Fris, wervelend, grandioos
David Mitchell (1969) is een auteur die het zelden bij één genre of stijl houdt. Zijn nieuwste roman Utopia Avenue is wederom onmogelijk in een hokje te stoppen. Ogenschijnlijk het verhaal van een vierkoppige band uit Engeland die in de jaren zestig furore maakt, ware het niet dat het boek eveneens een substantieel subplot bevat met een stevige dosis futuristische fantasy. (Als je hier niet van houdt dan zou je dit simpelweg kunnen interpreteren als louter plaatsvindend in de verwarde psyche van de gitarist.) Vertalers Harm Damsma en Niek Miedema hebben zulk goed werk geleverd dat je er amper benul van hebt dat je een vertaling leest.
Plaats van handeling: 'Kut-Londen'.
Tijdsperiode: een decennium waarin weinig mensen een (vaste!) telefoon bezitten, hospita’s de plaag van (jonge) huurders zijn, en iemand met lang haar en een voorliefde voor rockmuziek grote kans loopt om uitgemaakt te worden voor 'nichterig stuk werkschuw tuig'. Kortom, de jaren zestig.
Onderwerp: de hobbelige weg naar muzikaal succes.
In de eerste paar bladzijden wordt het leven van jonge, onsuccesvolle muzikanten in de smoezelige Londense muziekwereld ondubbelzinnig neergezet. De lezer weet direct: de samenleving is hard voor jongeren met dromen, nóg harder als die dromen onconventioneel zijn en het gedroomde leven binnen deze business is keihard. Gedurende de hele roman schetst Mitchell een doordringend portret van de muziekindustrie en de beklemmende tijdsgeest. Het houdt het midden tussen luilekkerland en een slangenkuil; bekrompen en vrijzinnig. In deze wereld proberen de bandleden van Utopia Avenue het te maken.
Hun muziek vormt een integraal onderdeel van het verhaal. Dat komt naar voren in de manier waarop de roman in elkaar zit. Het bestaat uit drie delen: de drie albums van de fictieve band. En deze zijn, zoals het elpees betaamd, in twee kanten opgesplitst. De individuele nummers vormen de hoofdstukken. De titels hiervan verwijzen naar gebeurtenissen in dat betreffende hoofdstuk, waar het bandlid die in dat hoofdstuk centraal staat, dan later weer een gelijknamig nummer over componeert. Mitchell neemt deze songteksten regelmatig op in de roman. Dat is lastig, want zoiets kan amateuristisch en lachwekkend overkomen. Niets van dat alles hier. Zelfs zonder de muziek overtuigen de teksten als aanstekelijke vehikels waarmee de bandleden hun emoties kanaliseren.
'You loved her in the tropics,
when Europe was aflame.
I’m your indiscretion,
I have your name.'
De plot is bedrieglijk simpel. Band wordt samengesteld, band overwint tegenslagen, band wordt beroemd en overwint nog meer tegenslagen. In de handen van Mitchell wordt deze standaard excursie echter een frisse, wervelende trip. Het is allemaal al eerder gedaan, maar doordat het met zoveel plezier en zoveel kunde wordt gepresenteerd, voelt het toch spiksplinternieuw en pakkend. Zo ook de muziek en muzikanten die als een rode draad door het boek lopen. De band struint feestjes af waar ze tal van muzieklegendes tegenkomen. Mitchell incorporeert deze ontmoetingen vloeiend in het werkelijke verhaal, zodat ze nergens uit de toon vallen.
Voor de fans van Mitchell is het extra genieten geblazen, want Utopia Avenue speelt zich af binnen het Mitchell-universum. Er zijn volop verwijzingen te vinden naar zijn eerdere werk. Verschillende verhaallijnen en personages uit bijvoorbeeld De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet en Wolkenatlas duiken hier weer op om grote en kleine rollen te vervullen.
Mitchell sleept je zo mee in de lotgevallen van de bandleden dat je welhaast verwacht aan het einde van deze grandioze historische roman met een flink scheut fantasy een ouderwetse cd of desnoods een Spotify-playlist aan te treffen. De hardcover editie is overigens prachtig. Met een losse psychedelische omslag, twee leeslinten (het ene zwart en het andere groen) en donkergroene leestekst (uitstekend leesbaar) is Utopia Avenue qua inhoud én vorm een schitterende aanwinst voor ieders boekenkast!
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Lieke Roovers
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
