Bewijslastig

http://looneybooks79.blog/2025/03/11/de-damiaanhoeve/

Als er een nieuw boek van Chris de Stoop verschijnt duurt het niet lang eer ik het heb gelezen. En dat is met zijn nieuwste 'De Damiaanhoeve' ook zeker het geval dus. Deze keer gaan we naar het stukje tussen België en Nederland, waar Nederland op zijn smalst is en België op zijn breedst aan de oevers van de Maas, in Limburg, naar de Damiaanhoeve. Op deze hoeve wonen het koppel Bert en Gerty Bohnen als op een avond in 2018 brand uitbreekt in de hoeve en Bert er ternauwernood in slaagt zijn vrouw uit het huis te redden. Maar alle hulp komt te laat voor Gerty en zij sterft. Enkele dagen later blijkt uit de autopsie dat Gerty niet door de brand stierf maar al dood was, enkele keren door een mes neergestoken. En dan begint voor Bert een ongelofelijke lijdensweg. Niet alleen is hij zijn vrouw kwijt, ook zijn hoeve is volledig vernield en daar bovenop komt nog eens dat hij als hoofdverdachte wordt aangeduid door de politie.

Chris de Stoop, die Bert al kende van toen hij zijn boek 'Dit is mijn hof' schreef, wordt gevraagd door de Bert en zijn familie om zijn verhaal te noteren en naar buiten te brengen. Sinds Bert 'Het Boek Daniël' las, waarin Chris de Stoop over zijn vermoorde oom Daniël en de daaropvolgende rechtszaak vertelt, ziet hij gelijkenissen en wil hij dankzij Chris enerzijds zijn onschuld bewijzen en anderzijds proberen uitzoeken wat er echt met Gerty is gebeurd en wie verantwoordelijk is voor haar dood.

Een echt antwoord krijgen we niet, want de nodige bewijzen ontbreken en doordat de hoeve zo heel afgelegen ligt, zijn er geen of nauwelijks getuigen. Tot op de dag van vandaag, bijna zeven jaar nadat Gerty stierf en de hoeve afbrandde, is er nog steeds geen dader gevonden.

Chris probeert met dit boek ook iets heel concreet aan te duiden, een fout in het justitiële apparaat... dat is het gegeven 'tunnelvisie'! Als een rechercheur of politieagent ten stelligste overtuigd is van zijn gelijk over de dader zal alle bewijsmateriaal ook leiden tot die persoon, in dit geval Bert zelf. Laat het bewijs dat niet in de richting van je geliefde dader gewoon vallen en focus je op wat wel past en dan heb je je dader! Het nadeel is dat er dan geweigerd wordt andere pistes uit te pluizen en dat er zo heel veel bewijsmateriaal én tijd overgaat en tegen dat ze verder denken, is het eigenlijk al zo goed als te laat!

En er waren toch wel een paar mogelijke daders, als je dit boek leest. De grootste mogelijkheid (of zou dit toch een complottheorie zijn?) is het grindbedrijf dat alle oude boerderijen en grond in de buurt opkoopt om te kunnen ontginnen voor grind. Maar bij gebrek aan bewijs... er hoeft geen tekeningetje bij gemaakt worden.

Chris de Stoop is wel kritisch genoeg om zich toch ook af te vragen of Bert toch niet de dader kan zijn. Zit hij misschien aan tafel in de intussen grotendeels heropgebouwde hoeve, Bert weigert te wijken zolang hij leeft, met een moordenaar? Of geef je Bert toch het voordeel van de twijfel?

De Stoops werken zijn altijd schrijnende beelden die momenten verder uitspitten en de lezer telkens de vraag doet stellen hoe het kon, waarom en vooral of het wel allemaal zo is gegaan als wordt gezegd en geschreven. Behalve bij 'Het Boek Daniël waar er duidelijke dader of daders waren (alhoewel daar ook ruimte voor reflectie over wordt gelaten door de vraag te stellen: wat doet armoede en werkloosheid met jongeren) laat Chris altijd de nodige open plek voor vraagstelling en nadenken over de vraag of de perceptie wel klopt en om kritisch te zijn, om zelf te oordelen.

De Damiaanhoeve is opnieuw een vlot lezend journalistiek staaltje over een zaak die tot op vandaag niet werd opgelost. Tenzij er ooit een dader zichzelf aangeeft is de kans groot dat de familie Bohnen en Chris de Stoop nooit zal weten wat er echt is gebeurd. Een cold case dus. Zou het publiceren van dit boek iets veranderen aan de werking van justitie en aan het oplossen van deze zaak? We kunnen enkel hopen!