James, het verhaal van een slaaf

James

Ik zal mijzelf, mijn geest niet in angst en woede laten verdrinken. Dat ik woedend zal zijn spreekt voor zich. Maar het gaat me erom dat deze tekens die op dit papier kras ook maar iets kunnen betekenen. Als zij iets kunnen betekenen, dan kan het leven iets betekenen, dan kan ik iets betekenen.

Bovenstaande citaat uit het boek is geschreven door de hoofdpersoon “Jim” (later James). Een slaaf die wegloopt en op de vlucht slaat. Jim kan schrijven en spreekt naast zijn “slaventaaltje” ook “beschaafd” zoals de blanke mensen, echter dit houdt hij verborgen voor de blanken omdat een slaaf vooral onderdanig en “dom” moet zijn, om straf te ontlopen.

Een groot gedeelte van het boek is dan ook geschreven in het “slaventaaltje”. Complimenten voor Peter Bergsma die dit boek vertaald heeft.

Het boek wordt een hervertelling van “De avonturen van Huckleberry Finn” genoemd. Het bekende boek van Mark Twain, waar Huckleberry Finn centraal staat, in “James” lezen we een verhaal vanuit het perspectief van de slaaf Jim.
Jim kreeg zijn naam van zijn eigenaar.

Als Jim weggelopen is (met als doel later zijn vrouw en dochter op te halen en vrij te kopen) naar een nabijgelegen eiland treft hij daar “Huck” die is weggelopen van zijn gewelddadige vader. Samen besluiten ze om te vluchten.

Er volgt een avontuurlijke reis, waarin de gebeurtenissen elkaar in rap tempo opvolgen en waarbij de lezer ook kennismaakt met andere personages. Het lijkt eerst vooral een spannend avontuur waarbij ook humor en ironie te lezen is, maar al snel raken Jim en Huck elkaar kwijt.

In de loop van het boek veranderd ook de toon, het verhaal wordt grimmiger en krijgt de lezer meer te zien van de gruwelijkheden die witte eigenaars hun slaven aandoen. Jim ontdekt meer en meer dat hij niet meer wil meewerken aan dit systeem. Een ontsnapte slaaf met meerdere vergrijpen op zijn naam is echter ten dode opgeschreven. Jim is vastbesloten en een woede maakt zich van hem meester.
Hierdoor komt Jim in allerlei bijzondere en gevaarlijke situaties terecht. Jim wordt steeds meer James

Uiteindelijk komt Huck weer op zijn pad en krijgt het verhaal een bijzondere twist.

Met “James” verteld Everett ons een bijzonder verhaal, waarin de lezer niet gespaard wordt voor de gruwelijke daden van de witte eigenaars tegen hun slaven, maar door de manier van schrijven leest het toch makkelijk en vlot weg. Verschillende thema's komen aan de orde, zoals racisme, liefde, vriendschap. Het is dus veel meer als een gewone avonturenroman.

Het boek stond in 2024 op de shortlists van de Booker Prize en de National Book award, American Fiction.


Ik wil Atlascontact en De club van echte lezers hartelijk bedanken voor het recensie exemplaar.