Net zoveel te lachen, maar meer diepgang

Na het bestsellersucces van Het Rosie Project uit 2013 kon een vervolg niet lang op zich laten wachten. Biedt Het Rosie Effect meer van hetzelfde, of weet Graeme Simsion nogmaals origineel en verrassend uit de hoek te komen?

In Het Rosie Project ging de autistische Don Tillman, een intelligente universitair professor Genetica, op zoek naar de ideale vrouw. De mooie en slimme Rosie kwam in zijn leven: een vrouw die echter in geen enkel opzicht voldeed aan de eisen die Don stelde. Bovendien schopte zij Dons leef- en eetschema, zijn belangrijkste houvast in het dagelijks leven, danig in de war. Toch groeiden zij langzaam naar elkaar toe en een liefdevolle relatie en een huwelijk volgden.

In Het Rosie Effect zijn Don en Rosie vanuit Australië naar New York verhuisd. Al gauw blijkt Rosie zwanger en die boodschap brengt Don meteen tot een zenuwinzinking. Na de eerste schok te boven te zijn gekomen – de zwangerschap was immers niet gepland – gaat Don meteen over tot het vormen van een plan: een schema dat hem zekerheid biedt en hem voorbereidt op het vaderschap. Op zijn manier leest hij zich in, maar zijn wetenschappelijk onderbouwde en goedbedoelde adviezen en eetschema’s leiden bij Rosie tot grote ergernis. En langzaamaan blijkt hun huwelijk toch niet zo sterk als gedacht.

Net als zijn debuut is Simsions tweede roman grappig en ontroerend, maar tegelijkertijd biedt het meer dan een schaterlach. Waar Het Rosie Project ging over zelfacceptatie en het vinden van je weg binnen een maatschappij waarin de normen rond ‘normaal’ en ‘anders’ al lange tijd zijn vastgesteld, gaat Het Rosie Effect nog een stapje verder. Dons karakter wordt verder ontwikkeld en uitgediept. Hij lijkt zich de sociale omgangsvormen stukje bij beetje eigen te maken en weet op zijn manier zelfs nieuwe vriendschappen te sluiten in New York.

Don heeft last van ‘een stoornis in het autistisch spectrum’ en ziet de dingen anders dan andere mensen. Daarbij schakelt hij zijn gevoel zo veel mogelijk uit, en bovendien heeft hij moeite andermans emoties te interpreteren. Tijdens Rosie’s zwangerschap wordt hij af en toe overvallen door een gevoel dat hij nog niet kent en waaraan hij op afstandelijke wijze een naam probeert te geven. Dat zijn de momenten die de lezer weten te ontroeren. Tegelijkertijd kan men zich de frustratie van Rosie indenken, die regelmatig verlangt naar een minder rationele man, al Dons goede bedoelingen ten spijt.

Met beide boeken schreef Graeme Simsion een verhaal over sociaal gewenst gedrag, over de aanpassingen die mensen maken om aan de maatschappelijke normen te voldoen. Over dat wat wel en niet gewenst is in de menselijke omgang, over zelfacceptatie en het accepteren van elkaar. In tegenstelling tot Het Rosie Project gaat de auteur in de vervolgroman zelfs zo ver om Don daar expliciet een uitspraak over te laten doen:

"Ineens werd ik boos. Ik wilde Lydia door elkaar schudden, en niet alleen haar, maar iedereen die het verschil niet snapte tussen het in bedwang houden van emoties en het niet hebben van emoties, en iedereen die een totaal onlogisch verband legde tussen het niet kunnen interpreteren van andermans emoties en het zelf niet kunnen ervaren van emoties."

In die zin biedt Het Rosie Effect misschien wel meer diepgang dan haar voorganger, maar daarnaast blijft er dus ook heel wat te lachen over. Don gebruikt in Het Rosie Effect wederom humor om zijn sociale onhandigheid te verbergen, iets dat grappige, maar tegelijkertijd ontroerende momenten oplevert. Is Simsion’s tweede roman net zo vernieuwend als zijn debuut? Dat niet, maar Simsion weet zijn belangrijkste thema en hoofdpersonage verder uit te diepen. Dat levert nogmaals een lezenswaardig verhaal op dat op luchtige en humoristische wijze een belangrijke boodschap bevat voor de lezer die daar oog voor heeft.