Verbeelding is leuk, maar de werkelijkheid kan soms net zo spannend zijn

“Verbeelding is leuk, maar de werkelijkheid kan soms net zo spannend zijn” zegt Astrid Sy in haar nawoord van haar nieuwste boek: De glazenwasser van het Rijksmuseum. Een boek dat leest als een whodunnit, een avonturenverhaal, een geschiedenisles én een escape room. Geschreven ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van Amsterdam en verschenen bij Luitingh-Sijthoff.

Het is 6 april 1933, de dag dat Freddie 12 jaar wordt. Een maand eerder is zijn vader overleden door een noodlottige val van het dak van het Rijksmuseum. Nu heeft hij niemand meer en woont hij in de vlaggentoren van het museum. Hij zet het werk van zijn vader voort: glazenwasser en conciërge. Vanaf het moment dat hij 12 jaar is, gebeuren er echter vreemde dingen. Schilderijen komen tot leven. Ze lijken met hem te praten. En dan ontdekt hij dat zijn vader een boodschap voor hem heeft achtergelaten. Het heeft te maken met de geschiedenis van Amsterdam.

‘De drie andreaskruizen, (…) zijn al sinds de middeleeuwen hét symbool van Amsterdam. Er wordt gezegd dat de kruizen de oude vijanden van de stad symboliseren: vuur, water en ziekte. Overal in de stad zult u deze kruizen op stadswapens (tegenkomen)…’ (aldus een gids in het Rijksmuseum die door Freddie wordt afgeluisterd)

Natuurlijk kent iedereen de paaltjes met de drie kruizen. Maar wist je dat ze verwijzen naar drie vijanden van de stad Amsterdam? In dit verhaal zijn ze ook de vijanden van Freddie. Hij zal de strijd moeten aangaan met het vuur, het water en de ziekte de pest, om te weten te komen wat er met zijn vader is gebeurd. Freddie’s familie blijkt een bijzondere te zijn: het zijn VIA’s, ze kunnen door de tijd reizen in schilderijen. Freddie ontdekt weerzinwekkende dingen over de nieuwe directeur van het museum. Er vallen meerdere doden. Alles om de onderste steen boven te krijgen. Hoe dat precies zit, moet je echt zelf gaan lezen!

Astrid Sy schrijft met vaart en leesbaar enthousiasme. Marieke Nelissen maakte er prachtige illustraties bij en de afbeeldingen van de schilderijen op de schutbladen maken het af. Zoals gezegd voelt het als een spannend verhaal waarin je een puzzel aan het oplossen bent, maar tegelijk leer je heel veel over de geschiedenis van onze hoofdstad, kunstwerken zoals De nachtwacht en het gebouw van het Rijksmuseum. De strijd tegen vuur, water en ziekte zien we terug in schilderijen en ook komt de wereldtentoonstelling van 1883 aan bod: de manier waarop er toen naar mensen uit de koloniën gekeken werd is afschuwelijk. Maar zoals Albert Einstein gequote wordt aan het begin van het boek: Het onderscheid tussen verleden, heden en toekomst is slechts een hardnekkige illusie.

Ik heb genoten van dit erg goed geschreven boek waarin veel verschillende elementen op een mooie manier samenkomen: het is geschikt voor kinderen die van spannende boeken houden, maar ook voor de puzzelaars en de kinderen die kunst en geschiedenis interessant vinden. Juist die combinatie maakt het een uniek boek. Amsterdam heeft er een kinderboek bij dat de geschiedenis van de stad levend houdt! Voor 10/11+: er gebeuren vrij veel heftige dingen en de dood komt regelmatig voor in het verhaal. Houd daar dus rekening mee bij het aanraden van dit boek aan je kinderen.