Een uitgebreide kijk in naoorlogs Duitsland

Auteur Stephanie Schuster beschrijft in Alles wat je hart begeert hoe het was in Duitsland in de jaren 50. Ze is de archieven ingedoken om de details zo goed mogelijk op papier te krijgen. Dit boek, vertaald door Davida van Dijke, schijnt een licht op hoe vier vrouwen hun leven weer oppakken na de oorlog.

In dit boek volgen we het leven van vier vrouwen in Duitsland die na de oorlog weer langzaamaan hun weg vinden. Luise Dahlman heeft net afscheid genomen van haar schoonmoeder en kan eindelijk aan de slag met een gekoesterde droom: het openen van een winkel op haar onderverdieping. De uit Pruisen gevluchte Maria Wagner vindt onderdak op de boerderij van Luises broer Martin. Jonge verpleegkundige in opleiding Helga Knaup vecht voor haar plek op de opleiding en Annabel Thaler, de doktersvrouw die tegenover Luise woont, ziet de komst van Luises winkel maar een beetje achterdochtig aan.

Deze vier dames uit compleet andere sociale klimaten krijgen omstebeurt een hoofdstuk toegewijd, waardoor je ze goed leert kennen. Je leest in hun hoofdstukken niet alleen over hun eigen leven, maar je ziet soms ook een van de andere vrouwen langskomen. Één van de hoofdthema’s is dan ook de ontluikende zelfstandigheid die elk van hen door gaat maken. Een beetje extra inzicht in het verleden van de hoofdpersonages zou wel hebben geholpen, maar de auteur focust zich vanaf de start van het verhaal erg op de ontwikkeling van de vrouwen.

Het verhaal begint met een gymnastiekles in de winkel van Luise, gegeven door Helga, waar Marie gezellig aan meedoet. Daarna gaan we terug in de tijd en zien we hoe de dames vriendinnen worden. Schuster heeft een prettige, egale schrijfstijl, maar dat kan er soms toe leiden dat het verhaal eentonig aanvoelt. Ondanks de vele gebeurtenissen die ze doormaken, vervalt het verhaal soms in een sleur. Er gebeurt dan niet heel veel spannends, wat ervoor kan zorgen dat je als lezer wat verveeld raakt tijdens het lezen. Gelukkig kan Schuster het goed oppakken door weer een spannende gebeurtenis te introduceren, waardoor het boek weer een beetje op gang komt.

Wanneer je een verhaal over het verleden schrijft kun je er bijna niet omheen, maar er zijn een aantal scènes in dit boek waarin racisme, discriminatie en zelfs verkrachting een hoofdrol spelen. Hoewel deze thema’s niet expliciet benoemd worden, weet je als lezer goed wat er aan de hand is. Er zijn daarnaast duidelijke tekenen van de denazificatie van Duitsland en merk je dat sommige personages zelfs lang na de oorlog nog heel wantrouwend zijn. Gelukkig zijn er een hoop blije omstandigheden die deze negatieve thema’s weer een beetje optrekken, zoals de geboorte van een baby en ontluikende liefde. Schuster heeft zich goed ingelezen in de tijdsperiode, want ze schrijft met veel gusto over de eerste tv en het WK waarin Duitsland het toch aardig ver wist te schoppen.

Al in al is het concept heel intrigerend, maar de uitvoering ietwat teleurstellend. Door de langzame stukken in het verhaal ben je als lezer soms wat minder geïnteresseerd in het boek, terwijl dit met zo’n mooie cast aan personages en grote selectie aan gebeurtenissen toch anders zou mogen zijn. Aan de andere kant eindigt het boek met een cliffhanger, waardoor je stiekem toch weer benieuwd bent naar wat er verder te gebeuren staat, hoe je het boek ook vond.