Een boek als een belevenis

Ik las dit boek van Renate Dorrestein jaren geleden. Het is een boek als een luidruchtige caleidoscoop, waarin Dorrestein haar dode zusje optekent in een onvergetelijk portret, en zichzelf genadeloos analyseert. Sommige boeken zijn meer dan een verhaal, ze zijn een belevenis, in dit geval een huiveringwekkende reis.

Ik herinner me dat ik tegen een van mijn levende zusjes zei; dit boek móet je lezen. Daarna was ik het boek jarenlang kwijt, waarschijnlijk leende ik het haar, en kreeg ik het nooit meer terug. Maar ik had het verhaal opgeslagen in mijn persoonlijke bibliotheek in mijn hoofd, en daar stond het te wachten tot ik er weer tijd voor wilde maken. Het is spannend om een boek opnieuw te lezen – je weet nooit of je hetzelfde verhaal terug gaat vinden.

Ik herlas het boek. Het was nog dwingender dan ik me herinnerde, nog duizelingwekkender en intelligenter en voller en meer van alles. En iedere keer als ik het weg legde om thee te zetten of de kat weg te jagen, was het alsof het boek tegenstribbelde. Alsof de woorden en zinnen het papier deden bollen, alsof Dorrestein door typte binnen de kaften van het boek, vloekend en knarsetandend en soms hardop lachend, met de foto van haar dode zusje op de tafel en haar dansende buurvrouw Lydia voor het raam, met haar kop-van-jut-man.

‘Maar mijn zusje nam de lift naar de bovenste etage van een flatgebouw, zij wist het dak te bereiken, zij liep naar de rand en zij sprong – en haar vallende lichaam laat zich lezen als een duidelijke zin; ‘Jij kon me niet helpen.’ En van het ene op het andere moment werd ik een onbelangrijke passant, een nutteloze omstander. Ik werd nietig verklaard. Haar zelfmoord hief mij op. En dat kon ik niet verdragen.’