Litmanen vertelt veel, maar zegt weinig
In een interview gaf Jari Litmanen aan dat hij dan toch maar zijn voetbalmemoires op schrift had gezet, om voor eens en altijd van dat gezeik af te zijn. Hij zal het niet zo hebben bedoeld, maar ergens is het toch waar. Grote kans dat ze er anders niet waren gekomen, die voetbalherinneringen van Finlands beste voetballer ooit. In Litmanen10 kijkt de voormalig spits van Ajax terug op het gewezen deel van zijn leven dat maar door één ding beheerst werd: de bal.
Verwacht geen bekendbio. Jari is niet degene die zijn fortuin er met een extravagant leven doorheen heeft gejaagd. Ook in zijn herinneringen gaat het over voetbal. Details uit wedstrijden, van de trainingen en soms uit de kleedkamer komen aan bod, maar de Jari van buiten het veld is nagenoeg afwezig. Misschien zelfs zo erg dat je je gaat af vragen of die wel bestaat. Die liefde voor de bal maakte Litmanen groot, plichtsbewust en maakte hem een van de perfect draaiende radertjes in de kampioensploeg van Louis van Gaal van 1995.
Het begon allemaal in een sportieve familie in Lahti. Logisch dat de kleine Jari aan sport deed, zijn pa speelde interlands voor Finland en was landskampioen geweest. Maar in een land als Finland destijds was het als getalenteerd sporter helemaal niet zo vanzelfsprekend dat je bij voetbal uitkwam. IJshockey was de grote sport en ook daarin was Litmanen tot ver in zijn tienerjaren actief. Toch viel de keuze op voetbal en de ster van Litmanen rijst snel. Zelf herinnert hij zich hoe zijn moeder die geen Engels sprak met een briefje in fonetisch Engels clubs doorverwees naar de trainer van haar zoon: “Ai dunt spiik inglish…”.
Ondertussen verloopt de ontwikkeling van Litmanen in de Finse competitie met horten en stoten, maar is het de bekerwinst met MyPa met Ajax-scout Ton Pronk op de tribune die hem een uitnodiging van Ajax oplevert. Litmanen mocht zich in Amsterdam bewijzen en doet dat voor het oog van de relatief nieuwe Ajaxtrainer Louis van Gaal. Net als die andere buitenlandse topspeler uit de Nederlandse eredivisie in de jaren 90 Luc Nilis, beleeft Litmanen zijn sportieve hoogtepunt in Nederlandse dienst. De Fin ziet vrijwel al zijn teamgenoten na de topjaren van Ajax vertrekken naar buitenlandse clubs, maar hij blijft lang.
Voor Litmanen komt die gedroomde transfer naar FC Barcelona er alsnog. En toch komt het vervolgens niet uit, wat er misschien wel had ingezeten. Zowel bij FC Barcelona als bij Liverpool belandt de Fin op de bank en op een zijspoor. Hier wordt het interessant, want de verhalen uit de jubeltijd bij Ajax kennen we allemaal wel. Maar Litmanen doet gewoon goed zijn best op de training, snapt de keuzes van de trainers wel en geeft toe dat hij het in de concurrentie met Rivaldo op zijn positie bij Barcelona aflegt. In Liverpool overkomt hem hetzelfde in de strijd om de spitsenpositie met Michael Owen en Emile Heskey. Litmanen keert terug naar Amsterdam voor een tweede termijn en zal later nog doorspelen bij onder meer Malmö, Hansa Rostock en terug in Finland bij Lahti. Toch zorgen veel kleine blessures ervoor dat de Fin nooit meer zo beslissend is als in zijn eerste periode bij Ajax.
Litmanen is nooit gestopt met voetballen en doet dat nu ook nog frequent, al neemt hij in zijn woorden in de slothoofdstukken afstand van het huidige voetbal, zonder echt uit te halen. “Hij (Litmanen) heeft het vermogen om lang te praten zonder echt een mening te geven”, zegt collega Sami Hyyppiä over hem. Het tekent ook dit boek. Litmanen vertelt veel, maar wordt nergens heel uitgesproken, vereffent geen rekeningen en kijkt op bijna al zijn collega’s met plezier terug. Dat vertelt hij op een relativerende manier in de ik-vorm, in nuchtere taal zonder echt lyrisch te worden. Zelfs niet als hij het over de finales van de Champions League in 1995 en 1996 heeft.
Litmanen10 geeft een goed overzicht van de voetbalcarrière van de Fin en waar onvoorwaardelijke liefde voor de bal toe kan leiden, maar dat wisten we ook al van alle beelden. En gelukkig zijn die ook bewaard gebleven.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Luc Wierts
Gesponsord
Wanneer zijn ploeg vastloopt door een reusachtig bot, gaat Boer Boris samen met Berend en Sam op onderzoek uit. Van welk dier zou dit bot kunnen zijn? Een cavia? Een marmot?
Marie zit op de beste school van de wereld met de allerliefste juf. Als haar klas uitgenodigd wordt om een week te ruilen met een andere klas, logeert Marie zelfs in een villa met zwembad en paarden.
De TikToks die geheimen van leerlingen én docenten onthullen, zijn enorm populair op Lauries school. Maar is het wel echt ongeluk als een meisje uit een van de sappigste TikToks om het leven komt?
Met zeven sleutels kan een bont gezelschap reizigers de schat van de meedogenloze Roverkoning in handen krijgen, als ze langs de zeven bewakers kunnen komen.
Noura leeft met een groot geheim – haar moeder mag absoluut niet ontdekken dat ze bij volle maan in een weerwolf verandert. En dan is er nog dat andere grote geheim ...
Als het afbrokkelende gebouw van Brams middelbare school wordt gesloten, moet hij ergens anders heen dan zijn beste vriend, Theo Thorbecke. Kunnen ze de school nog redden?
De kikkertjes maken weer met veel plezier en humor hun stripboeken. Met hun opbrengsten kunnen ze snoep kopen. Of kunnen ze het beter samen aan iets anders besteden?
Waakgorgel Jukko vertelt de Waakgorgeltjes-in-Opleiding en Melle dat er boven de poolcirkel een groot leger Brutelaars oprukt. De verdedigende Gorgels vallen allemaal in slaap.
Drie tieners bekennen de moord op Mirza. Alle drie hebben ze een motief, maar slechts een van hen is de dader. Wie viel Mirza aan op het feest? Wie is de mystery guest?
Er is een landelijke internetstoring en nu kunnen Quinn en Aaron geen huiswerk maken. Ze moeten een voldoende halen, anders moeten ze stoppen met hun videokanaal.
Een ode aan de allesoverstijgende kracht van vrouwenvriendschap en een intiem portret dat een nooit eerder getoonde kant van Marilyn Monroe laat zien.
Als haar vader haar herinneringen vertelt die niet rijmen met de geschiedenis zoals zij die kent, gaat Olga twijfelen over haar achtergrond.
Dit is het sensationele verslag van hoe Red Bull luidruchtig de Formule 1-wereld instapte en steeds succesvoller werd om uiteindelijk de sport te domineren met Max Verstappen.
Twee advocaten, de een wit, de ander zwart, proberen hun ten onrechte beschuldigde zwarte verdachte van de doodstraf te redden.
Tijdens een roerige debatavond aan de universiteit in Kiev verklaart Dani's jeugdvriend Pavel dat het socialisme dood is. Wanneer Pavel vervolgens verdwijnt, gaat Dani naar hem op zoek.
Journalist Gina deed jarenlang verslag van oorlogen over de hele wereld, maar sinds kort is ze correspondent in Rome. Na een zwoele zomeravond belandt ze in bed met haar jeugdvriend Okke.
Wanneer Poppy anonieme brieven ontvangt, betrokken is bij een ongeval en verrast wordt door een groot geldbedrag, wordt haar veerkracht zwaar op de proef gesteld.
Schrijfster Keet ontdekt dat de eigenaresse van een sjofele strandtent waar ze graag komt, illegaal onderdak biedt aan een groepje jongeren.
Bruce Cable, de extravagante boekhandelaar die zijn winkel bestiert op Camino Island, en de groep schrijvers die hij om zich heen heeft verzameld staan voor een nieuwe uitdaging.
Tanya, een Britse exchange student, komt een jaar lang in het gezin van Natalie en Matt wonen in hun luxe huis in Los Angeles. Ze begint steeds meer te lijken op hun overleden dochter Anabel.
Wanneer haar buurvrouw Kira dood wordt aangetroffen denkt iedereen aan zelfmoord. Maar Nancy is ervan overtuigd dat er kwade opzet is.
Amsterdam, 1824. In de kinderkolonie heerst een hard regime van tucht en discipline. Samen maken Karel en Lize een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen ...
Cornelisse en Wertheim selecteerden de mooiste en indrukwekkendste verhalen uit 12,5 jaar Echt gebeurd. Ook op papier beklijven deze verhalen. Een feest om te lezen!
Het team is een oude sekte op het spoor als plotseling de cold case roodgloeiend wordt: een jonge vrouw is sinds een paar dagen spoorloos verdwenen...
Pim Franssen beschrijft zijn reis vol beproevingen van twee jaar en twee dagen door 26 Afrikaanse landen in een oude Land Cruiser.
Over vergeving, spijt hebben van altijd maar doorgaan, het plezier van simpel leven en de kracht die schuilt in gewoon geluk.
Op Ivy's safari’s worden dieren alleen gefotografeerd. Ze stuit daarbij op verzet van de andere witte jagers, maar ze zet vastberaden door.
De zeventigjarige Cecilia kijkt ernaar uit de zomer ongestoord aan de kust door te brengen. Dit plan wordt echter verstoord als ze een onverwachte gast aantreft.
Met zijn kenmerkende opgerolde sokken, zijn taaiheid en wilskracht hoort Søren Lerby bij de absolute boegbeelden van het voetbal.
Als de jonge Ned Maddstone zich na een uit de hand gelopen grap op school plots in een streng bewaakte gevangenis bevindt, ziet de toekomst er veel minder rooskleurig uit.
Als je het lastig vindt om je gewoontes te veranderen, ligt dat niet aan jou. Slechte gewoontes blijf je herhalen, omdat je de verkeerde methode gebruikt.
Miljardair Georg zoekt hulp bij zijn vriend Joe Carling, voor zijn spoorloos verdwenen kleinzoon en enige erfgenaam. Iemand heeft er baat bij heeft als Filip nooit gevonden wordt …
Dumoulin wordt geconfronteerd met plekken waar nederlagen, crashes en rivalen een voedingsbodem bleken voor twijfels, frustraties en onzekerheden.
Het jaar van Gwen van Poorten varieerde van paddoceremonies tot botox, van met je partner naar Burning Man en je daar verloven tot het verbreken van die verloving.
Qmusic-dj en brandweerman Tom geeft aan de hand van heftige, verdrietige, leuke en soms idiote verhalen een eerlijk en inzichtelijk beeld van het leven van een brandweerman.
