De Stilly Willy ontleed

Het eerste dat opvalt aan Ik moet nog even kijken of ik kan is de vrolijke, rozegekleurde vormgeving. Saaie en droge kost hoef je niet te verwachten, dat is meteen duidelijk. Gelukkig maar, want een onderwerp als introversie zal bij veel mensen wellicht meteen beelden van ongezellige, eenzame en thuis kniezende mensen oproepen. Helemaal niks van waar, zegt de schrijfster van dit boek: innie’s – zoals zij introverten noemt – zijn niet gek, niet (altijd) verlegen en lang niet (altijd) eenzaam.  

Een boek van een Nederlandse over ‘de introvert’ was broodnodig, verklaart Liesbeth Smit (historicus, journalist, interviewer en hoofdredacteur van het online platform Mynd.nu) in de introductie van Ik moet nog even kijken of ik kan. De introvert werd eerder door de Amerikaanse schrijfster Susan Cain op de kaart gezet door haar bestseller Quiet (Stil), waarna nog veel meer Amerikaanse boeken over het onderwerp volgden. Maar, zegt Smit, in het overwegend extraverte Amerika is minder ruimte voor nuance dan in het ‘relatief nuchtere Nederland’. En dus schreef ze een boek om een stem te geven aan de Nederlandse introvert en richt zich daarin op iedereen die het is of denkt te zijn, of direct met een introvert te maken heeft via de liefde, familie of het werk.  

Uiteindelijk breekt Smit met haar boek dan ook niet alleen een lans voor de introvert, maar verruimt ze ook de blik van deze ‘Stilly Willy’, net als dat ze extraverten meer inzicht geeft in de wereld van de introvert.  

‘Daarbij zul je misschien wat blinde vlekken moeten overwinnen. Zoals de introverte overtuiging dat extraverten alleen maar gedreven worden door geldingsdrang of babbelziekte, of de extraverte overtuiging dat alle introverten onzeker en ontoegankelijk zijn. In ‘inclusief wereldbeeld’ wordt dat genoemd, waarin ruimte is voor beide perspectieven.’  

Waarom de Stille Willy ook in Nederland wel wat meer aandacht verdient vormt de start van het boek, waarna uitleg volgt over introversie en de verschillende vormen daarvan (want niet iedereen is 100% innie of outie). Vervolgens is er aandacht voor het introverte kind, voor de introvert in zijn werkomgeving en voor introverte intimiteit en geluk.  

Het is lovenswaardig dat Smit haar verhaal niet alleen staaft aan de hand van vele voorbeelden en ervaringsverhalen (die van haarzelf en andere introverten), maar ook door wetenschappelijke bronnen en (neurologisch) onderzoek aan te halen. Die zijn allemaal achterin het boek te raadplegen voor wie meer wil weten. Toch blijft het verhaal behapbaar en prettig te lezen. Dat komt vooral door de humor en zelfspot waarmee Smit schrijft. Haar stijl is persoonlijk en de tekst vaak droogkomisch en soms ironisch van toon. De herkenbare situaties en voorbeelden toveren bovendien vaak een lach op het gezicht. Hoewel de tekst (regelmatig in het felroze, maar toch goed leesbaar) vaak wordt onderbroken door informatiekaders, vertragen ze het verhaal niet, maar vormen ze er juist een mooie aanvulling op.  

Regel nummer één van de introvertenclub: er bestaat geen introvertenclub. Godzijdank.  

Als de lezer is aanbeland bij het laatste hoofdstuk over ‘de gelukkige Willy’ wordt het boek wat serieuzer van toon en geeft de schrijfster meer van haar gevoel bloot, wat het boek ten goede komt. Lichtheid en humor zijn fijn, maar openhartigheid misschien nog wel mooier.  

Erg verrassend is Ik moet nog even kijken of ik kan uiteindelijk niet, maar het is wel een boek dat alle soorten innie’s zal aanspreken, omdat het hen handvatten geeft voor situaties in alle facetten van het leven, omdat het vertrouwen biedt, maar vooral om de herkenbaarheid en de humor waarmee het onderwerp behandeld wordt.