De macht ligt bij de vork
Robert Bridgeman (schrijver, documentairemaker, spreker en coach) was al zeven jaar vegetariër toen hij in 2015 besloot een onderzoek te starten om uit te vinden hoe het met de vleesproductie én -consumptie in Nederland gesteld is en wat de effecten daarvan zijn. Bridgeman groeide op in een familie waarin driemaal daags vlees geserveerd werd en hij vond het heerlijk. Hij besloot zelfs tot een koksopleiding en werkte enkele jaren in de horeca, waarna een carrière in de bouw volgde. Persoonlijke omstandigheden – een ontslag en een scheiding – duwden hem echter een geheel andere richting uit: naar een leven als coach, vol meditatie en bewustwording, maar zonder vlees of andere dierlijke producten.
‘Het idee dat een dier moest sterven voor mijn genot begon me ontzettend tegen te staan.’
Een objectief boek is Stoppen met vlees dan ook niet: het doel is om lezers te laten inzien ‘dat het zo echt niet meer verder kan’. Met een groei van 2,6 naar 7 miljard mensen in vijftig jaar tijd en de groeiende vraag om vlees (met alle gevolgen van dien) is het moment aangebroken om de grote catastrofe waarop de planeet afstevent af te wenden, betoogt Bridgeman.
Het boek bevat het resultaat van tweeëneenhalf jaar onderzoek: Bridgeman las boeken en wetenschappelijke publicaties, bekeek documentaires en sprak met wetenschappers (zoals Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie, en Hans Dagevos, consumptiesocioloog), activisten (o.a. Lesley Moffat van Eyes on Animals) en vernieuwers (o.a. Jaap Korteweg, oprichter De Vegetarische Slager) over de consumptie en productie van vlees. Ook interviewde hij bekende Nederlandse vegetariërs en veganisten over hun keuze, zoals cabaretier Guido Weijers, schrijfster Yvonne Kroonenberg, presentatrice Loretta Schrijver en presentator Henny Huisman.
Het levert een relaas op dat de productie en consumptie van vlees verkent, waarin onderwerpen als gezondheid, dierenleed en het klimaat aan bod komen. De feiten zijn hard en confronterend – ja, vlees eten is op alle drie de voornoemde punten een slechte keuze - en Bridgeman weet ze helder op een rij te zetten. Uiteindelijk wordt de schuldvraag niet geschuwd, maar Bridgeman laat het aan de lezer over om zijn eigen conclusie te trekken. Nergens is hij beschuldigend van toon.
De indeling van het verhaal is logisch en het betoog is goed opgebouwd. Bridgemans drang om te schrijven komt voort uit eigen overtuiging en ervaringen en hij combineert die dan ook met zijn wetenschappelijk onderbouwde relaas. Dat werkt: de lezer wordt aangesproken op zijn gevoel én krijgt keer op keer de overtuigende cijfers onder ogen. De inhoud is al met al netjes op orde en Bridgeman draagt voldoende argumenten aan om zijn betoog overtuigend te maken. Het boek sluit af met een uitgebreide bronnenlijst, waarnaar in de tekst door middel van noten verwezen wordt.
Er zijn echter twee problemen met dit boek, en dat gaat om de vorm. De hardcover-editie ziet er netjes uit, maar helaas zijn er nogal wat onnodige foutjes in de tekst geslopen: ontbrekende spaties geven een slordige indruk en verkeerd geplaatste aanhalingstekens bemoeilijken het lezen van de teksten – soms blijft de lezer daardoor even in het ongewisse wie er aan het woord is. Is het de schrijver zelf, of de persoon die hij uitgebreid gesproken heeft voor zijn boek?
Daarnaast moet gezegd worden dat het geheel, hoewel gedegen en overtuigend, niet erg sprankelend overkomt. Voor de vleesverlater, vegetariër of veganist die op zoek is naar informatie om zijn keuze te onderstrepen zal dat geen probleem zijn. Om de verstokte vleeseter geboeid te houden is wellicht meer nodig. Dat interviews de lopende tekst soms afwisselen en ondersteunen is prettig, maar ze zijn niet altijd even inspirerend – juist omdat de redenen van de geïnterviewden om geen vlees te eten dicht bij elkaar liggen. Ook Bridgeman zelf heeft de neiging in herhaling te vallen. Verschillende voorbeelden komen meerdere malen terug en verliezen daarmee voor een deel hun kracht.
Toch blijft het boek verplichte kost voor iedereen die wil weten hoe het gesteld is met de vleesproductie en vleesconsumptie in Nederland en die wil minderen of stoppen met het eten van vlees. Want dat dat nodig is, is de boodschap die na het lezen van Stoppen met vlees recht overeind blijft.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Lindy de Jong
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
