mooie historische biografie

In 1884 is de industriële revolutie ook naar Nederland gekomen. Omdat er in het Brabantse Schaijk niet genoeg werk meer is, verhuizen Joost en Marjanneke de Kleijn met hun drie kinderen naar Dordrecht. In die tijd een halve wereldreis en zeker heel anders dan thuis. De armoede is groot, zo wonen ze met meer dan twintig personen in één huis en slapen ze als gezin in twee bedsteden.
In het begin houden ze erg vast aan hun Brabantse gewoontes en voelen ze zich nog buitenstaanders. Gelukkig hebben ze in Dordrecht een katholieke kerk, maar het contrast tussen de Brabantse gezelligheid en het protestantse Dordrecht is wennen voor hen.
Gaandeweg integreren ze in de stad en leren ze om het hoofd boven water te houden. Toch blijft Brabant altijd lonken en onderhouden ze contact met hun familie die in Schaijk is achtergebleven. Ze krijgen het soms heel zwaar, vooral tijdens de roodvonkepidemie en als ze tijdens een zeer strenge winter geen geld hebben om kolen te kopen. Ondanks dat weten Joost en Marjanneke zich overal doorheen te slaan.
Door het lezen van dit boek leer je veel over hoe het was om eind negentiende eeuw in een stad te moeten (over)leven. De armoede is groot, net als de vindingrijkheid van de mensen. Zo besluit Marjanneke om buitenshuis te gaan werken en de kinderen gedurende die uren bij de buurvrouw onder te brengen. In die tijd was dat heel bijzonder.
Sommige dingen zijn nu ook actueel, zoals de verplichte quarantaine tijdens de uitbraak van roodvonk. Dan maak je meteen een vergelijking met de lockdown tijdens corona. Gelukkig gaat zoiets tegenwoordig anders dan toen. Het contrast tussen toen en nu is soms groot. In die 140 jaar is het leven flink veranderd. Kinderen die 's winters tegen de buitenmuren van de gasfabriek staan om warm te worden, water dat zomaar uit de kraan komt (een echte luxe), een winkel waar je emmers kokend heet water kunt kopen, naar het postkantoor om een telefoongesprek aan te vragen...
Bovenaan ieder hoofdstuk staan steeds een maand en een jaartal, zo weet je precies wanneer alles zich afspeelt. Sommige langere hoofdstukken hebben ook tussenkopjes. De vele witregels maken het verleidelijk om nog een stukje te lezen en nog één. Door de ruim opgezette bladspiegel is het wel een lijvig boek dat soms wat lastig vasthoudt.
Bij het boek zit een historische plattegrond van Dordrecht met daarop alle belangrijke plekken in het boek. Zo krijg je meteen zin om zelf die plekken te bezoeken. Ook zit er een woordenlijst bij met uitleg over woorden die wij nu niet meer kennen en een lijst met beroepen die in die tijd heel gewoon waren, maar nu veelal zijn uitgestorven. De auteur heeft gedegen historisch onderzoek gedaan en de uitgebreide bronvermelding daarvan staat achterin het boek.
Ik heb genoten van dit boek en vond het jammer dat het uit was. Het boek heeft geen open einde, maar ik had graag willen weten hoe het verder was gegaan met Joost en Marjanneke.
De auteur heeft voor dit boek onderzoek gedaan naar haar overgrootoma, die in Dordrecht is geboren. Dat een groot deel van dit boek dus echt gebeurd is, maakt het extra interessant om te lezen.