Litmanen vertelt veel, maar zegt weinig
In een interview gaf Jari Litmanen aan dat hij dan toch maar zijn voetbalmemoires op schrift had gezet, om voor eens en altijd van dat gezeik af te zijn. Hij zal het niet zo hebben bedoeld, maar ergens is het toch waar. Grote kans dat ze er anders niet waren gekomen, die voetbalherinneringen van Finlands beste voetballer ooit. In Litmanen10 kijkt de voormalig spits van Ajax terug op het gewezen deel van zijn leven dat maar door één ding beheerst werd: de bal.
Verwacht geen bekendbio. Jari is niet degene die zijn fortuin er met een extravagant leven doorheen heeft gejaagd. Ook in zijn herinneringen gaat het over voetbal. Details uit wedstrijden, van de trainingen en soms uit de kleedkamer komen aan bod, maar de Jari van buiten het veld is nagenoeg afwezig. Misschien zelfs zo erg dat je je gaat af vragen of die wel bestaat. Die liefde voor de bal maakte Litmanen groot, plichtsbewust en maakte hem een van de perfect draaiende radertjes in de kampioensploeg van Louis van Gaal van 1995.
Het begon allemaal in een sportieve familie in Lahti. Logisch dat de kleine Jari aan sport deed, zijn pa speelde interlands voor Finland en was landskampioen geweest. Maar in een land als Finland destijds was het als getalenteerd sporter helemaal niet zo vanzelfsprekend dat je bij voetbal uitkwam. IJshockey was de grote sport en ook daarin was Litmanen tot ver in zijn tienerjaren actief. Toch viel de keuze op voetbal en de ster van Litmanen rijst snel. Zelf herinnert hij zich hoe zijn moeder die geen Engels sprak met een briefje in fonetisch Engels clubs doorverwees naar de trainer van haar zoon: “Ai dunt spiik inglish…”.
Ondertussen verloopt de ontwikkeling van Litmanen in de Finse competitie met horten en stoten, maar is het de bekerwinst met MyPa met Ajax-scout Ton Pronk op de tribune die hem een uitnodiging van Ajax oplevert. Litmanen mocht zich in Amsterdam bewijzen en doet dat voor het oog van de relatief nieuwe Ajaxtrainer Louis van Gaal. Net als die andere buitenlandse topspeler uit de Nederlandse eredivisie in de jaren 90 Luc Nilis, beleeft Litmanen zijn sportieve hoogtepunt in Nederlandse dienst. De Fin ziet vrijwel al zijn teamgenoten na de topjaren van Ajax vertrekken naar buitenlandse clubs, maar hij blijft lang.
Voor Litmanen komt die gedroomde transfer naar FC Barcelona er alsnog. En toch komt het vervolgens niet uit, wat er misschien wel had ingezeten. Zowel bij FC Barcelona als bij Liverpool belandt de Fin op de bank en op een zijspoor. Hier wordt het interessant, want de verhalen uit de jubeltijd bij Ajax kennen we allemaal wel. Maar Litmanen doet gewoon goed zijn best op de training, snapt de keuzes van de trainers wel en geeft toe dat hij het in de concurrentie met Rivaldo op zijn positie bij Barcelona aflegt. In Liverpool overkomt hem hetzelfde in de strijd om de spitsenpositie met Michael Owen en Emile Heskey. Litmanen keert terug naar Amsterdam voor een tweede termijn en zal later nog doorspelen bij onder meer Malmö, Hansa Rostock en terug in Finland bij Lahti. Toch zorgen veel kleine blessures ervoor dat de Fin nooit meer zo beslissend is als in zijn eerste periode bij Ajax.
Litmanen is nooit gestopt met voetballen en doet dat nu ook nog frequent, al neemt hij in zijn woorden in de slothoofdstukken afstand van het huidige voetbal, zonder echt uit te halen. “Hij (Litmanen) heeft het vermogen om lang te praten zonder echt een mening te geven”, zegt collega Sami Hyyppiä over hem. Het tekent ook dit boek. Litmanen vertelt veel, maar wordt nergens heel uitgesproken, vereffent geen rekeningen en kijkt op bijna al zijn collega’s met plezier terug. Dat vertelt hij op een relativerende manier in de ik-vorm, in nuchtere taal zonder echt lyrisch te worden. Zelfs niet als hij het over de finales van de Champions League in 1995 en 1996 heeft.
Litmanen10 geeft een goed overzicht van de voetbalcarrière van de Fin en waar onvoorwaardelijke liefde voor de bal toe kan leiden, maar dat wisten we ook al van alle beelden. En gelukkig zijn die ook bewaard gebleven.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Luc Wierts
Gesponsord
Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.
Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.
'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19
Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.
Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk
Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.
Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.
Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug.
Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.
De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!
De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.
Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.
Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.
Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.
Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.
Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.
Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.
In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.
De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.
Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!
