Een mozaïek van verhalen gedragen door de kracht van water
Het verhaal
In Londen, 1840, ontmoeten we Arthur, een arme jongen uit een kansarm deel van de stad. Hij raakt in de ban raakt van het oude Mesopotamië en het Gilgamesj-epos, vertaalt in dienst van het British Museum eeuwenoude kleitabletten en klimt hoger op de sociale ladder. Zijn fascinatie voor kleitabletten en de rijke historie van deze oude beschaving drijft hem op een expeditie naar het Midden-Oosten.
Turkije, 2014, introduceert ons aan Narin, een jong Jezidi-meisje dat op reis gaat met haar grootmoeder. Ze komt in aanraking met godsdienstfanatiekelingen en de gruwelijkheden van de recente genocide.
In Londen, 2018, vindt Zaleekhah troost in haar onderzoek naar rivieren, terwijl ze worstelt met demonen uit haar kindertijd en haar depressie. Als ze haar nieuwe huisbaas Nen ontmoet, lijkt het tij voor haar te keren. De wateren van de Theems en de Tigris vormen de rode draad tussen deze verhaallijnen, die Shafak knap verweeft in een boeiend mozaïek.
Een mozaïekroman over water
Typerend voor het boek is natuurlijk het wisselende perspectief, dat ons moeiteloos van de ene tijd naar de andere voert. Het verhaal van Arthur is de belangrijkste lijn van het boek, waarbij we hem volgen van geboorte tot overlijden.
Van Narin en Zaleekhah krijgen we maar een kortere tijdspanne van hun leven mee. Daarmee zijn deze personages ook minder goed uitgewerkt. De kinderlijke eenvoud in het perspectief van Narin bijvoorbeeld paste misschien bij haar leeftijd, maar maakte haar hoofdstukken minder diepgaand vergeleken met die van Arthur of Zaleekhah. Het verhaal van Zaleekhah omvatte de kortste tijdspanne, maar liet de meeste ontwikkeling zien. Wat begon met een depressie en eindigde in een golf van persoonlijke groei. Haar worsteling met haar verleden en de impact daarvan op haar heden waren mooi invoelbaar gemaakt.
Shafak’s vermogen om subtiele verbindingen te leggen tussen de verschillende personages – zoals de lamp die Arthur ziet en die eeuwen later opduikt in Zaleekhah's leven – zorgt ervoor dat de lezer nieuwsgierig blijft naar hoe deze levens met elkaar in aanraking komen. Toch waren sommige elementen en verbindingen voor mij wat te opzichtig en wisten vooral de subtiele verbindingen een glimlach op mijn gezicht te toveren.
Water is het duidelijke en mooi gekozen thema van Er stromen rivieren door de lucht, waarbij ook duurzaamheid en de invloed van de mens op rivieren op interessante wijze naar voren kwamen. Vooral treffend is hoe de Tigris en Theems tegenover elkaar werden gezet, symbolen van hoe rivieren de geschiedenis van volkeren kunnen dragen, veranderen en zelfs uitwissen.
Wat Shafak hiermee meesterlijk doet, is het verweven van historische feiten en hedendaagse thema’s, zoals duurzaamheid en culturele roof, zonder dat het belerend aanvoelt. Ze laat de lezer zien hoe water niet alleen levens kan geven, maar ook kan vernietigen – hoe het een constante getuige is van menselijke fouten en triomfen. In dit opzicht voelt "Er stromen rivieren in de lucht" als een pleidooi voor herwaardering van de natuur, zonder dat het zwaar of cynisch wordt.
Conclusie
Er stromen rivieren in de lucht is een meeslepende roman die historische en actuele thema’s op boeiende manier met elkaar verbindt. Hoewel niet elk onderdeel van het boek even sterk is uitgewerkt, blijft de overkoepelende symboliek van water krachtig en treffend. Met een rijkdom aan symboliek en historische details laat Shafak in Er stromen rivieren in de lucht de lezer nadenken over interessante vraagstukken rondom minderheden, armoede, duurzaamheid en roofkunst, terwijl water als stille getuige fungeert van zowel de triomfen als de fouten van de mensheid. Daarmee bleef dit verhaal nog lang nadruppelen in mijn gedachten.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Maaartje
Gesponsord
Aan het lot kun je niet ontsnappen ... of wel?
Intermezzo is een prachtige roman over broers en geliefden, van dé literaire stem uit Ierland.
Door de late middeleeuwen letterlijk aan te raken blaast Van Loo ons verre verleden meer dan ooit nieuw leven in.
Een ode aan de Hollandse keuken en de smaak van thuis.
Meer dan 200 recepten voor de kerstdagen.
Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!
Het leukste cadeau voor iedereen: lol verzekerd!
Toine Heijmans neemt zijn lezers mee naar de uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis.
Een roman over iemand die floreert als onderzoeker, maar zich het comfortabelst voelt als ze zelf in de schaduw blijft
In Lijtje deelt Harmen van Straaten ontroerende, grappige en herkenbare verhalen over zijn dementerende moeder.
De schitterende beelden en poëtische teksten vertellen het verhaal van een bijzondere vriendschap, tussen het meisje en de drie dieren.
Een magisch coming-of-age-verhaal over een jongen die zijn eerste weekend zonder zijn ouders doorbrengt. . . en een leeuw die op hem komt passen.
Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.
Deze nieuwe fase kan er een zijn van vreugde, vervulling en verdieping.
De Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!
De auteur van Het meisje in de trein is terug! Ligt de waarheid op het eiland begraven?
Kenia, 1926. De jonge Ivy staat voor grote uitdagingen. Ondertussen is Ranjana, een jonge Indiase vrouw, op de vlucht.
Een nieuwe, inclusieve geschiedenis van het vroegst bewoonde continent van de wereld.
Een prachtig overzicht van de liefdespoëzie, van de vroege middeleeuwen tot nu
Hoe kunnen we ons een weg banen door dit alles?
Drie jaar geleden overleed haar beste vriendin, en sindsdien staat Erins leven stil.
Kenia, 1910. Als de jonge Ivory meereist met haar vader op safari, wordt ze onmiddellijk verliefd op het land en de natuur
