Lezersrecensie
De tragedie van Dius
https://looneybooks79.blog/2024/12/05/dius/
Anton, een docent aan de kunstacademie denkt terug aan een student van hem, Dius. Met deze ietwat vervreemde en eigenzinnige jongen ontstaat een vriendschap die gecentreerd lijkt rond de liefde voor kunst.
Op een dag staat Dius aan de voordeur van Anton en verklaart dat hij met de man een vriendschap wil sluiten. Om deze vriendschap te vieren neemt hij de docent mee naar een polderdorpje Ganzevliet, waar Dius in een oud gildenhuis geregeld komt om te schilderen en te werken aan zijn kunst. De mannen geraken enorm gehecht aan elkaar, een vriendschap die de liefde overstijgt ontstaat. In Antons persoonlijke leven loopt niet alles zoals het zou moeten, zijn huwelijk loopt op de klippen doordat hij zijn vrouw met een collega bedriegt. Anton geraakt dan ook volledig in de ban van Dius' werk en hun gedeelde liefde voor het vroeger, een tijd waarin alles anders was en waar kunst nog betekenis had.
Maar naarmate de twee elkaar beter leren kennen geraken ze op een bepaald moment ook terug vervreemd van elkaar. Antons verlies van geliefde doet hem verlangen naar de rust van het gildenhuis, de polders, de eenzaamheid... hij zoekt eigenlijk het leven op dat Dius leidde. Maar Dius is intussen getrouwd met zijn Italiaanse Pia en is verhuisd naar Bergamo. Dus de twee verliezen het contact, tot op een avond Dius aan Antons deur staat, met een klein meisje, verminkt en ouder geworden.
Met veel liefde schrijft Hertmans over een wereld van kunst en de liefde voor een wereld waar snobisme hoogtij viert, maar waar meningen voor interpretatie vatbaar zijn. Dit vertaalt hij vooral in het personage van Jan Chapot (duidelijke verwijzing naar wijlen de kunstpaus Jan Hoet) die de waarde van talent verkeerd inschat, volgens Anton, en daardoor een kunstenaar zoals Dius de kans ontneemt te groeien.
Met dit ontzettend ontroerend verhaal raakt hij bij mij persoonlijk een zenuw omdat ik mezelf herken in de liefde die ikzelf ben leren koesteren voor de eenzaamheid, de uitgestrektheid en het afgelegen karakter van een klein dorp waar de tijd nog lijkt stil te staan. Dit gecombineerd met de liefde voor (schilder)kunst en dat van het woord, is dit boek een toppertje. Het is niet te vergelijken met eerder werk van de auteur, zoals 'Oorlog en Terpentijn' of 'De Bekeerlinge' maar de ziel in dit boek raakt diep en heel hard.
Het heel bipolaire karakter van Dius (misschien wel een verwijzing naar Deus, God?) zorgt voor een enorm interessant inzicht in het hoofd van een kunstenaar die op zoek gaat naar de perfectie, maar door die zoektocht er zelf onderdoor kan gaan.
Stefan Hertmans is een echt woordvirtuoos, die goochelt met metaforen, speelt met beeldtaal en hij sleurt je in de passie die kunst beoogt. Tegelijkertijd voel je zelf hoe de (zelfgezochte) eenzaamheid van de hoofdpersonages meditatief kan werken (en uit ervaring kan ik zeggen dat je afsluiten van de buitenwereld en uren staren naar een regenachtig en winderig polderlandschap heel heilzaam werkt, rust met zich mee brengt) en je doet verlangen naar een wereld waarin je soms eens kan zeggen: f*ck it all...
En daar bovenop wakkert Stefan bij mij persoonlijk ook nog eens de liefde voor Italië en de renaissance schilderkunst opnieuw aan en heb ik zin gekregen om te genieten van een aantal werken van oude (al dan niet bekende of onbekende) meesters te aanschouwen. Maar eveneens komt kunst zoals van Van Eyck, Lucien Freud en de schriele naakte lichamen van Egon Schiele aan bod.
Een klein meesterwerkje van één van 's Vlaanderens beste schrijvers!
Anton, een docent aan de kunstacademie denkt terug aan een student van hem, Dius. Met deze ietwat vervreemde en eigenzinnige jongen ontstaat een vriendschap die gecentreerd lijkt rond de liefde voor kunst.
Op een dag staat Dius aan de voordeur van Anton en verklaart dat hij met de man een vriendschap wil sluiten. Om deze vriendschap te vieren neemt hij de docent mee naar een polderdorpje Ganzevliet, waar Dius in een oud gildenhuis geregeld komt om te schilderen en te werken aan zijn kunst. De mannen geraken enorm gehecht aan elkaar, een vriendschap die de liefde overstijgt ontstaat. In Antons persoonlijke leven loopt niet alles zoals het zou moeten, zijn huwelijk loopt op de klippen doordat hij zijn vrouw met een collega bedriegt. Anton geraakt dan ook volledig in de ban van Dius' werk en hun gedeelde liefde voor het vroeger, een tijd waarin alles anders was en waar kunst nog betekenis had.
Maar naarmate de twee elkaar beter leren kennen geraken ze op een bepaald moment ook terug vervreemd van elkaar. Antons verlies van geliefde doet hem verlangen naar de rust van het gildenhuis, de polders, de eenzaamheid... hij zoekt eigenlijk het leven op dat Dius leidde. Maar Dius is intussen getrouwd met zijn Italiaanse Pia en is verhuisd naar Bergamo. Dus de twee verliezen het contact, tot op een avond Dius aan Antons deur staat, met een klein meisje, verminkt en ouder geworden.
Met veel liefde schrijft Hertmans over een wereld van kunst en de liefde voor een wereld waar snobisme hoogtij viert, maar waar meningen voor interpretatie vatbaar zijn. Dit vertaalt hij vooral in het personage van Jan Chapot (duidelijke verwijzing naar wijlen de kunstpaus Jan Hoet) die de waarde van talent verkeerd inschat, volgens Anton, en daardoor een kunstenaar zoals Dius de kans ontneemt te groeien.
Met dit ontzettend ontroerend verhaal raakt hij bij mij persoonlijk een zenuw omdat ik mezelf herken in de liefde die ikzelf ben leren koesteren voor de eenzaamheid, de uitgestrektheid en het afgelegen karakter van een klein dorp waar de tijd nog lijkt stil te staan. Dit gecombineerd met de liefde voor (schilder)kunst en dat van het woord, is dit boek een toppertje. Het is niet te vergelijken met eerder werk van de auteur, zoals 'Oorlog en Terpentijn' of 'De Bekeerlinge' maar de ziel in dit boek raakt diep en heel hard.
Het heel bipolaire karakter van Dius (misschien wel een verwijzing naar Deus, God?) zorgt voor een enorm interessant inzicht in het hoofd van een kunstenaar die op zoek gaat naar de perfectie, maar door die zoektocht er zelf onderdoor kan gaan.
Stefan Hertmans is een echt woordvirtuoos, die goochelt met metaforen, speelt met beeldtaal en hij sleurt je in de passie die kunst beoogt. Tegelijkertijd voel je zelf hoe de (zelfgezochte) eenzaamheid van de hoofdpersonages meditatief kan werken (en uit ervaring kan ik zeggen dat je afsluiten van de buitenwereld en uren staren naar een regenachtig en winderig polderlandschap heel heilzaam werkt, rust met zich mee brengt) en je doet verlangen naar een wereld waarin je soms eens kan zeggen: f*ck it all...
En daar bovenop wakkert Stefan bij mij persoonlijk ook nog eens de liefde voor Italië en de renaissance schilderkunst opnieuw aan en heb ik zin gekregen om te genieten van een aantal werken van oude (al dan niet bekende of onbekende) meesters te aanschouwen. Maar eveneens komt kunst zoals van Van Eyck, Lucien Freud en de schriele naakte lichamen van Egon Schiele aan bod.
Een klein meesterwerkje van één van 's Vlaanderens beste schrijvers!
3
Reageer op deze recensie