Een zeer persoonlijke rouwtocht per fiets

Jelle Brandt Corstius (1978) is programmamaker, schrijver en journalist. Toen in 2013 bij zijn vader – de eigenzinnige columnist en taalwetenschapper Hugo Brandt Corstius (1935-2014) – de diagnose fronto-temporale dementie werd gesteld, een halfjaar voor zijn dood, verloor Jelle zichzelf in zelfgenoemde “manische manieren” om de steeds verslechterende toestand van zijn vader te verwerken. Gitaar spelen, een cursus Spaans en een ochtendsessie tai chi in het Oosterpark waren afleidingen voor hem, maar niet de middelen om zijn verdriet te vergeten. In 2014 overleed Hugo en er bleef maar één project over waar Jelle weer gelukkig van zou worden: een fietstocht naar de Middellandse Zee. Samen met het as van zijn vader in zijn fietstas. In As in tas vertelt Jelle over deze bijzondere reis.  

In korte hoofdstukken, elk beginnend met een routekaartje, schrijft Jelle Brandt Corstius over de problemen die tijdens het fietsen ontstaan, zoals geslachtspijn (“help, ik heb een gevoelloze lul”), het overnachten op troosteloze campings en dineren in verlaten restaurants. Over de zware beklimmingen in heuvelachtige gebieden, waar hij met behulp van imaginaire toeschouwers uiteindelijk de top weet te bereiken zonder af te stappen. Onderweg komt hij de meest vreemde types tegen, waar hij al dan niet een praatje mee maakt. De reis valt nog niet mee; verzuring, kramp en een gebrek aan conditie maken het zwaar. Daar komt nog bij dat hij veertig kilo aan bagage meetorst (“alsof je een fietsreis maakt met Yolanthe Cabau van Kasbergen achterop”).

Tussen de fietsperikelen door vertelt hij over de strubbelingen die hij had met zijn vader. De band die de twee met elkaar hadden is opmerkelijk. Als weduwnaar stond Hugo er alleen voor in de opvoeding van zijn drie jonge kinderen. Echter kregen zij niet de aandacht die ze nodig hadden, omdat Hugo voornamelijk bezig was met zichzelf en zijn werk. Zijn opstandigheid jegens diverse maatschappelijkheden en zijn burgerlijke ongehoorzaamheid (de rotonde direct linksaf nemen in plaats van driekwart) maakten van hem een ‘gekke, maar geniale man’, wat Jelle pas op latere leeftijd weet te waarderen. Tijdens het fietsen, dat ze vaak samen deden, was zijn vader zijn maatje en spraken ze over het leven en familie. Het waren de momenten waarop hun relatie normaal leek, zoals iedere vader en zoon die hadden. Dierbaar en vol liefde haalt Jelle enkele prachtige herinneringen naar boven over de soms schaamteloze, maar vaak komische acties van zijn vader.

“Ik was trots op mijn originele vader die zich nooit iets aantrok van wie of wat dan ook, die magische ontdekkingen deed met woorden, die mij en mijn twee zussen opvoedde, de eerste computer in Nederland in elkaar zette en die als je het mag geloven ook het internet heeft uitgevonden.”

As in tas inspireert, verwondert, grijpt je aan, maar weet je bovenal te amuseren. In een lichtvoetige stijl doet Jelle Brandt Corstius verslag van een zeer persoonlijke rouwtocht, waarin humor de boventoon voert. Deze haast laconieke stijl van schrijven maakt wel dat het verhaal de overtuiging mist om de lezer echt te raken. Met wat meer compassie had het geheel een grotere emotionele lading gekregen. Spring achterop en laat je door Jelle per fiets begeleiden naar de symbolische eindbestemming van zijn vader.