Hoop doet leven

´De weduwe van de kolonie´ is de nieuwe historische roman van Marja Visscher. Zij staat bekend om het uitgebreide onderzoek wat zij doet naar de historische gebeurtenissen die de basis vormen van haar romans. Voor deze roman dook Marja Visscher dieper in de periode van de Koloniën van Weldadigheid.

Het is 1825 als de Rotterdamse Kaatje Nagtegaal hoort over de Drentse Maatschappij van Weldadigheid. Tot dan toe leeft ze samen met haar man Nelis een zeer armoedig bestaan. Maar dan valt de door haar zo gewenste brief op de mat. Ze mag naar de Koloniën van Weldadigheid afreizen. Tijdens de reis slaat het noodlot toe en verliest ze Nelis. Ze zal zich alleen moeten zien te redden in haar nieuwe omgeving. Is het leven in de kolonie echt zo rooskleurig als men doet geloven?

Voordat Kaatje echter in de kolonie belandt, maken we kennis met haar leven in Rotterdam. “Met haar spijkerstok loopt Asschen Kaatje, de levende belichaming van werkelijke armoede, voor de askar uit” (pagina 7). De eerste kennismaking met Kaatje komt direct binnen. Marja Visscher windt er geen doekjes om en beschrijft het armoedige leven van Kaatje tot in detail. Maar ook voel je de hoop die Kaatje koestert om op een dag een beter leven te kunnen hebben waar een huisje met een tuin een belangrijke plek zal innemen word je meegenomen. Hoewel Kaatje centraal staat in het boek, maak je ook kennis met de meningen van andere personages over haar nieuwe leven. Zo twijfelt Gerrit, de man van de askar, of het leven in Drenthe wel echt zo prachtig is als men doet geloven. “Van as zal ze daar in het verre Drenthe niet grijs worden, maar wel van ellende, vreest hij.” (pagina 17). Deze gedachten van anderen, houden Kaatje echter niet tegen.

We leren Kaatje kennen als een vastberaden persoon die niet alleen blijft dromen maar ook over een flink portie doorzettingsvermogen beschikt om haar dromen te verwezenlijken. Kaatje ontwikkelt zich gedurende het verhaal van jong meisje tot een vrouw. Je groeit met haar mee. Het hoofdpersonage is erg goed uitgewerkt en kent een zekere diepgang. Je kruipt in haar gedachten en voelt ook de emoties die zij doormaakt. Verdriet, vertwijfeling, onrust maar ook blijdschap en opluchting.

Om Kaatje te begrijpen, kun je niet zonder de historische context. Marja Visscher neemt je mee in de geschiedenis van de Maatschappij van Weldadigheid en de opzet van de verschillende koloniën. Dit doet zij niet alleen door de context te beschrijven maar ook door de introductie van bepaalde personages die in die tijd een specifieke taak te vervullen hadden. Bijvoorbeeld de wijkmeester van de kolonie die haarfijn alle regels uitlegt en daarop controleert. Of de bestedeling die uiteindelijk bij Kaatje zal gaan wonen en vertelt hoe hij zijn dagen doorbrengt. Ook de positie van de vrouw en in het bijzonder de weduwe komt aan bod. Door de personages te gebruiken om de tijdsgeest en historische context te schetsen en hen zo nu en dan het verhaal te laten vertellen, blijft de vaart in het verhaal.

‘De weduwe van de kolonie’ is een prachtige ontroerende historische roman die zeker recht doet aan de tijdsgeest waarin het zich afspeelt en een interessante inkijk geeft over het leven in de Kolonie van Weldadigheid.

Dank Hebban en Zomer & Keuning voor het recensie-exemplaar!