verfrissend, maar niet voor zwakke magen

Voor de groep Boeken toer van Attie Dottinga mocht ik dit boek lezen, waarvoor dank. Boeken toer is een platform waarop auteurs hun boeken laten rondreizen. In ruil voor een recensie kunnen lezers het boek gratis lezen, waarna ze het op eigen kosten doorsturen naar de volgende lezer. Het Selfpubcafé, waarover ik al eerder schreef, is een vergelijkbaar initiatief.


In 1576 heerst de Spaanse koning Filips de tweede over een bankroet land. Zijn soldaten hebben al twee jaar geen soldij gehad. In Antwerpen, de stad die ze belegeren, is meer dan genoeg geld. De spanningen lopen op. Mensen proberen de stad uit te vluchten. Dan krijgen de Spaanse soldaten vrij spel om de stad te plunderen.
De protestantse bankiersdochter Constance, bijgenaamd Stanne, Cornelis, zoekt met haar familie een veilig heenkomen in de overwegend katholieke stad. Haar geloof wordt niet door iedereen gewaardeerd.
Dan is er ook de Spaanse cavalerieluitenant Carlos Ramirez. Hij en Stanne ontmoeten elkaar bij toeval en laten een diepe indruk op elkaar na. Carlos kan het geld van de Antwerpenaren goed gebruiken. Tegelijkertijd wil hij er alles aan doen om zijn geliefde in veiligheid te brengen en te houden.
Het boek begint vlak voor de plunderingen. Je voelt de spanning oplopen. De Antwerpenaren hebben de Spaanse soldaten lang te eten gegeven, maar nu is het eten op. Veel mensen lijden honger. De soldaten smachten naar hun soldij en naar seksueel genot.
Het grootste gedeelte van het boek gaat over de plundering van Antwerpen en hoe Stanne, haar familie en Carlos dit beleven. Gebouwen worden in brand gestoken, vrouwen verkracht en mensen gruwelijk vermoord. Deze scenes worden gedetailleerd beschreven, waardoor dit boek niet geschikt is voor mensen met een zwakke maag.
Je leeft afwisselend mee met Stanne, haar ouders en haar zus Katrijn, met Carlos en met enkele andere personages. De perspectiefwisseling is soms erg snel. Dan zit je in het hoofd van Stanne, en een regel later zit je in het hoofd van Carlos, die op dat moment bij haar is. Soms lijkt de auteur daarmee een perspectieffout te maken, omdat dat personage dat bewuste niet kan weten.
De Spaanse zinnen, die niet altijd vertaald worden, maar dat is niet storend, voegen iets extra's toe aan het verhaal. Dat geldt met name voor de zin "Santiago! España! A sangre, a carne, a fuego, a sacco" (Sint-Jakob! Spanje! Moord, verkracht, brand, plunder). Deze zin is daadwerkelijk door de Spanjaarden geroepen.
De auteur had het boek kunnen beëindigen na de val van Antwerpen, in plaats daarvan krijgen we nog een blik in de toekomst en zien we hoe het Spanje en enkele personages verder is vergaan. Dit is een leuke toevoeging. De achterdochtige houding van de katholieke inwoners tegenover de protestantse Stanne zorgt voor meer gelaagdheid in het verhaal, net zoals dat enkele personages uit het begin later in het verhaal terugkeren.
Persoonlijk denk ik dat een (extra) redactieronde geen onnodige luxe was geweest, omdat het boek nog wat overbodige woorden bevat, die soms de vaart uit het verhaal halen.
Het boek geeft een goed inkijkje in de val van Antwerpen in 1576 en in de gebeurtenissen die uiteindelijk de aanleiding vormden voor de splitsing van de Nederlanden in een noordelijk en een zuidelijk deel. Hoewel ik al meerdere boeken over de periode rondom de 80-jarige oorlog las, is dit het eerste boek dat deels vanuit Spaans perspectief is geschreven, en dat is verfrissend.
Leuk om te weten is dat enkele personages echt hebben bestaan, waaronder commandant d'Avila. Meer over de historische gebeurtenissen in dit boek en de achtergrond ervan is o.a. hier te vinden.
Op de cover staat een detail van het schilderij De Spaanse Furie (anoniem, circa 1585). Dit geeft precies weer waarover het boek gaat. De titel slaat op de Spaanse furie, de plundering door de soldaten en op twee brandende harten die naar elkaar verlangen.