Het ongelukskind

Monza. Anno 1936. Aan de oevers van de Lambro proberen twee tienermeisjes het lijk te verbergen van een jongen. Ooit was hij elegant en brutaal, met een messcherpe vouw in zijn lange broek, het speldje met de fascistische roedenbundel en de Italiaanse vlag op zijn revers, een jongeman die zijn haar met een schildpadkammetje achteroverkamde en grinnikend zei : ‘Jullie zijn niemand.’ De proloog opent met een lange flashback die vertelt wat er in het voorafgaande jaar is gebeurd.
Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Francesca, het enige kind van een welgesteld echtpaar. Haar vader runt een hoedenfabriek en zoekt winst in de economische belangen en aanbevelingen van het fascisme terwijl hij de ideologie verwerpt. Haar moeder heeft een affaire met het hoofd van de fascistische familie Colombo. Iedere zondag bekijkt Francesca van een afstandje een meisje dat beneden speelt bij de Lambro, samen met twee jongens die ze alleen van naam kent Filippo Colombo, de zoon van een vooraanstaand man en Matteo Fossati, de zoon van een communist. Francesca is enorm gefascineerd door het meisje met het pikzwarte haar, dat schots en scheef is afgeknipt, haar donkere felle kattenogen en haar dunne benen vol schrammen. Hoe leuk moet het zijn zo ongedwongen te kunnen spelen en geen deel te moeten uitmaken van een wereld die – zoals die van haar – bestaat uit regels die niet mogen overtreden worden. Francesca droomt ervan haar vriendin te worden, ook al maken de stedelingen met hun duim een kruisje voor hun lippen of wapperen ze met hun hand, alsof ze een lastige wesp verjagen. Ze noemen het meisje een ongelukskind omwille van de vele tegenslagen (een broertje uit een raam gevallen, vader die een been verloor in een tandwiel in de fabriek) die het arme gezin kende. Francesca’s moeder verzet zich eveneens tegen de vriendschap met het ‘groezelige’ meisje. Als Francesca op een dag een bakje kersen steelt, lukt het haar eindelijk om met het rebelse ongelukskind (Maddalena) te spreken. Ondanks de vele tegenkantingen en het klassenverschil, helpen ze elkaar en ontstaat er een innige vriendschap. Francesca leert moediger te zijn en Maddalena brengt haar op de hoogte van de veranderingen die het vrouwelijk lichaam doormaakt omdat Francesca’s moeder daar nooit de moeite voor nam. Het fascisme onder minister-president Mussolini bereikt hoge pieken en de oorlog blijft niet uit.
Het ongelukskind (oorspronkelijke titel : La Malnata, vertaald door Lies Lavrijsen) is het sterk literair debuut van Beatrice Salvioni (°1995). Het ademt bij momenten de sfeer uit van L’amica geniale/De geniale vriendin van Elena Ferrante. Tegen de achtergrond van de oorlog in Abessinië, de pijn van het verlies, de onrust van de adolescentie en een briljante vriendschap stelt Francesca met Maddalena de onderdrukking en het machtsmisbruik, vooral het mannelijke, aan de kaak. De twee hoofdpersonages zijn ijzersterk en vechten samen tegen misbruik, onrecht en stereotypen, zaken die vrouwen altijd zijn overkomen, ongeacht hun leeftijd, ras of klasse. Het boek is een boodschap voor vrouwen om zich te verenigen tegen onrecht, in welke vorm dan ook.
Beatrice Salvioni (Monza, °1995) schreef verhalen vanaf haar negende. Ze behaalde een master aan de Katholieke Universiteit van Milaan. Haar korte verhalen kregen literaire prijzen. Het ongelukskind verscheen in meer dan 28 talen en wordt op dit moment bewerkt tot een televisieserie.