Weinig kunst, wel veel nieuwe inzichten
Esi Edugyan, een Canadese schrijfster en dochter van Ghanese immigranten, kennen veel lezers waarschijnlijk van het met een Booker Prize genomineerde Washington Black. In het licht is Edugyans eerste non-fictie boek dat naar het Nederlands vertaald is en wel door Catalien van Paassen.
Op de kaft zien we een uitsnede van David Martins Portrait of Dido Elizabeth Belle Lindsay and Lady Elizabeth Murray. Waar een Zwart persoon in de Gouden Eeuw altijd in de marge werd afgebeeld, als ondergeschikt, zien we op dit portret twee elegant geklede meisjes. Naast elkaar. Ogenschijnlijk gelijk aan elkaar. Nieuwsgierig gaat Edugyan op zoek naar het verhaal achter Dido. Ze stelt zichzelf de vraag ‘Waarom zetten we sommige verhalen buitenspel en mythologiseren we andere?’.
'Mensen bestaan niet alleen maar, we betekenen.'
Haar persoonlijke zoektocht is bezaaid met mooie zinnen en overpeinzingen. Edugyan houdt oude en nieuwe verhalen en standpunten tegen het licht en speelt met verschillende invalshoeken. Ze bekijkt wat ze analyseert open, respectvol en eerlijk en van zoveel mogelijk kanten. Zo geeft ze de lezer, en ook zichzelf, nieuwe inzichten die aanzetten tot (kritisch) nadenken.
‘We willen dat kunst ons naar plaatsen en in levens brengt die we ons anders nooit hadden kunnen voorstellen; maar we zetten ook hekken rond die daden van de verbeelding, door bijvoorbeeld te eisen dat gayrollen alleen door gay-acteurs gespeeld worden, of dat Zwarte schrijvers alleen over Zwarte personages schrijven.’
In het licht start veelbelovend. Dido’s geschiedenis en het schilderij spreken tot de verbeelding en bieden een verrassende kijk op het immigranten- en slavernijverleden van West-Europa. Ook het volgende hoofdstuk biedt ons een nieuwe invalshoek; spookverhalen als onderdeel van onze cultuur. En inderdaad; waarom zien we geesten niet als het gemêleerde gezelschap dat we als levenden zijn? Daarna raken we Edugyan een beetje kwijt als ze uitgebreid ingaat op racial passing aan de hand van het leven van kunstenares Rachel Dolezal. Weliswaar fascinerend, maar behalve dat Dolezal kunstenares is, gaat het hier niet over kunst an sich. Het boek pakt het spoor weer wat op als de schrijfster haar licht werpt op een satirisch Afrikaans ruimteprogramma en films als Black Panther. Maar in het laatste hoofdstuk over Azië is de link met kunst weer ver te zoeken.
Geschiedkundige feiten maken plaats voor overpeinzingen en persoonlijke anekdotes. Feit wordt vaker mening en zonder goede bronvermeldingen in de tekst is het lastig beoordelen wat op onderzoek berust en wat niet. Opmerkelijk is dat de bronnenlijst achterin voornamelijk uit online krantenartikelen bestaat.
‘Deels memoires, deels reisverslag, deels geschiedenis zijn deze stukken bespiegelingen over identiteit en verbondenheid, en over de troostende geborgenheid die verhalen kunnen bieden. Ik ben geen historicus, slechts een verhalenverteller met speciale aandacht voor vergeten verhalen.’
De lezer die denkt een geschiedenisboek in handen te hebben dat uitgebreid ingaat op schilderkunst, film en literatuur komt enigszins bedrogen uit. We hadden misschien meer voorbeelden als dat van Dido en de film Black Panther willen lezen. Desondanks biedt het uitstekend geschreven In het licht goede invalshoeken en nieuwe inzichten en is daarom de moeite waard. Helaas komt de beloofde representatie van Zwarte mensen in de kunst minder goed uit de verf. En dat is jammer, want de boodschap van Edugyan vraagt erom gehoord te worden. De laatste zin uit het hoofdstuk over spookverschijningen is een mooie allegorie van haar boodschap. Als ze een vriendin vraagt waarom ze de geest in haar appartement zo graag wil vastleggen, antwoordt haar vriendin ‘”Hij zou zijn gezien,” zei ze, alsof dat genoeg was.’
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Lisette
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
