Geloofwaardig en geslaagd gedachte-experiment
Vijf jaar geleden debuteerde Hanna Bervoets met de roman Of hoe waarom en inmiddels zijn haar boeken niet meer weg te denken uit de hedendaagse Nederlandse literatuur. Na Lieve Céline en Alles wat er was is Bervoets’ vierde roman Efter wederom een verhaal dat een absurde situatie zeer geloofwaardig weet neer te zetten.
Efter speelt in de nabije toekomst. Artsen en wetenschappers beschouwen verliefdheid inmiddels als een psychische aandoening, die in sommige gevallen zelfs resulteert in Love Addiction Disorder (LAD), een verslaving waaraan Efter een einde moet maken. De medische industrie hoopt miljoenen te verdienen aan de verkoop van het nieuwe medicijn, maar helaas gaat zij in haar zucht naar succes voorbij aan de grote gevolgen die deze uitvinding op vele mensenlevens heeft. In de roman volgt de lezer daar negen van, onder wie een hopeloos verliefd pubermeisje dat in een verslavingskliniek belandt, een journaliste die onraad én een goed verhaal ruikt en een echtpaar waarbij de echte liefde binnen hun huwelijk ver te zoeken is. Negen personages, die allemaal een connectie hebben met elkaar en met het medicijn. En allemaal wanhopig zoekend naar iets wat hun leven zin geeft.
Bervoets weet de gehele situatie heel realistisch neer te zetten. In feite vindt ze onze bestaande wereld opnieuw uit. Het gebruik van nieuwe benamingen voor toekomstige social media-apparaten en -vormen werkt in het begin van het verhaal wellicht verwarrend. Toch went de lezer daar al gauw aan. Het maakt de futuristische situatie die Bervoets schetst zelfs acceptabel voor de lezer.
De afwisselende perspectieven zorgen bovendien voor een vlot leesbaar boek. Vlot, maar absoluut niet simpel. Want hoewel Bervoets een vrij grimmig toekomstbeeld schetst, maakt ze tegelijkertijd prachtige, rake observaties over de liefde:
"Ben je verliefd, dan zet je elkaar op een voetstuk. […] Vanaf dat voetstuk kun je elkaar bewonderen en begeren, maar écht samenzijn is onmogelijk, want je staat op een plek die een ander voor je heeft gekozen en kunt daar dus niet zomaar weg. Pas wanneer de verliefdheid voorbij is, stappen beide partijen van hun voetstuk af. Dan kunnen ze naar elkaar toe lopen, elkaar eens van dichtbij bekijken. En beslissen of ze, na wat ze hebben gezien, nog samen willen blijven."
En net als in haar vorige romans bewijst de schrijfster daarmee dat ze tragische en komische elementen weet te combineren tot een boek dat op hetzelfde moment absurd én ontroerend is. Het verhaal laat zien waar mensen toe in staat zijn om te overleven, om hun eigen leven te veraangenamen en hoe ze zichzelf daarbij soms voor de gek houden. De personages vestigen hun hoop op het medicijn Efter, maar zoals één van hen opmerkt: "Liefde maakt blind misschien, maar hoop behoorlijk kreupel." Het succes van Bervoets’ romans ligt misschien wel vooral in het schetsen van deze menselijke eigenschappen die zo herkenbaar zijn voor de lezer.
Efter is geslaagd als gedachte-experiment, zoals de schrijfster haar boek zelf vooral beschouwt (zie interview), maar ook als een onderhoudende en slimme roman die de lezer weet te verrassen en zelfs aan het denken zet over de huidige samenleving. Want hoewel het boek niet bedoeld is om de huidige maatschappij te bekritiseren, geeft het wel een beeld waartoe de huidige trends zouden kunnen leiden. Hoe ver gaan mensen voor hun eigen idealen? En hoe ver mág je daarin gaan? Efter geeft de lezer genoeg stof tot nadenken.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Lindy de Jong
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
