, maar ook naar de sensatie die de gemiddelde lezer ervaart als deze The Mars Room openslaat: het is in het begin bijna alsof je een andere planeet betreedt. In zekere zin verdwijnt dat gevoel nergens helemaal, want de roman is onmiskenbaar Amerikaans. Mensen die minder bekend zijn met de historie en cultuur van de VS missen belangrijke context om bepaalde thema’s en verbanden te duiden.
Kushner is niet bang om een parallel te trekken, waarvan je als lezer op het eerste gezicht denkt ‘nou, nou, dit is nogal vergezocht’ om er gaandeweg achter te komen dat de twee uitersten een stuk dichter bij elkaar liggen dan je aanvankelijk dacht. Neem bijvoorbeeld de vergelijking die een personage maakt tussen Thoreau en de Unabomber. Deze wordt, naarmate de roman vordert, steeds plausibeler. Alles is mogelijk en niets is zeker. Dat zorgt voor een aanhoudend onbehaaglijk en beklemmend gevoel, en dat lijkt precies te zijn wat de auteur wil bereiken. Je denkt dat je veilig bent? Je bent niet veilig. Je denkt dat je normaal bent: wat is normaal? Romy staat mijlenver van je af? Jij had Romy kunnen zijn.
Deze roman laat de lelijkheid van het bestaan zien, ontkent niet hoe tragisch en toch mooi het leven soms is en verwoordt dit allemaal op prachtige, empathische wijze. Wat Kushner doet met The Mars Room, is door middel van fictie de werkelijkheid begrijpelijk maken. Iets dat meer romans zouden mogen doen.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Lieke Roovers
Gesponsord
Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?
Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.
Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.
Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.
Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.
Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!
Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.
Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft
In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.
De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.
Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.
Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.
De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?
Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.
Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.
Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu
Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?
Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.
Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur
