Buruma schildert met familiebrieven waarachtig beeld van de grote geschiedenis
Met Hun beloofde land richt historicus Ian Buruma een klein, maar fraai monument op voor zijn grootouders en hun liefde tijdens twee Wereldoorlogen.
Ian Buruma begint het boek Hun beloofde land met zijn eigen herinneringen aan zijn Engelse grootouders van moederskant. Hij vertelt over de jaren dat hij Kerstmis viert in St. Mary Woodlands House in Berkshire en het lijken herinneringen aan vervlogen tijden. Sneeuw op het gazon en kaarsjes in de bomen, bijna midden in de nacht (vier à vijf uur ’s morgens) opstaan op eerste kerstdag om aan te vallen op de kerstsokken vol cadeaus en altijd (klassieke) muziek.
Met de vondst van brieven van zijn grootouders bij zijn overleden oom John (regisseur John Schlesinger) reconstrueert de historicus, bekend van boeken over Japan, de Tweede Wereldoorlog en de moord op Theo van Gogh, het gemeenschappelijke verhaal van Bernard Schlesinger en Winifred Regensburg vanaf de eerste brief uit 1915. Het zijn heel persoonlijke brieven, intieme ontboezemingen en liefdesverklaringen. Maar het zijn ook de menselijke reacties op een roerige tijd op het wereldtoneel die door beiden op een heel directe manier werd beleefd. In 1945 houden de brieven op, omdat Bernard en Win dan weer herenigd zijn na vijf lange oorlogsjaren. De derde grote oorlog (vooral een psychologische in dit geval, de Koude Oorlog) staat dan op het puntje van beginnen en ook die boezemt Win angst in. Hun beloofde land is meer dan een reconstructie uit privénotities.
Hoewel ze voor Buruma door een door Brits leken, is de achtergrond van zowel de familie van Bernard Schlesinger als de familie van Win Regensburg veel complexer. Beide families stamden af van Duitse Joden die zich een generatie eerder in Engeland hadden gevestigd. Volgens Buruma volgt hier het bekende immigrantenverhaal, assimilatie in plaats van vasthouden aan de oude gewoonten. Ze waren daarom net iets Engelser dan de Engelsen zelf en hadden de loyaliteit ook meer bij de Engelse nationaliteit dan bij de Joodse achtergrond en zeker meer dan bij de Duitse origine van de familie.
Die loyaliteit wordt al meteen gevraagd als de twee elkaar leren kennen. Als Bernard Win voor het eerst schrijft in april 1915 na een eerdere ontmoeting, is de Eerste Wereldoorlog negen maanden aan de gang. Dat voorjaar besluit Bernard zich aan te melden voorde Royal Army Medical Corps, de geneeskundige dienst van het leger. In Engeland is de antipathie voor alles wat Duits is op dat moment groot en de loyaliteit van Bernard en Win aan Engeland is onverminderd. Bernard dient als brancardier in de Slag van de Somme en zo treedt de kleine geschiedenis van Buruma’s grootouders de grote verhalen van de geschiedenis binnen. Win probeert zich in Engeland ondertussen nuttig te maken als verpleegster, waar ze tegen het einde van de oorlog Bernard zelfs op haar afdeling heeft liggen. Daarna kan pas het gewone leven voor de twee weer beginnen.
Het gezin Schlesinger krijgt in de naoorlogse periode vorm, eerst een verloving, dan een huwelijk en er volgen vier kinderen, waarvan Buruma’s moeder Wendy de tweede is. In die periode dienen zich de eerste voortekenen van de volgende grote oorlog alweer aan. Bernard en Win mogen dan seculiere joden zijn, ook in het Engeland van die tijd is dat een forse belemmering voor het stijgen op de carrièreladder. Bernard krijgt als arts maar moeilijk een aanstelling. Een neef van Win besluit zelfs zijn Duitse achternaam te veranderen in Raeburn. Eind jaren dertig zien ze het gevaar voor Joden bij hun familie in Duitsland toenemen. Dat veel Duitse Joden Duitser probeerden te zijn dan de Duitsers net zoals Britse Joden Britser dan Brits probeerden te zijn, maakte niet uit. In de zomer van 1938 besluiten ze actie te ondernemen en openen een kindertehuis. Daar bieden ze in najaar 1938 twaalf jonge Joodse kinderen uit Duitsland onderdak, die ze daarmee van verdere vervolging en wat meer in Duitsland wisten te redden.
De start van de Tweede Wereldoorlog zorgt er opnieuw voor dat de twee grootouders van Buruma gescheiden worden, waardoor de correspondentie via brieven wordt hervat. De toon is bezorgd, nog meer dan tijdens die andere oorlog, vooral ook omdat er dit keer nog vele meer op het spel stond. Mochten de Duitsers de oorlog winnen dan waren ze in Engeland zelf hun leven ook niet meer zeker. Het patriottisme waarmee de Schlesingers achter Engeland staan is daardoor dan ook nog groter.
Hun beloofde land gaat over identiteit in moeizame tijden. De identiteit van Bernard en Win Schlesinger was vooral de Britse. Schotten waren er veel onder hun vrienden, van Ieren moesten ze dan weer niet zo veel hebben. Als muziekliefhebbers kwamen echter ook de Duitse wortels naar voren. Zo was er een voorliefde voor Wagner, die toch zeker na de Tweede Wereldoorlog moeilijk los beluisterd kon worden van zijn antisemitische denkbeelden. Om dat stigma van joods zijn kwijt te raken werden ze zo Brits mogelijk, al had de buitenwacht daar soms helaas maling aan. En over Joden die er overduidelijk (gelovig) joods uitzagen had Win ook haar bedenkingen, zo blijkt uit eerlijke bekentenissen aan Bernard.
Het verhaal van de eerste helft van de Twintigste Eeuw vertelt Buruma hier vanuit een heel persoonlijk perspectief. Het geeft het grote verhaal iets intiems al zijn de persoonlijke opvattingen van Win en Bernard natuurlijk niet per definitie illustratief voor de hele geschiedenis. Treffend is Wins vooruitblik op de Koude Oorlog die op het punt staat te beginnen, slechts drie weken na de Duitse capitulatie. 'We zijn ofwel te vroeg ofwel te laat geboren, maar in elk geval in een verschrikkelijk tijdperk. Ik ben nog nooit zo diep geraakt & zo somber geworden van het wereldgebeuren als nu. Daarom is de overwinning op de nazi’s eigenlijk langs me heen gegaan alsof ze nooit heeft plaatsgevonden.' Zulke eerlijke observaties brengen de geschiedenis dichterbij dan ooit.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Luc Wierts
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
