Theatrale vertelling tegen een historisch decor

Tien jaar geleden brak de Spaanse advocaat Ildefonso Falcones als schrijver door met zijn debuutroman De kathedraal van de zee, waarvan in Nederland meer dan 200.000 exemplaren werden verkocht. Na het verschijnen van twee andere historische romans, De hand van Fatima en Koningin op blote voeten, verscheen in het najaar van 2017 een vervolg op dat succesvolle debuut. De erfgenamen is prima los te lezen van Falcones’ eerdere bestseller, want de lezer komt slechts een enkele bekende tegen.  

Waar De kathedraal van de zee zich in de eerste helft van de veertiende eeuw afspeelt, verplaatst het verhaal van De erfgenamen zich naar de stad Barcelona aan het einde van die eeuw. De lezer maakt kennis met Hugo, een arme jongen met de droom om scheepsbouwer te worden, en met Bernat, de zoon van Arnau Estanyol uit De kathedraal van de zee. Twee vrienden met grote dromen, maar dan maakt een oude vijand zijn opwachting en duwt het leven beide vrienden een andere richting uit. Waar Bernat als kaper begint te werken in de drukke wateren rond de stad Barcelona - die steeds machtiger wordt door de bloeiende handel en scheepvaart -, komt Hugo terecht in de wereld van de wijn. Toch kruisen hun paden zich steeds weer, maar van de vriendschap blijft door omstandigheden weinig over.  

Het leven van Hugo ontvouwt zich voor de ogen van de lezer tegen de bijzondere achtergrond van de stad Barcelona aan het einde van de veertiende en begin vijftiende eeuw. Het is de periode waarin de katholieke kerk aan invloed wint, joden worden vervolgd, vermoord of verdreven, pausen tegen elkaar strijden en er steeds meer conflicten ontstaan tussen de verschillende koningshuizen en adel. Falcones heeft zich op indrukwekkende wijze nogmaals verdiept in de geschiedenis van zijn land; de historische context is buitengewoon en levert uiteindelijk een klepper van maar liefst 863 pagina’s op.  

Helaas is die verdieping niet in het verhaal van Hugo Llor te vinden. Hoewel de lezer hem vanaf jonge leeftijd volgt, is er van enige emotionele binding met hem geen sprake – noch met de andere personages. Dat is vooral een gevolg van de observerende schrijfstijl van Falcones. Het levert een bijna theatrale leeservaring op.  

‘Een koerier?’ vroeg hij zich hardop af. Hij had alleen gehoord over koeriers van de koning of die van de stad. Hij spreidde zijn armen en keek de man vragend aan. ‘Een koerier?’ herhaalde hij.  

Het zorgt ervoor dat het lastig is om mee te leven met een hoofdpersonage dat onwaarschijnlijk veel meemaakt – zijn leven wordt aaneengeregen door grote teleurstellingen en gelukkige momenten tot en met onhandige beslissingen met noodlottige gevolgen. Het verhaal sleept zich daarop voort, terwijl spanning, passie en emotie ontbreken. Momenten die die gevoelens wel bij de lezer teweeg zouden kunnen brengen, worden in een paar zinnen voltooid en afgedaan.  

‘Maar omdat zijn vijand erbij was, wilde de kale hond zich niet laten vernederen, en hij begon zich te verzetten. Hij probeerde de oudere soldaat aan te vallen, maar die ontweek hem met gemak, maakte een snelle schijnbeweging en begon hem af te ranselen. De kale hond lag creperend op de grond.’  

Waar Falcones geschiedkundig wel de diepte ingaat, doet hij dat op verhalend vlak niet. De mooie vormgeving van het boek ten spijt (het omslag met flappen biedt ruimte aan een mooie en handige stadsplattegrond van Barcelona), want het mist die extra aandacht voor de uitvoering van het verhaal zelf.  

Overigens is de genoemde plattegrond voor- én achterin het boek te vinden, maar een van de twee plekken had kunnen volstaan. Van de overgebleven ruimte had dankbaar gebruik gemaakt kunnen worden voor een schematisch overzicht van de vele machtige adelfamilies en koningshuizen in de beschreven tijdsperiode. Want, hoe lovenswaardig ook, de historische informatie is duizelingwekkend en het verhaal dat zich daartegen afspeelt is teleurstellend. Helaas lijkt bestsellerauteur Falcones de boot te hebben gemist als het gaat om de balans in deze geromantiseerde geschiedschrijving.