Angstaanjagend

Het boek speelt zich af in 2012, dus in onze tijd. Tegelijkertijd komen er middeleeuwse praktijken in voor, hoewel die ook in de echte wereld nog gebeuren. Wat dat betreft verschillen wij helaas niet veel van de mensen in de middeleeuwen. Dit laat de auteur ook zien in Hex.

Het dorp Beek is in de ban van de Wylerheks. Ze dringt huizen binnen en staat nachtenlang onbeweeglijk aan je bed. Of ze staat uren achtereen op het dorpsplein of in een winkel. In de zeventiende eeuw werd zij beschuldigd van hekserij en geëxecuteerd. Daarna werden haar ogen en mond dichtgenaaid. In de jaren en eeuwen daarna hield ze het dorp Beek in haar ban. Wie er wordt geboren of er gaat wonen, kan er nooit meer weg. De Bekenaren doen er alles aan om de aanwezigheid van Katharina te verbergen voor buitenstaanders (mensen die niet in Beek wonen). Zo hebben ze verschillende podiumstukken die ze om haar heen kunnen zetten wanneer ze zich in het openbaar vertoont. En als ze in het bos wordt gesignaleerd wordt met een smoesje het bos afgezet. Om te weten waar Katharina is, hebben de Bekenaren een appgroep: Hex. (Vandaar de titel van het boek.) Via deze Hexapp houden ze elkaar op de hoogte van Katharina’s bewegingen. Het is ten strengste verboden om met buitenstaanders over de Wylerheks te praten en al het internetverkeer wordt gecontroleerd. Ook is er een samenwerking met de AIVD, hoewel die het dorp meestal met rust laat. Toch lukt het een groep jongeren om viral te gaan met de heks. Het begint als relatief onschuldig kattenkwaad, maar gaat van kwaad tot erger. De vaste patronen van de heks veranderen en men gaat elkaar daarvan beschuldigen.

In het boek volgen we het gezin De Graaf, bestaande uit vader Stefan, moeder Jolanda en zonen Max en Timo. Vooral van Stefan en oudste zoon Timo krijg je veel te weten. Zij hebben een bijzondere band en proberen elkaar te beschermen. Ook volgen we Gemma Holst, de slagersvrouw. Zij ziet de heks als iemand die aanbeden moet worden en brengt haar zelfs offers.

Het boek heeft een angstaanjagende, beklemmende sfeer en ik kan me goed voorstellen dat lezers Katharina naast hun eigen bed zien. Het is opgedeeld in twee delen, waarbij het eerste deel duidelijk dikker is dan het tweede. Aan het eind van het tweede deel wordt de sfeer nog grimmiger en krijgt het een andere wending. Ik vond het op deze manier een origineel einde, ik had dit zeker niet verwacht. Het is wel wat anders dan de rest van het boek, alsof het er niet helemaal bij hoort. En toch wijst alles ernaar dat dit ging gebeuren, zoals vele druppels uiteindelijk een emmer doen overstromen.

In het begin van het boek vond ik Katharina vooral een eng figuur. Toen ik haar gaandeweg door de ogen van de Bekenaren beter leerde kennen, veranderde dat beeld. Katharina wordt gezien als het kwaad, als een vloek waarmee Beek moet leren leven. Maar naarmate je verder leest, ga je je afvragen wie of wat nu werkelijk het kwaad is.

Helemaal aan het eind staat nog een epiloog waarin je kunt lezen hoe de Amerikaanse versie van het boek eindigt. Dat einde geeft de suggestie dat Katharina een opvolger krijgt. Persoonlijk vond ik het originele, Nederlandse einde beter passen bij het boek omdat je dan meer met een beklemmend gevoel achterblijft.

De cover ziet er blauwgrijs en duister uit met een enkel verlaten huis tussen de bomen. Zo eenzaam voelen de Bekenaren zich vaak omdat ze zelfs met hun naaste familie niet over de Wylerheks kunnen praten. De letters van de titel lijken te zijn dichtgenaaid, dit verwijst naar de dichtgenaaide mond en ogen van Katharina en naar de zwijgplicht van de Bekenaren.