Ulysses Ned vert van Paul Claes en Mon Nys

In de voorbereiding op het lezen van Ulysses stuitte ik op de hoorcolleges James Joyce door Geert Lernhout van de Home Academy. Hij bespreekt per hoofdstuk bijzonderheden, verduidelijkt, plaatst het in de historische en/of literaire context waar nodig en helpt je enorm de hoofdstukken door te komen waar de meeste lezers afhaken. Je merkt dat hij als universitair docent enorm veel ervaring heeft met studenten en daarop inspeelt. Bijvoorbeeld door de eerste 4 hoofdstukken van het boek te bespreken ipv de eerste 3 vanuit Stephen Dedalus die deel 1 vormen. Hij weet dat zowat iedereen bij het derde hoofdstuk afhaakt, omdat dat echt een onmogelijk hoofdstuk is. Dat ervoer ik zelf ook. Door het eerste hoofdstuk van deel 2 bij het eerste college te betrekken zorgt hij ervoor dat je he enorm opgelucht voelt, omdat dat werkelijk een makkie is! Hoofdstuk 4 t/m 6 worden nl vanuit Leopold Bloom geschreven. Waar Stephen Dedalus voor de geest, de innerlijke monoloog, het denken staat, staat Bloom voor het zinnelijke en lichamelijke. Ik vond het ook heel fijn dat hij er niet van uitgaat dat je bepaalde dingen al weet, maar precies uitlegt waarom Joyce zijn personages iets op die manier laat zeggen.
Ik vind de taal die Joyce gebruikt zó prachtig. Echt een feest om dit boek te lezen. Als je eenmaal die moeilijker hoofdstukken, het associatieve ed voor lief neemt, kun je voor de volle 100 % genieten van de expressieve taal van Joyce. Vaak moest ik tijdens het lezen aan de Vijftigers denken. Klanken, kleuren, ritmen doener toe in de taal. Ik kreeg steeds meer bewondering voor de vertalers. Hoe kun je in godsnaam zo’n boek vertalen. Ik heb de bron niet gelezen, dus kan daar geen oordeel over vellen. Maar ik heb enorm genoten van deze vertaling uit 1994. Ik heb begrepen dat er een andere vertaling is uit 2012 van Robbert-Jan Henkes en Erik Bindervoet die totaal anders schijnt te zijn en Joyce veel meer recht zou doen. Er is een ordinaire fittie geweest tussen de vertalers van de nieuwere Ulysses die Ulixes heet en de oudere van Claes en Nys. Ik ben wel van plan om die andere vertaling ook nog te lezen. Ben heel benieuwd hoe die leeservaring zal zijn. En ná die tweede vertaling misschien het origineel?