Krachtig en onverschrokken

Het is december 1942 als Eva Adami samen met haar beste vriendin Sofie in Auschwitz-Birkenau aankomt. Voorheen woonden de twee jonge vrouwen in de Tsjechische getto Theresienstadt, maar toen Eva’s man Michal naar Auschwitz werd gestuurd, besloot Eva al vrij snel dat ze zich vrijwillig voor transport naar hetzelfde concentratiekamp zou opgeven. En aangezien Sofie haar eigen redenen had om te vertrekken, ging zij als vanzelfsprekend met Eva mee. Na de afschuwelijke treinreis naar het Poolse kamp blijkt alleen al snel dat zowel Eva als Sofie een heel verkeerd beeld van deze hel op aarde hadden. Toch is Eva vastbesloten om Michal te vinden.

---Krachtig en onverschrokken---
Eva is altijd al een dromer vol hoop en positiviteit geweest. In Theresienstadt liet ze geen moment de moed zakken en ook nu blijkt dat Auschwitz-Birkenau een enorm complex is waar ze met moeite moet zien te overleven, blijft ze krachtig en onverschrokken. Ook als ze eenmaal beseft wat het betekent als er zwarte rook uit de schoorstenen van het kamp komt.

Gelukkig weet Eva al snel vriendschappen te sluiten met andere vrouwen uit haar barak. Dat komt vooral omdat ze heel goed kan ‘organiseren’. In de getto heeft haar oom haar geleerd hoe ze snel en onopvallend kan stelen, op die manier weet ze heel veel onmisbare spullen voor anderen te regelen. Zo creëert ze veel goodwill bij de andere kampgenoten en komt ze steeds meer te weten over waar Michal zich zou kunnen bevinden.

Er zijn genoeg momenten waarop het leven van Eva aan een zijde draadje hangt, toch komt ze er telkens weer bovenop omdat ze weer herenigd wil worden met Michal. Als ze eenmaal ontdekt dat ze zwanger is, heeft ze een extra reden om te overleven.

---De zoektocht van Sofie---
Eva mag dan wel onvermoeibaar op zoek zijn naar Michal, Sofie heeft haar eigen zoektocht. Voordat ze naar Theresienstadt werd afgevoerd, heeft ze haar zoontje Tomas bij een nichtje achtergelaten in de hoop dat hij bij haar veilig zou zijn. Maar inmiddels is haar nichtje ook in Auschwitz terecht gekomen. Sofie zal haar moeten vinden zodat ze kan achterhalen waar haar zoontje zich bevindt.

Om haar zwangere vriendin Eva te beschermen en om de verblijfplaats van haar nichtje te weten te komen, moet Sofie wel de nodige opofferingen doen. Dat ondergaat ze allemaal heldhaftig, want er is één gedachte die haar op de been houdt. Zij en Eva hebben plechtig beloofd dat zij elkaars kinderen altijd zullen beschermen. Als er iets met Eva gebeurt, zal zij voor Eva´s baby zorgen. Als er iets met haar gebeurt, zal Eva Tomas gaan zoeken en zijn voogd worden.

Zo komen de twee vrouwen in al die vreselijke ellende erachter dat liefde en vriendschap vele malen sterker zijn dan de haat van de nazi´s.

---De werkelijke kern van het verhaal---
Ik heb al aardig wat romans over de Tweede wereldoorlog gelezen, maar verhalen over Auschwitz ben ik altijd een beetje uit de weg gegaan. Er is nu eenmaal een limiet aan beschrijvingen van gruwelijkheden die je kunt verdragen en een verhaal over het meest beruchte vernietigingskamp dat ooit heeft bestaan leek me ver over die limiet heen te gaan.

Toch heb ik dit verhaal heel geboeid zitten luisteren en ik ben blij dat ik dat heb gedaan. De situatie in Auschwitz wordt namelijk lang niet altijd tot in de kleinste details is verteld. Zo worden de feiten rondom dokter Mengele achterwege gelaten terwijl Sofie als verpleegster in hetzelfde ziekenhuis werkt. En het verhaal is ook niet overal even realistisch.

Dat was allemaal niet heel storend, want het waargebeurde onderdeel van dit verhaal is het feit dat er wel degelijk kinderen in Auschwitz zijn geboren. Dat is een aspect waar ik niet eerder bij stil had gestaan en dat is dan ook – zoals de titel al zegt – de werkelijke kern van dit boek. Lily Graham heeft een prachtig verhaal over hoop geschreven dat me vanaf het eerste moment heeft geboeid. Bovendien vond ik het ook mooi dat er veel aandacht aan het vertrek van de Duitsers uit Auschwitz, het einde van de oorlog en de periode na de oorlog wordt besteed.

Deze recensie is ook op mijn blog gepubliceerd: https://loortjeleest.nl/