Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

De angst om er niet bij te horen

MaaikevanKaam 22 oktober 2024
Job van Ballgooijen de Jong schreef met Morgen vertel ik alles een zeer zorgvuldige, goed onderbouwde reconstructie van zijn leven als schijnstudent. Hij heeft het boek opgedragen aan zijn vader en moeder, wat erg ontroerend is, na lezing van het boek. We leren Job kennen als peuter. Hij neemt ons vrij gedetailleerd en op een luchtige manier mee naar zijn jeugd in Bussum en naar zijn latere studententijd in Leiden. Het boek onthult in de proloog al het moment waarop hij aan zijn moeder moet vertellen dat hij niet studeert. Dat is aan de ene kant jammer, tegelijkertijd, weet je als bij het lezen van de achterflap dat dit moment er zal komen.

De eerste 180 bladzijden vertelt Job in vlot en makkelijk leesbaar taalgebruik over zijn jeugd, die afgezien van zijn zieke vader, ook onbezorgd was. Een jong gezin, wonend in wat makelaars zouden omschrijven als een karakteristieke tussenwoning in een lommerrijke laan in Bussum. Het boek geeft antwoord op de vraag hoe je leert liegen als mens. Job doet dit door tussen zijn eigen ervaringen door steeds uit te leggen aan de lezer hoe keuzes onbewust gemaakt worden in het hoofd van een opgroeiend kind en later adolescent. Deze uitleg onderschrijft hij met onderzoeksresultaten. ‘Als alles goed gaat, begint tijdens de ontwikkeling van een kind op een gegeven moment ook een kleine hoeveelheid moreel besef in te dalen. Kinderen krijgen begrip van goed en kwaad en ze leren wanneer ze voordeel kunnen behalen uit liegen en wanneer niet’.

Hij vertelt hoe hij erachter komt dat hij ‘anders’ is als hij acht is. (“Dat het raar was dat ik alleen maar vriendinnetjes had en geen vriendjes en ik las in de pauze liever een boek dan dat ik ging voetballen”.) Dat hij er niet bij hoorde. En daaruit de conclusie trekt: voor een jong kind is er weinig gevaarlijker of bedreigender dan dat. Dit blijkt de rode draad in zijn verdere leven: de angst om er niet bij te horen. En het maskeren van het ‘anders’ zijn. Hij staat hier uitgebreid bij stil omdat hij wil laten zien dat liegen niet op zichzelf staat, dat het ergens vandaan komt.

Dit is geen boek over bewust, systematisch liegen of bedriegen. Het boek gaat over deze al jong ontwikkelde angst bij Job (en misschien wel bij velen van ons) om er niet bij te horen. Deze angst is zo sterk bij Job dat hij er alles aan doet om overal bij te zijn of in ieder geval door op iedere afspraak ‘ja’ te zeggen. Ook al moet hij die dan weer afzeggen. Dubbele eetdates (eentje om half 6 en eentje om 8 uur), zijn zieke vader als excuus gebruiken, how low can you go? En juist al dat eerlijke opbiechten maakt het boek openhartig en kwetsbaar en daardoor ook stoer en gedurfd. Je krijgt geen medelijden met Job, maar wel medeleven, juist omdat hij probeert te achterhalen waarom hij dit heeft gedaan, zonder, dit te willen goedpraten voor zichzelf of zijn omgeving de schuld te geven.

Wat begint als leugentjes om bestwil eindigt in een web van verschillende studies waarover hij steeds moet verzinnen (en liegen) hoe de studie is, hoe de docenten zijn en tentamenschema’s uit zijn hoofd moet leren. Op een gegeven moment vinden we hem in de trein naar Vlissingen terwijl hij een tentamen moet maken. Zo weet hij zeker dat hij niemand tegenkomt en dood hij tegelijkertijd de tijd.

Hoe vormen externe factoren als opvoeding, onderwijs (je strenge juf in groep 5), je geaardheid en een zieke vader je? En hoe draagt dit bij aan de latere keuze om te gaan liegen over je studieresultaten? Hoe heeft het zover kunnen komen? Van Ballegooijen beschrijft dit helder en nauwkeurig, zonder -en dat is het mooie- bij iemand de schuld neer te leggen.

Reageer op deze recensie

Gesponsord

Een diepgravend onderzoek naar de meest mysterieuze politieke moord van de 20e eeuw, die op de Amerikaanse president John F. Kennedy.

Een indringend verhaal op het scherp van de snede, vanuit de belevingswereld van de strafrechtadvocate die als slachtoffer moet strijden voor een eerlijke behandeling onder het recht waar ze altijd in heeft geloofd.

Hetzelfde boek lezen brengt mensen samen: je hebt direct iets om over te praten! Daarom lezen we in november met heel Nederland 'Joe Speedboot' van Tommy Wieringa. Je haalt het boek gratis op bij je bibliotheek.

'Bevreemdend, mysterieus en ongelofelijk. Esther Gerritsen maakt het onbereikbare perspectief herkenbaar.' – Jury Boekenbon Literatuurprijs 2024 over Gebied 19

Nieuwe, prachtige roman van dé literaire stem uit Ierland, Sally Rooney.

Dog Man is terug met een spannend nieuw avontuur! Een stinkdier zorgt voor een groot drama: Dog Man ruikt verschrikkelijk

Een radicaal eerlijk en aangrijpend onderzoek van een dochter die niet alleen de moeizame relatie met haar moeder probeert te begrijpen, maar ook de verstoorde relatie tot haar eigen lichaam.

Speurend naar eeuwenoude ruïnes en kastelen, objecten en kunstwerken, reisroutes en slagvelden slalomt Bart Van Loo door de Lage Landen.

Een nieuwe Baantjer is altijd een goed cadeau! Op een voorjaarsochtend wordt het lichaam van Ron Doomerik aangetroffen in zijn appartement aan de Amsterdamse Houtkade. Er steekt een mes in zijn rug. 

Een magische reis naar Fantasia is een nieuwe versie van het avontuur Lang Leve Fantasia van Geronimo Stilton met extra veel avontuur en veel meer illustraties. Superdikke editie met 3D-beeld, geuren en vele andere extra's!

Een betoverend cadeauboek, met linnen omslag, poëtisch vertaald door Imme Dros.

De manga over een avontuurlijke eenhoorn voor 9+. Unico's liefde heeft Venus en haar handlanger Byron wakker gemaakt, die hen allebei willen vernietigen!

De uiterwaarden, de laatste Nederlandse wildernis. Een schitterend halfland van angst en hoop, ingeklemd tussen hoge dijken, waar alles permanent verandert en niets is wat het lijkt.

Meester Jesper gaat op schoolkamp met de kinderen uit groep 8. De directeur, mevrouw Azijnvijver, heeft één strenge eis: geen telefoons mee op kamp.

Meester Mark verzamelde de allerleukte taalfoutjes en kinderlogica over feesten en feestjes: van verjaardag tot kerst, en van sint tot de geboorte van een baby.

Op zoek naar avontuur en de waarheid over haar moeder, wordt Cato meegesleurd op een gevaarlijke reis door tijd en herinneringen - Gouden Griffel-winnaar in een luxe uitgave!

Een zeer vooraanstaand forensisch antropoloog claimt dat in het kunstwerk gebruik is gemaakt van een menselijk bot.

Diep verscholen in de Appalachen ligt de McAlpine Lodge, waar Will en Sara hun huwelijksreis doorbrengen. Het resort is een afgelegen paradijs op aarde, behalve dan dat iedereen er liegt.

Het langverwachte vervolg op Koninkrijk. Een thriller over verloren zielen, familiebanden en dodelijke loyaliteit.

Vergeet wat je weet over het continent Afrika. Zeinab Badawi duikt in het verleden van haar geboortecontinent, de geboorteplek van de mensheid.

Waar we onze kinderen in de fysieke wereld steeds meer overbeschermen, laten we hen in de digitale wereld vogelvrij – met desastreuze gevolgen voor hun mentale welzijn.

In dit derde deel van 'De memoires van Abel Sikkink' zien we Parijs en het grillige Europa van de tweede helft van de negentiende eeuw.

De ineenstorting van welvaartsstaten, supercyclonen, megadroogtes, extreemrechts extremisme, ongebreidelde virussen, energietekorten, cyberaanvallen: de mensheid beweegt zich richting een tijdperk van permanente crisis.

Dit boek wijst de weg naar een energieker leven. Je wakkert het vuur in je leven weer aan!