Lezersrecensie
Het falen van Westfalen
3,5/5
http://looneybooks79.blog/2025/02/27/de-jodenbeuk-een-zedenschets-uit-het-bergachtige-westfalen/
Friedrich Mergel wordt geboren in een disfunctioneel gezin. Zijn vader, een eeuwige dronkaard, wordt op een avond dood aangetroffen en laat zijn vrouw, de arme Margret en zijn zoon achter op de boerderij, waar Friedrich voor de koeien zorgt. Als zijn oom Simon hem op een dag meeneemt door het bos en hem het verhaal vertelt over zijn vader die in dat bos werd gevonden, laat dit de jongen verweesd achter. Later ontdekt zijn moeder een schrale magere jongen in haar huis, die een dubbelganger blijkt te zijn van haar zoon, de arme Johannes Niemand. Een bastaard? De zoon van Simon? Of misschien toch gewoon Friedrichs alter ego?
En dan wordt onder een beuk de Joodse koopman Aäron vermoord teruggevonden. Kort daarop verdwijnen zowel Friedrich als Johannes. Pas achtentwintig jaar later komt Johannes terug en ontfermt een baron zich over de jongen die een helse tocht heeft ondernomen. Maar waar is Friedrich intussen gebleven? En wie heeft nu de moord gepleegd?
Het bos heeft vele geheimen die misschien nooit opgelost zullen worden en enkel aan de fantasie van de lezer zal overgelaten worden!
Tussen geloof en bijgeloof, tussen vertrouwen en wantrouwen, worden we in ‘De Jodenbeuk’ getuige van een vreselijke daad in een achttiende eeuws Westfalen, een Duitsland dat onherbergzaam lijkt en door armoede beheerst wordt. Een kloof tussen arm en rijk en tussen Christen en Jood wordt nog maar eens in de verf gezet in deze novelle.
Verdwalend in een donker bos, waar illegale boomkap toen al toonbeeld was van hoe slecht de mens met natuur omging, en balancerend tussen antisemitisme en een vloek die slachtoffers eist, tussen wereldwijsheid en dom geweld… zo schreef Annette von Droste-Hülshoff een spookachtig tijdsbeeld.
Net als Annelies Verbeke in het nawoord vermeldt zou ik deze novelle eerder de stempel gothic novel geven dan, wat de auteur zelf beschouwde, als misdaadroman. Het verhaal bevat ook enige elementen van horror, het paranormale en mysterie. Was de Hebreeuwse tekst een vloek die werd uitgesproken of was het een voorspelling die uiteindelijk ooit zal uitkomen? Waren Friedrich Mergel en Johannes Niemand ‘doppelgängers’ of was Johannes de schizofrenische weergave van Friedrich? De Hyde van deze Jekyll?
Annette von Droste-Hülshoff was barones, dichteres, schrijfster en componeerde ook muziek en werd zelf geschilderd (zoals je op de achterflap van deze nieuwe uitgave kan zien).
En zal je na het herlezen van deze novelle nu het gedicht vooraan het verhaal anders bekijken of zal je toch (voor)oordelen? En de Hebreeuwse tekst, waarvan de vertaling pas op het einde van het verhaal onthult worden, dient deze nu als waarschuwing, vloek of is het toch een voorbode?
http://looneybooks79.blog/2025/02/27/de-jodenbeuk-een-zedenschets-uit-het-bergachtige-westfalen/
Friedrich Mergel wordt geboren in een disfunctioneel gezin. Zijn vader, een eeuwige dronkaard, wordt op een avond dood aangetroffen en laat zijn vrouw, de arme Margret en zijn zoon achter op de boerderij, waar Friedrich voor de koeien zorgt. Als zijn oom Simon hem op een dag meeneemt door het bos en hem het verhaal vertelt over zijn vader die in dat bos werd gevonden, laat dit de jongen verweesd achter. Later ontdekt zijn moeder een schrale magere jongen in haar huis, die een dubbelganger blijkt te zijn van haar zoon, de arme Johannes Niemand. Een bastaard? De zoon van Simon? Of misschien toch gewoon Friedrichs alter ego?
En dan wordt onder een beuk de Joodse koopman Aäron vermoord teruggevonden. Kort daarop verdwijnen zowel Friedrich als Johannes. Pas achtentwintig jaar later komt Johannes terug en ontfermt een baron zich over de jongen die een helse tocht heeft ondernomen. Maar waar is Friedrich intussen gebleven? En wie heeft nu de moord gepleegd?
Het bos heeft vele geheimen die misschien nooit opgelost zullen worden en enkel aan de fantasie van de lezer zal overgelaten worden!
Tussen geloof en bijgeloof, tussen vertrouwen en wantrouwen, worden we in ‘De Jodenbeuk’ getuige van een vreselijke daad in een achttiende eeuws Westfalen, een Duitsland dat onherbergzaam lijkt en door armoede beheerst wordt. Een kloof tussen arm en rijk en tussen Christen en Jood wordt nog maar eens in de verf gezet in deze novelle.
Verdwalend in een donker bos, waar illegale boomkap toen al toonbeeld was van hoe slecht de mens met natuur omging, en balancerend tussen antisemitisme en een vloek die slachtoffers eist, tussen wereldwijsheid en dom geweld… zo schreef Annette von Droste-Hülshoff een spookachtig tijdsbeeld.
Net als Annelies Verbeke in het nawoord vermeldt zou ik deze novelle eerder de stempel gothic novel geven dan, wat de auteur zelf beschouwde, als misdaadroman. Het verhaal bevat ook enige elementen van horror, het paranormale en mysterie. Was de Hebreeuwse tekst een vloek die werd uitgesproken of was het een voorspelling die uiteindelijk ooit zal uitkomen? Waren Friedrich Mergel en Johannes Niemand ‘doppelgängers’ of was Johannes de schizofrenische weergave van Friedrich? De Hyde van deze Jekyll?
Annette von Droste-Hülshoff was barones, dichteres, schrijfster en componeerde ook muziek en werd zelf geschilderd (zoals je op de achterflap van deze nieuwe uitgave kan zien).
En zal je na het herlezen van deze novelle nu het gedicht vooraan het verhaal anders bekijken of zal je toch (voor)oordelen? En de Hebreeuwse tekst, waarvan de vertaling pas op het einde van het verhaal onthult worden, dient deze nu als waarschuwing, vloek of is het toch een voorbode?
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Looneybooks79
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
