Belangrijk verhaal over intersectionaliteit

Girl, Woman, Other is een indrukwekkende mozaïekroman over geschiedenis en identiteit. Auteur Bernadine Evaristo schetst de portretten van 12 vrouwen van verschillende generaties en achtergronden. Vanuit de ogen van deze vrouwen (waarvan er één gaandeweg een non-binaire genderidentiteit ontwikkelt) zien we hoe thema’s als migratieachtergrond, huidskleur, sociaaleconomische status, genderidentiteit en feminisme zich manifesteren in hun dagelijkse leven en wereldbeeld. Vanuit de wereldbeelden van de 12 personages – welke zich bevinden op diverse posities op het spectrum van ras, sociale klasse en gender – zet Evaristo de lezer aan het denken over onze maatschappij en wat het betekent om een (zwarte) vrouw te zijn.

Het intersectionele spectrum waarop de personages zich bevinden zorgt voor geloofwaardige en bijzondere karakterontwikkeling. Hierbij vond ik vooral het contrast tussen moeder Bummi en dochter Carole mooi uitgewerkt. Waar Bummi veel waarde hecht aan haar Nigeriaanse roots en deze cultuur graag over wil brengen aan haar dochter, probeert Carole juist zo “Engels” mogelijk te worden. De wens van Carole om zo veel mogelijk te passen binnen het meritocratische ideaalplaatje van de Engelse (witte) elite bezorgt Bummi veel verdriet. Als lezer wordt je meegenomen in de beweegredenen en perspectieven van zowel Carole als Bummi. Dankzij dit soort voorbeelden merk je dat de structuur van “Girl, Woman, Other” de thematiek die aan bod komt in het boek op een mooie manier dient.
Het verhaal begint en eindigt op dezelfde plek, namelijk bij theatervoorstelling ‘The Last Amazon of Dahomey’. Het boek bevat vijf hoofdstukken waarvan de eerste vier zijn opgedeeld in drie subhoofdstukken. Elk subhoofdstuk vertelt het verhaal van één van de 12 personages, waarbij wordt ingegaan op de geschiedenis en identiteit van de vrouwen. Het laatste hoofdstuk wordt gebruikt om de losse draden aan elkaar te weven, waarbij ook de relaties tussen de personages beter wordt uitgelicht.

Omdat de eerste vier hoofdstukken voor mij voelde als 12 losstaande levensverhalen had ik tijdens het lezen veel moeite met het ontbreken van een spanningsboog. Hierbij miste ik denk ik vooral een duidelijke centrale plotlijn; voor mij voelde het zelfs alsof deze in het laatste hoofdstuk ook niet helemaal volledig is uitgewerkt. Daarnaast voelt het boek vrij zwaarmoedig. Het is werkelijk prachtig geschreven waardoor je als lezer echt meevoelt met de pijn die veel van de personages ervaren. In de verhalen van de personages komen voortdurend zware en beladen thema’s naar boven, zoals seksuele mishandeling, miskramen, armoede en rouw. Dit vergt veel emotionele inspanning van de lezer.

Ik vind dit boek een enorme aanrader voor lezers die interesse hebben in intersectionaliteit en feminisme. Het is een unieke leeservaring met een breed spectrum aan personages. Door de unieke interpunctie die Evaristo gebruikt voor haar verteltechniek voelt het werk tevens heel poëtisch aan. Alleen de schrijfstijl van Evaristo zorgt daarmee al voor een bijzondere leeservaring.