Overleven

Het boek “De wind kent mijn naam” is de drieëntwintigste roman van de Chileense schrijfster Isabel Allende. Oorspronkelijk geschreven in het Spaans, vertaald door Marjan Meijer. Het boek gaat over ontheemden, voornamelijk de kinderen. Oorzaak van migratie in dit boek is oorlog en wreedheden die plaatsvinden door regeringen, sadistische regimes en personen. Het is een probleem dat al jarenlang speelt en nog steeds actueel is.

In dit boek zijn meerdere verhaallijnen, die plaatsvinden in verschillende tijdsperiodes en in verschillende landen. Het begint met het verhaal van Samuel, een Joodse jongen van vijf jaar, die tijdens de Kristallnacht, november 1938, in Oostenrijk, samen met zijn moeder bij de buurman moet onderduiken. Zijn vader ziet hij nooit meer en als zijn moeder hem in december 1938 op een kindertransport naar Engeland zet, zal hij ook zijn moeder nooit meer zien. Het enige wat hij mee kan nemen is zijn viool die een belangrijke rol in zijn leven speelt.
Dan is er het verhaal van Letitia die als ze zeven jaar is samen met haar vader moet vluchten uit El Salvador als gevolg van de gebeurtenissen in haar woonplaats El Mozote. In dit boerendorp heeft het Salvadoraanse leger in december 1981 een bloedbad onder de boerenbevolking aangericht.
De derde belangrijke verhaallijn is die van Selena Duran, ze werkt bij het Magnolia Project voor vluchtelingen en migranten, dat zich inzet voor ontheemde kinderen in de Verenigde Staten. Ze bekommert zich om Anita, een zevenjarig blind meisje, die in 2019 bij de grens van Mexico van haar moeder is gescheiden als gevolg van de Amerikaanse wetgeving, die kinderen van de ouders scheidt bij binnenkomst in de VS. Zij zijn gevlucht omdat haar moeder bang was te worden vermoord door een man die zij heeft afgewezen.
Uiteindelijk komen Samuel, Letitia, en Anita, door de inzet van Selena, tezamen, het is dan 2020.

Het boek is verdeeld in hoofdstukken met als titel de persoon waar het hoofdstuk overgaat en de tijdsperiode waarin het zich afspeelt. Door het schakelen tussen de verschillende verhaallijnen is het soms even checken hoe het ook al weer zat bij deze persoon. De alwetende verteller is aan het woord behalve in de hoofdstukken van Anita, dan is het een “ik” verhaal. De Kristallnacht, de kindertransporten die door de Nederlandse mevrouw Wijsmuller-Meijer begeleid werden, het bloedbad in El Mozote, het migrantenbeleid in de Verenigde Staten en de Corona pandemie zijn de historische feiten die een rol spelen in dit boek. Deze roman is meer een historische roman. De migrantenproblematiek is nog steeds actueel. Het boek is in eenvoudige taal geschreven al komen er af en toe wat moeilijke woorden voorbij zoals “syncopisch” en “afrodisiacum”, die moest ik even opzoeken. Over de emotionele belevingen wordt nauwelijks gesproken door de personen zelf, dit wordt mooi verwoord: “…want de man bewaarde zijn verdriet in een gesloten laatje in zijn herinnering…”. Gelukkig doet de alwetende verteller hier een boekje over open.

Dit boek is niet het beste boek van Allende, het is soms en beetje verwarrend door de verschillende hoofdpersonen in verschillende tijdsperiodes en andere landen. Het verhaal maakt wel emoties los en mogelijk meer begrip voor de hedendaagse toestanden met betrekking tot migratie.