Een meesterlijke geschiedenis van de mensheid

Normaal gesproken ben ik niet te porren voor het lezen van een informatief boek, maar voor Sapiens maakte ik een uitzondering. En dat bleek heel terecht te zijn, want dit had ik niet willen missen!

Laagdrempelig en prettig leesbaar

Sapiens bestaat uit vier delen: de cognitieve revolutie, de agrarische revolutie, de eenwording van de mensheid en de wetenschappelijke revolutie. Op een laagdrempelige en prettig leesbare manier beschrijft de Israëlische Yuval Noah Harari de volledige ontwikkeling van de mens, van de oertijd tot nu.

Harari is historicus, filosoof, futuroloog en transhumanist en is verbonden aan de universiteit van Jeruzalem. Zijn PhD haalde hij aan de universiteit van Oxford. Met dergelijke prestigieuze titels en diploma’s zou je een stoffig en ingewikkeld boek verwachten, maar dat is het alles behalve. Harari heeft het voor elkaar gekregen om een ontzettend omvangrijk en wetenschappelijk verhaal te downsizen naar een boek dat voor iedereen toegankelijk is.

Een onbeduidende diersoort

Het verhaal begint met de onbeduidende diersoort, de homo sapiens, die als groepjes jagers en verzamelaars in Afrika woonden. Heb je altijd al willen weten waarom mensen (en vooral vrouwen) roddelen? Vraag jij je ook weleens af waarom veel mensen de behoefte hebben om zich vol te proppen met calorierijk voedsel? Deze gewoonten stammen uit de oertijd en Harari geeft een duidelijke uiteenzetting hoe dit ooit is ontstaan.

Alles verandert als zo’n tienduizend jaar geleden de mens besluit om aan landbouw te gaan beginnen. Volgens Harari was dit een grote misrekening, want mensen moesten veel meer en langer werken en er waren meer risico’s. Maar omdat deze agrarische revolutie geleidelijk ging, gedurende een paar honderd jaar, herinnerde niemand zich meer dat het leven voor de landbouw eigenlijk beter was. Er was inmiddels een ontwikkeling in gang gezet die niet meer te stoppen was.

Sociale orde

Harari beschrijft ook uitgebreid het concept sociale orde. Al gedurende de tijd van de Babyloniërs waren mensen opgedeeld in twee geslachten en drie klassen. De hooggeplaatste personen, de gewone mensen en de slaven. Leden van elk geslacht en elke klasse hadden een andere waarde. Mensen werden ingedeeld in sociale groepen, en dat is tot op de dag van vandaag nog steeds zo. Hoe is dat zo gekomen? En waarom is het zo moeilijk om er vanaf te komen?

Volgens Harari is dat, omdat onze samenleving deze rangen en standen nodig heeft om te kunnen overleven. Dat klinkt raar, maar als je Harari’s mening hierover leest, wordt het opeens logisch.

Sapiens: een helder en overtuigend betoog

Er wordt in Sapiens geen onderwerp vermeden. Het belang van religie, onze zucht naar geld en onze toekomst komen allemaal uitgebreid aan de orde. Alles is een helder en overtuigend betoog over de homo sapiens, een diersoort die niet veel anders dan apen was, die met al zijn nukken en zwakheden in een razend tempo de hele aardbol naar zijn hand wist te zetten.

Is dit een boek voor op het nachtkastje? Ik vind van wel. Ik heb het zelf tijdens een vakantie in Frankrijk gelezen en ik ging regelmatig later slapen, omdat ik het boek niet weg kon leggen.

Deze recensie is eerder verschenen op http://gelezen.online/