Antwerpen in de Tweede Wereldoorlog

http://looneybooks79.blog/2024/02/12/wil/

Er zijn soms van die boeken die je altijd al eens wou lezen. WIL was er zo eentje van voor mij. Door de release van de film in het najaar van 2023 werd de drang om het boek te lezen almaar groter.

Het is 1941 en Antwerpen is bezet door de Duitse troepen. Wilfried Wils en Mode Metdepenningen zijn twee nieuwe jongen rekruten van het politiekorps. Terwijl de stad kreunt onder de honger, Jodenvervolging en wantrouwen moet Wil zijn weg zien te vinden tussen de twee kampen: zij die collaboreren met de bezetter en zij die joden helpen te ontsnappen aan de wreedheden. Wils docent Frans en mentor, ‘Nijdig baardje’ verdient veel geld aan de samenwerking met de Duitsers en vooral ‘sein freund Gregor’ (Gregor blijkt ook nog eens aan te pappen met Wils tante Emma) en tracht Wil mee te sleuren in zijn verderfelijke leven. Ondertussen helpt Lode, Wils vriend en collega en de broer van Yvette die Wils lief wordt, een Joodse man, Chaim Litzke onderduiken en vraagt aan Wil om te helpen door hem eten te brengen. Chaims gezin is al vertrokken naar de Ardennen waar ze schuilen. Wils leven komt onder druk te staan en hij moet een evenwicht zien te vinden. Maar als hulpagent heb je niet zoveel keuze en moet je vaak bevelen opvolgen, ook al sta je niet achter de keuzes die voor je gemaakt worden. Het wordt een lange, harde oorlog voor Wil.

Dit alles wordt vanuit Wils ogen bekeken die op zijn oude dag het verhaal opschrijft voor zijn achterkleinzoon, van wie hij vervreemdt is geraakt na de dood van zijn kleindochter. Wil is intussen een gevierd dichter. Een Paul van Ostaijen-achtig stemmetje, Angelo genaamd, spreekt hem vaak aan en doet hem vaak twijfelen aan zichzelf of zorgt voor beslissingen die genomen worden waar hij, Wil zelf, nooit zou achter staan. Nu hij tweeënnegentig jaar is wordt duidelijk dat Angelo vaker in zijn leven was dan hij zelf besefte!

Het is vooral de rauwheden van de oorlog die dit boek zo hard maken maar de heerlijke schrijfstijl van Olyslaegers is het boek met een vreselijk thema toch luchtig genoeg om lezen. En net zoals elk boek dat over fascisme en nazisme gaat komt echt hard aan en komt heel dichtbij. En hoewel dit fictie is lijkt het me wel dat er grote stukken van realiteit in verwerkt zijn.

De mijmeringen van een dementerende negentigjarige over zijn ontluikende liefde voor het meisje van zijn dromen, de homo-erotische vriendschap met haar broer en het geprangd zitten tussen het volgen van bevelen of deze in de wind te slaan onder invloed van een angstbewind zijn met andere woorden de perfecte basis voor een van Vlaanderen mooiste literaire werken. Claus en Van Ostaijen achterna!

Dit was voor mij de eerste keer dat ik een boek van Olyslaegers las, hoewel ik ook Wildevrouw nog liggen heb. Die wil ik ook snel uitlezen want ik hou wel van Jeroens schrijven.

Ik ga ook heel eerlijk zijn. Het boek verschilt heel hard van de film en ware het niet dat ik de film eerst had gezien was deze hoogstwaarschijnlijk geflopt mocht ik deze na het lezen van het boek bekeken hebben. Nu zijn beide evenwaardig goed. De verschillen zijn een meerwaarde en vertellen nog meer over de collaboratie van bepaalde sujetten. Ik raad echt iedereen de film aan, die momenteel op Netflix dus te zien is!